گنجور

شمارهٔ ۴۳

کاشکی رحمی بُدی آن فتنه‌گر عیّار را
تا نکردی پیشه خود این همه آزار را
کی در آرد بار دیگر حسن خوبان در نظر
هرکه روزی دیده باشد آنچنان رخسار را
کفر زلفش عروة الوثقای ایمان من است
گرچه هست از کفر ترسی مردم دیندار را
بار عشقش کآسمان تابش نیاورد و زمین
همت ما بین که بر دل می‌نهد آن بار را
مهر رویش از پس هر ذره بنماید جمال
گر ز دیده دور سازی پرده پندار را
خون مردم را به شوخی از چه ریزد بی‌گناه
عاقبت پندی بده آن غمزه خونخوار را
چون اسیری هرکه دارد نور معنی در بصر
جلوه‌گاه یار بیند صورت اغیار را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کاشکی رحمی بُدی آن فتنه‌گر عیّار را
تا نکردی پیشه خود این همه آزار را
هوش مصنوعی: ای کاش به آن فتنه‌گر بی‌رحم رحم می‌کردی تا این همه آزار و رنجی که به دیگران می‌زنی، شغل تو نمی‌شد.
کی در آرد بار دیگر حسن خوبان در نظر
هرکه روزی دیده باشد آنچنان رخسار را
هوش مصنوعی: کیست که بتواند دوباره زیبایی دل‌انگیز خوبان را در نظر بیاورد؟ هر کسی که یک بار آن چهره‌ی زیبا را دیده باشد.
کفر زلفش عروة الوثقای ایمان من است
گرچه هست از کفر ترسی مردم دیندار را
هوش مصنوعی: زلف‌های او برای من چنان محکم و استوار است که به من ایمان می‌دهد، هرچند که برخی از دینداران از کفر و بی‌دینی می‌ترسند.
بار عشقش کآسمان تابش نیاورد و زمین
همت ما بین که بر دل می‌نهد آن بار را
هوش مصنوعی: عشق او به قدری سنگین و بزرگ است که نه آسمان توان تحمل آن را دارد و نه زمین می‌تواند بار آن را بر دوش بکشد؛ چرا که آن بار به خاطر ویژگی‌های خود، بر دل می‌نشیند.
مهر رویش از پس هر ذره بنماید جمال
گر ز دیده دور سازی پرده پندار را
هوش مصنوعی: چهره زیبا و دل‌نشین او از هر نقطه به خوبی نمایان است، حتی اگر با چشم‌های خود او را دور ببینیم و پرده‌های خیال و تصورات میان ما قرار داشته باشد.
خون مردم را به شوخی از چه ریزد بی‌گناه
عاقبت پندی بده آن غمزه خونخوار را
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که به هیچ وجه بازی با سرنوشت و احساسات مردم قابل قبول نیست. خون بی‌گناهی به سادگی و به شوخی ریخته نمی‌شود، پس بهتر است به آن شخص که در حال آسیب زدن به دیگران است، آگاهی و هشدار داده شود.
چون اسیری هرکه دارد نور معنی در بصر
جلوه‌گاه یار بیند صورت اغیار را
هوش مصنوعی: هرکس که درک و فهمی عمیق از حقیقت دارد، مانند یک اسیر است که در چشمانش نور بصیرت روشن است. او در این حالت می‌تواند زیبایی‌های محبوب خود را ببیند و چهره‌های دیگران برایش بی‌اهمیت می‌شود.