بخش ۲۸ - در بیان اربعین ثانی
پس آنگه ساز و ترتیب سفر کن
بکلی خویش را از خود بدر کن
تو اصل کار خود را نیستی دان
که از هستی نیابی ذوق ایمان
بساز از جان تو ساز اربعینت
که تا ایزد بود یار و معینت
برآور اربعین ثانی ای یار
تهی از خود شو و فارغ از اغیار
بفکر اندر شده مستغرق وقت
بری گشته ز شکر و کبر و ازمقت
بذکر اندر زبان با دل موافق
بدار ای جان که تا باشی توصادق
مکن ذکری به جز تهلیل جانا
که تهلیست بهتر ذکر دانا
دل خود را بجد و جهد میجوی
که تا گاهیت بنماید ترا روی
اگر روی دل خود بازیابی
تمامت برگ خود را ساز یابی
مگردان قوت خود کمتر ز پنجاه
مباش ایمن ز نقش خویش در راه
بقدر طاقت خود خواب کن دور
ز بیخوابی مشو یکباره رنجور
شب هر جمعهٔ بیدار میباش
بجان و دل تو اندر کار میباش
چنان میکوب این در را بحرمت
که بگشایند و بخشایند جرمت
بدین سان اربعینی چون برآری
بدان در ره ز معنی برقراری
بخش ۲۷ - در دستور اربعین اول فرماید: چو کردی اربعین اول آغازبخش ۲۹ - در اربعین ثالث فرماید: سیم را چونکه خواهی کرد آغاز
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پس آنگه ساز و ترتیب سفر کن
بکلی خویش را از خود بدر کن
هوش مصنوعی: حالا که وقت سفر است، همه چیز را آماده کن و خودت را کاملاً از چیزهایی که به تو مربوط میشود جدا کن.
تو اصل کار خود را نیستی دان
که از هستی نیابی ذوق ایمان
هوش مصنوعی: تو به اصل کار خود آگاه نیستی، زیرا از وجود خود نمیتوانی احساس ایمان واقعی کنی.
بساز از جان تو ساز اربعینت
که تا ایزد بود یار و معینت
هوش مصنوعی: با جان خودت آهنگی بساز که در آن سفر اربعینت را معنا کند، چرا که تا زمانی که خدا یار و همراه تو باشد، موفقیت و یاری در دست توست.
برآور اربعین ثانی ای یار
تهی از خود شو و فارغ از اغیار
هوش مصنوعی: ای دوست، در این ایام، خود را از بندهای دنیوی آزاد کن و از دیگران بینیاز شو.
بفکر اندر شده مستغرق وقت
بری گشته ز شکر و کبر و ازمقت
هوش مصنوعی: مشغول فکر و اندیشه شدهای و وقت را از دست دادهای، از نعمتها و غرور و سختیها دوری جستهای.
بذکر اندر زبان با دل موافق
بدار ای جان که تا باشی توصادق
هوش مصنوعی: ای جان، با یاد خداوند بر زبانت همراه با قلبت هماهنگ و همسویی داشته باش تا همیشه در صداقت و راستگویی باقی بمانی.
مکن ذکری به جز تهلیل جانا
که تهلیست بهتر ذکر دانا
هوش مصنوعی: به جز یاد تو، چیزی دیگری نگو، ای جانا، زیرا که یاد تو بهترین یادهاست.
دل خود را بجد و جهد میجوی
که تا گاهیت بنماید ترا روی
هوش مصنوعی: دل خود را با تلاش و کوشش جستجو کن تا زمانی که به تو نشان دهد، صورتت را.
اگر روی دل خود بازیابی
تمامت برگ خود را ساز یابی
هوش مصنوعی: اگر بتوانی به عمق دل خود نگاه کنی، تمام وجودت را به شکل بهتری در خواهی یافت.
مگردان قوت خود کمتر ز پنجاه
مباش ایمن ز نقش خویش در راه
هوش مصنوعی: هرگز قدرت خود را کمتر از پنجاه ندان، و در مسیر زندگی به اثرات خود مطمئن مباش.
بقدر طاقت خود خواب کن دور
ز بیخوابی مشو یکباره رنجور
هوش مصنوعی: به اندازهای که میتوانی، خواب بکن و از بیخوابی دوری کن. به یکباره خود را خسته و رنجور نکن.
شب هر جمعهٔ بیدار میباش
بجان و دل تو اندر کار میباش
هوش مصنوعی: هر شب جمعه بیدار باش و با تمام وجودت در کارهایی که مهم هستند، مشغول باش.
چنان میکوب این در را بحرمت
که بگشایند و بخشایند جرمت
هوش مصنوعی: چنان بیتاب و مصمم به در میکوبی که به خاطر احترام تو در را میگشایند و از گناهت میگذرند.
بدین سان اربعینی چون برآری
بدان در ره ز معنی برقراری
هوش مصنوعی: وقتی به مرحلهی اربعین میرسی، معنای واقعی را در مسیری که طی میکنی، درک میکنی.