گنجور

شمارهٔ ۹۱۷

پا بر سر خم نهاده مستان
بنگر بغرور می پرستان
مطرب بهوای تو نواسنج
یا بر سر گل هزار دستان
ای پنجه و ساعد نگارین
خون دل ما خوری بدستان
بگشا بسخن دهان شیرین
تا بزم کنی تو شکرستان
این حکمت و عقل از که آموخت
طفلی که نرفته در دبستان
گوئی که بشهد دانه آمیخت
آن شیر که خورده ای زپستان
از غمزه کافر و خط زلف
رخساره نموده کافرستان
از کاخ ببوستان بکش رخت
تا رقص کند سرو بستان
آشفته نخواست جلوه طور
تا شمع تو دید در شبستان
مائیم و نوای عشق حیدر
بلبل بنواست در گلستان
از بیشه عشق برحذر باش
شیر است بسی در این نیستان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پا بر سر خم نهاده مستان
بنگر بغرور می پرستان
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویر افرادی اشاره شده که در حالت مستی و سرخوشی، سر بر زمین خم کرده‌اند و به دقت و با عزت، به کسانی که می‌نوشند و از شراب لذت می‌برند، نگاه می‌کنند. این موضوع نشان‌دهنده حالتی از فراغت و دلدادگی به آن چیزی است که به آنها شادابی و خوشی می‌بخشد.
مطرب بهوای تو نواسنج
یا بر سر گل هزار دستان
هوش مصنوعی: خواننده برای جلب توجه تو، یا بر روی گل هایی با هزار دستان می نوازد.
ای پنجه و ساعد نگارین
خون دل ما خوری بدستان
هوش مصنوعی: ای دست‌ها و ساعدهای زیبا، دل ما را با اعمالت گرفتار می‌کنی.
بگشا بسخن دهان شیرین
تا بزم کنی تو شکرستان
هوش مصنوعی: بیا با زبان شیرینت صحبت کن و با گفتارت جشن و سروری به وجود بیاور.
این حکمت و عقل از که آموخت
طفلی که نرفته در دبستان
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که این کودک چگونه می‌تواند حکمت و عقل را بیاموزد در حالی که هنوز به مدرسه نرفته است. به عبارتی، به طور طبیعی اشاره دارد که دانش و خرد ممکن است از منابع دیگری فراتر از تحصیلات رسمی به دست آید.
گوئی که بشهد دانه آمیخت
آن شیر که خورده ای زپستان
هوش مصنوعی: گویا آن شیری که از پستان نوشیده‌ای، با شهد و عسل دانه‌ای ترکیب شده است.
از غمزه کافر و خط زلف
رخساره نموده کافرستان
هوش مصنوعی: از نگاه فریبنده و خط زیبای موهای او، دنیای کافران را به وجود آورده است.
از کاخ ببوستان بکش رخت
تا رقص کند سرو بستان
هوش مصنوعی: لباس خود را از اندرون کاخ به باغ بیاور تا درخت سرو در باغ به رقص درآید.
آشفته نخواست جلوه طور
تا شمع تو دید در شبستان
هوش مصنوعی: در اینجا بیان می‌شود که کسی به خاطر دیدن زیبایی خاصی، دیگر زیبایی‌های دیگر را نمی‌بیند و تنها مجذوب آن زیبایی می‌شود. در واقع، وجود یک نور خاص باعث می‌شود که توجه دیگر چیزها کمرنگ شود.
مائیم و نوای عشق حیدر
بلبل بنواست در گلستان
هوش مصنوعی: ما در کنار هم به صدای عشق علی مشغولیم، مانند بلبل که در گلستان می‌خواند.
از بیشه عشق برحذر باش
شیر است بسی در این نیستان
هوش مصنوعی: در دنیای عشق، باید احتیاط کنی، زیرا در این جنگل نی، خطرات فراوانی وجود دارد و ممکن است با مشکلات و چالش‌های جدی روبرو شوی.