گنجور

بخش ۲۱ - در بیان وصف الحال و تحریض در ریاضت و اشارت به موت اختیاری بحکم موتوا قبل ان تموتوا

من درین ره چون که گشتم محو عشق
یافتم ذوق دگر از صحو عشق
چون فنا گردد من و ما و تویی
بیگمان گردد یکی نقش دویی
آن عجایبها که در راه فنا
دیده ام کی شرح آن باشد روا
شمه ای زان در بیان گر آورم
پرده های عقلها را بردرم
آتشی در خرمن هستی زنم
دل بکلی از دو عالم بر کنم
نیست دستوری که راز شاه را
محرمان گویند نزد هر گدا
عاقبت هم گفته اند از بیش و کم
گر رسد دستوری از شاه کرم
رو ریاضت کش که تا بینی عیان
آنچه کردم اندرین معنی بیان
زنگها ز آیینۀ دل دور کن
از جمال یار جان مسرور کن
گر حیات جاودان خواهی بیا
خاک ره شو پیش ارباب صفا
دامن رندان جان افشان بگیر
از هوی و از هوس کلی بمیر
گر بمیری از همه نام و نشان
زندۀ جاوید گردی در جهان
رمز موتوا از پیمبر می شنو
زندگی خواهی پی این مرگ رو
تا نگردی نیست از هستی تمام
کی به وصل او رسی ای مرد خام
هر که مرد از جان به جانان زنده شد
در حیات سرمدی پاینده شد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

من درین ره چون که گشتم محو عشق
یافتم ذوق دگر از صحو عشق
هوش مصنوعی: در این مسیر که در عشق گام برداشتم، از حالتی که در آن سرمست بودم، طعم و احساس متفاوتی از عشق را تجربه کردم.
چون فنا گردد من و ما و تویی
بیگمان گردد یکی نقش دویی
هوش مصنوعی: زمانی که من و تو و هر نوع وجودی نابود شود، به یقین، فقط یک حقیقت باقی می‌ماند و آن هم وحدت و یکتایی است.
آن عجایبها که در راه فنا
دیده ام کی شرح آن باشد روا
هوش مصنوعی: من در مسیر زندگی، مشاهدات عجیب و شگفت‌انگیزی داشته‌ام که توضیح دادن آن‌ها مناسب نیست.
شمه ای زان در بیان گر آورم
پرده های عقلها را بردرم
هوش مصنوعی: می‌خواهم چیزی از آن موضوع بگویم که بتواند پرده‌های عقل را کنار بزند و روشنی بخشد.
آتشی در خرمن هستی زنم
دل بکلی از دو عالم بر کنم
هوش مصنوعی: من شعله‌ای در دنیای وجود برمی‌افروزیم و با این آتش، تمام زوایای زندگی‌ام را از بین می‌برم.
نیست دستوری که راز شاه را
محرمان گویند نزد هر گدا
هوش مصنوعی: هیچ دستوری وجود ندارد که راز پادشاه را به صورت مخفیانه برای هر فقیری بیان کنند.
عاقبت هم گفته اند از بیش و کم
گر رسد دستوری از شاه کرم
هوش مصنوعی: در نهایت گفته‌اند که اگر دستوری از شاه مهربان برسد، هیچ تفاوتی بین زیاد و کم وجود ندارد.
رو ریاضت کش که تا بینی عیان
آنچه کردم اندرین معنی بیان
هوش مصنوعی: برای این که حقیقتی را که در وجود خود دارم به وضوح ببینی، باید سختی‌ها و مجاهدت‌ها را تحمل کنی.
زنگها ز آیینۀ دل دور کن
از جمال یار جان مسرور کن
هوش مصنوعی: زنگ ها و کدورت‌ها را از دل دور کن و با زیبایی محبوب، جان خود را شاد کن.
گر حیات جاودان خواهی بیا
خاک ره شو پیش ارباب صفا
هوش مصنوعی: اگر دوست داری که زندگی ابدی داشته باشی، باید خاک پای افراد پاک و وارسته باشی.
دامن رندان جان افشان بگیر
از هوی و از هوس کلی بمیر
هوش مصنوعی: به دنبال جذابیت‌ها و شهوات از دامن رندان فاصله بگیر و تمام خواهش‌های دنیوی را کنار بگذار.
گر بمیری از همه نام و نشان
زندۀ جاوید گردی در جهان
هوش مصنوعی: اگر از دنیا بروی و از همه نام و نشانت فراموش شود، در این صورت در زندگی جاودانه‌ای به یادخواهی ماند.
رمز موتوا از پیمبر می شنو
زندگی خواهی پی این مرگ رو
هوش مصنوعی: از پیامبر بشنو که چگونه باید زندگی کنی تا به مرگ حقیقی دست یابی؛ اگر زندگی درست را انتخاب کنی، به درک عمیق‌تری از مرگ می‌رسی.
تا نگردی نیست از هستی تمام
کی به وصل او رسی ای مرد خام
هوش مصنوعی: تا وقتی که به کمال و تمامیت نرسی، نمی‌توانی به وصال و نزدیکی او برسی، ای مرد نادان.
هر که مرد از جان به جانان زنده شد
در حیات سرمدی پاینده شد
هوش مصنوعی: هر کسی که با عشق و وفاداری به معشوق خود روح تازه‌ای پیدا کند، در زندگی جاودانه‌ای زنده خواهد ماند.