گنجور

شمارهٔ ۹۸

علی الصباح که ریزد به باغ اشک سحاب
به عذر توبه شکن می‌کشان مست و خراب
از آن شراب شبانه کرم کن ای ساقی
که تا ز خاطر مستان بری کسالت خواب
خمار و خواب ز سر کی رود مگر از می
قدح بیار پیاپی مکن دریغ شراب
اگرچه در رمضان بسته بود میخانه
هزار شکر گشودش مفتح الابواب
گذشت آنکه زدی طبل را به زیر گلیم
بگو مغنی مجلس به بانگ و چنگ رباب
صلای عیش به نوروز داده است ملک
غمین دگر ننشینند یا اولی الالباب
مهل به بیهده فیض سحاب در گلزار
که مغتنم شمری فیض صحبت اصحاب
تهی و ساده عیش و نشاط در بستان
به رغم دشمن بدگوی و شادی احباب
ترانه گوی عنا دل ز مقدم گل نو
غزل سرایی آشفته مدحت اطیاب
کدام سلسله پاکان نبی و آل کرام
خصوص آنکه به غیب اندر است و بسته نقاب

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

علی الصباح که ریزد به باغ اشک سحاب
به عذر توبه شکن می‌کشان مست و خراب
هوش مصنوعی: صبح که می‌رسد و باران در باغ می‌بارد، اشک‌های باران به خاطر شکست عهد، دلی پر از خماری و مستی به همراه می‌آورد.
از آن شراب شبانه کرم کن ای ساقی
که تا ز خاطر مستان بری کسالت خواب
هوش مصنوعی: ای ساقی، شراب شبانه‌ای بیاور و از آن بنوشان تا خواب و کسالت را از دل مستان دور کنی.
خمار و خواب ز سر کی رود مگر از می
قدح بیار پیاپی مکن دریغ شراب
هوش مصنوعی: خمار و خواب از سر آدمی نمی‌رود مگر این‌که پیوسته شراب بنوشد. در نوشیدن شراب، هیچ‌گونه تردیدی نکن.
اگرچه در رمضان بسته بود میخانه
هزار شکر گشودش مفتح الابواب
هوش مصنوعی: با اینکه در ماه رمضان میخانه‌ها بسته بودند، اما هزاران شکر به خاطر گشوده شدن درهای آن به روی مردم وجود دارد.
گذشت آنکه زدی طبل را به زیر گلیم
بگو مغنی مجلس به بانگ و چنگ رباب
هوش مصنوعی: زمانی که طبل را به زیر گلیم زدی گذشته است، اکنون به خواننده مجلس بگو که با صدای دلنشین و ساز چنگ و رباب بنوازد.
صلای عیش به نوروز داده است ملک
غمین دگر ننشینند یا اولی الالباب
هوش مصنوعی: صدای خوشی و شادی به بهار آمده و ملک را غمگین کرده است. دیگر این نغمه‌ها را نباید در سکوت بگذرانید، ای صاحبان خرد.
مهل به بیهده فیض سحاب در گلزار
که مغتنم شمری فیض صحبت اصحاب
هوش مصنوعی: وقتی سحاب در گلزار دل‌چسبی دارد، چرا وقتت را بیهوده تلف کنی؟ از صحبت با دوستانت بهره‌مند شو و این لحظات را گران‌بها بشمار.
تهی و ساده عیش و نشاط در بستان
به رغم دشمن بدگوی و شادی احباب
هوش مصنوعی: در دل باغ، بی‌دغدغه و با سادگی، به شادی و خوشی می‌گذرانیم؛ حتی با وجود دشمنانی که بدگویی می‌کنند و خوشی‌های دوستانمان را می‌نوازند.
ترانه گوی عنا دل ز مقدم گل نو
غزل سرایی آشفته مدحت اطیاب
هوش مصنوعی: دل را با حضور دلپذیر گل تازه شاد کن و برای آن زیبایی‌های فرخنده و خوشبو، شعری زیبا و به یاد ماندنی بسرای.
کدام سلسله پاکان نبی و آل کرام
خصوص آنکه به غیب اندر است و بسته نقاب
هوش مصنوعی: کدام دسته از پاکان و نیکان، به ویژه آنهایی که در عالم غیب هستند و خود را از دید دیگران پنهان کرده‌اند؟