گنجور

شمارهٔ ۸۶۹

طره عنبرین پریشان کن
مرغ دلها بر او پرافشان کن
آتشی برفروز از رخسار
دل بر آتش گذار و بریان کن
باز کن در حدیث غنچه لب
درد سودا طبیب درمان کن
خنده زن از دهان شکربار
فکر این دیده های گریان کن
برفکن زلف بر بناگوشت
روز و شب دست در گریبان کن
برکش این عندلیب باغ نوا
مدد بلبل خوش الحان کن
تا همه صوفیان برقص آری
خیز آشفته را غزلخوان کن
تا که آبی زنی بر آتش دل
آتشین چهره را خوی افشان کن
لعل لب بوسه گاه غیر مکن
رحم بر خاتم سلیمان کن
گر نمیخواستی تو شور مگس
تا که گفتت که شکر ارزان کن
تا که گفته است قند و شکر را
ظاهر از لعل چون نمکدان کن
اگرت میل شکرافشانی است
مدحتی از شه خراسان کن
مگذر از خانواده عصمت
جان و تن را نثار ایشان کن
هندوی خال را چلیپا کش
کافر چشم را مسلمان کن

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

طره عنبرین پریشان کن
مرغ دلها بر او پرافشان کن
هوش مصنوعی: موهای خوشبو و زیبا را تافته کن، دل‌ها را به سوی او جذب کن.
آتشی برفروز از رخسار
دل بر آتش گذار و بریان کن
هوش مصنوعی: از چهره‌ات آتشی زنده کن و آن را بر دل نهاد کن تا به شدت بسوزد و ویران کند.
باز کن در حدیث غنچه لب
درد سودا طبیب درمان کن
هوش مصنوعی: بیا به گفتگو درباره غنچه بپردازیم، ای طبیب، این درد عشق را درمان کن.
خنده زن از دهان شکربار
فکر این دیده های گریان کن
هوش مصنوعی: به لبخند شیرین او گوش کن و به این چشم‌های پر از اشک فکر کن.
برفکن زلف بر بناگوشت
روز و شب دست در گریبان کن
هوش مصنوعی: با زلفت را بر صورت زیبا بپاش و روز و شب درگیر عشق و محبت باش.
برکش این عندلیب باغ نوا
مدد بلبل خوش الحان کن
هوش مصنوعی: این بیت از شاعر می‌خواهد که صدای خوش و دل‌نشین بلبل را که به زیبایی و شیوایی می‌خواند، به فضا و باغی که در آن زندگی می‌کند، وارد کند و به نوعی آن را زینت ببخشد. این اشاره به لذت‌های طبیعی و زیبایی‌های زندگی دارد که می‌تواند روح و دل را شاد کند.
تا همه صوفیان برقص آری
خیز آشفته را غزلخوان کن
هوش مصنوعی: برای اینکه همه عارفان و صوفیان به رقص بیفتند، برپا شو و با غزل به آشفتگی‌ها پایان بده.
تا که آبی زنی بر آتش دل
آتشین چهره را خوی افشان کن
هوش مصنوعی: وقتی که بر آتش دل داغ‌دلت بادی بزند، زیبایی و جذابیت خود را به نمایش بگذار.
لعل لب بوسه گاه غیر مکن
رحم بر خاتم سلیمان کن
هوش مصنوعی: لب‌های زیبا را به هنگام بوسه فراموش نکن و مانند خاتم سلیمان، بخشنده و با رحم باش.
گر نمیخواستی تو شور مگس
تا که گفتت که شکر ارزان کن
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواستی که من سر و صدا کنم و مزاحمت ایجاد کنم، پس چرا به من گفتی که شیرینی را ارزان کن؟
تا که گفته است قند و شکر را
ظاهر از لعل چون نمکدان کن
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تا زمانی که شیرینی و زیبایی را از دوستی و محبت به دست نیاریم، باید تلاش کنیم که آن را مانند نمکدان به دیگران نشان دهیم. به عبارت دیگر، اگرچه ممکن است بعضی چیزها زیبا و دلپذیر به نظر برسند، اما در واقع نمی‌توانند جایگزین عشق و دوستی واقعی شوند.
اگرت میل شکرافشانی است
مدحتی از شه خراسان کن
هوش مصنوعی: اگر تمایل به بیان و توصیف زیبایی‌ها داری، از پادشاه خراسان ستایشی انجام بده.
مگذر از خانواده عصمت
جان و تن را نثار ایشان کن
هوش مصنوعی: از خانواده‌ای که پاک و بی‌نقص هستند، عبور کن و جان و تن خود را برای آنها فدا کن.
هندوی خال را چلیپا کش
کافر چشم را مسلمان کن
هوش مصنوعی: بیت به زیبایی بیان می‌کند که چگونه زیبایی و عشق می‌تواند دنیای انسان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. به تصویر کشیدن یک خال زیبا بر چهره کسی نشان‌دهنده جذابیت و کمال است و از طرفی، چشمان عاشق می‌تواند سمت و سویی به دیدگاه و باورهای دیگران ببخشد. این بیان از قدرت عشق و جذابیت در تغییر نگرش‌ها و دیدگاه‌ها حکایت دارد.