گنجور

شمارهٔ ۷۵۵

از که آوردی ای صبا پیغام
کز توام بوی جان رسد بمشام
غمزه کافرش مسلمان شد
یا بود باز رهزن اسلام
ترک او کرده ترک خون خوردن
یا همان هست مست و خون آشام
طره او بقصد طراری است
یا که برچیده است از ره دام
چیست احوال چشم بیمارش
که بدوران اوست خواب حرام
حال هندوی خال او چونست
که بر آتش نشسته خوش بدوام
گر زچشم و لبش حدیث کنی
نقل و می هست شکر و بادام
لب او هیچ نام ما بردی
خواه باشد دعا و یا دشنام
مشتری بر شکر فراوان داشت
یا گرفته مگس زشور آرام
آمده وقت پرسش خاصان
یا هنوزش بود هجوم عوام
ابروانش هنوز خونریز است
یا که کرده است تیغ را به نیام
زلفش از راه غیر دام گرفت
کاید آشفته و رسد بمقام
بازگو از منش زراه نیاز
بازگو از منش بعجز تمام
ای زعشق تو مرد و زن رسوا
وی زسودای تو جهان بدنام
اگرت میل جویبار صفاست
باز در گلشن وفا بخرام
شوقت ارکاست از هوسناکان
عشق ما هست همچنان بدوام
من و ناکامی بلای فراق
توسن عقل را بریده لجام
گر تو را از شکاما عار است
دل وحشی بکس نگردد رام
یا دل خسته باز پس بفرست
یا بیا و السلام و نامه تمام
و گر این دو نمیکنی ناچار
شکوه آرم زتو به میر کرام
کار فرمای آسمان و زمین
علی عالی آن امام همام

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از که آوردی ای صبا پیغام
کز توام بوی جان رسد بمشام
هوش مصنوعی: ای نسیم، از چه کسی پیغام آورده‌ای که بوی جان و زندگی از تو به مشام می‌رسد؟
غمزه کافرش مسلمان شد
یا بود باز رهزن اسلام
هوش مصنوعی: چشمک و ناز او، که به نظر می‌رسد بر ایمان دیگران تأثیر گذاشته، باعث جذب افراد به سمت دین اسلام شده است. اما این موضوع ممکن است به عنوان یک فریب یا تمایل به سوءاستفاده از باورها نیز تلقی شود.
ترک او کرده ترک خون خوردن
یا همان هست مست و خون آشام
هوش مصنوعی: ترک این کار کرده که از خون دیگران بنوشد، یا همانطور که می‌گویند مست و خون‌آشام است.
طره او بقصد طراری است
یا که برچیده است از ره دام
هوش مصنوعی: موهای او به عمد به شکلی خاص آرایش شده است یا اینکه به طور طبیعی از مسیر یک دام جمع‌کرده شده‌اند.
چیست احوال چشم بیمارش
که بدوران اوست خواب حرام
هوش مصنوعی: در مورد حال چشم بیمار چه می‌توان گفت وقتی که خواب در دوران او ممنوع است؟
حال هندوی خال او چونست
که بر آتش نشسته خوش بدوام
هوش مصنوعی: حال فردی که هندو است و نشانه‌ای به شکل خال دارد، مانند کسی است که بر روی آتش نشسته و از آن لذت می‌برد. او در شرایطی سخت و خطرناک قرار دارد، اما به خاطر زیبایی یا خوشی که در آن می‌بیند، خوشحال است و نمی‌تواند از آن جدا شود.
گر زچشم و لبش حدیث کنی
نقل و می هست شکر و بادام
هوش مصنوعی: اگر از چشمان و لبان او بگویی، سخن از شراب و شکر و بادام خواهد بود.
لب او هیچ نام ما بردی
خواه باشد دعا و یا دشنام
هوش مصنوعی: لب او هیچ نام ما را نبرد، خواه دعا کند یا بد و بیراه بگوید.
مشتری بر شکر فراوان داشت
یا گرفته مگس زشور آرام
هوش مصنوعی: مشتری به خاطر شکر زیاد، مگسی را از روی شادی و آرامش خود گرفته است.
آمده وقت پرسش خاصان
یا هنوزش بود هجوم عوام
هوش مصنوعی: زمانی است که باید از خواص سوال پرسید یا هنوز مردم عادی هجوم آورده‌اند.
ابروانش هنوز خونریز است
یا که کرده است تیغ را به نیام
هوش مصنوعی: ابروان او هنوز هم مانند شمشیری برنده و خطرناک است، یا شاید شمشیر را به غلاف برگشته است.
زلفش از راه غیر دام گرفت
کاید آشفته و رسد بمقام
هوش مصنوعی: زلف او با دامی غیر از راهی که انتظار می‌رفت، به من گیر کرد و حالا بر اثر این وضعیت دچار آشفتگی شده‌ام و به جایی رسیده‌ام که نمی‌توانم آرامش پیدا کنم.
بازگو از منش زراه نیاز
بازگو از منش بعجز تمام
هوش مصنوعی: از حالتی که در طلب و نیاز دارم صحبت کن و بگو از تواضع و ناتوانی‌ام در این مسیر.
ای زعشق تو مرد و زن رسوا
وی زسودای تو جهان بدنام
هوش مصنوعی: عشق تو باعث افتضاح مردان و زنان شده است و جنون تو نام نیک جهان را زیر سؤال برده است.
اگرت میل جویبار صفاست
باز در گلشن وفا بخرام
هوش مصنوعی: اگر به آرامش و زیبایی جویبار تمایل داری، دوباره در باغ وفا قدم بزن.
شوقت ارکاست از هوسناکان
عشق ما هست همچنان بدوام
هوش مصنوعی: اگر شوق تو از عشق و محبت کم شود، همچنان عشق ما پایدار و ماندگار خواهد بود.
من و ناکامی بلای فراق
توسن عقل را بریده لجام
هوش مصنوعی: من و ناکامی از دوری تو باعث شده که عقل و فکر من بی‌نظم و سرگردان شود.
گر تو را از شکاما عار است
دل وحشی بکس نگردد رام
هوش مصنوعی: اگر از شکم سیر بودن عار و شرم داری، دل بی‌قرار و وحشی تو هرگز آرام نخواهد شد.
یا دل خسته باز پس بفرست
یا بیا و السلام و نامه تمام
هوش مصنوعی: ای دل خسته، یا دوباره مرا به سمت خود ببر یا اینکه بیایید و همه چیز را به پایان برسانیم.
و گر این دو نمیکنی ناچار
شکوه آرم زتو به میر کرام
هوش مصنوعی: اگر این دو کار را انجام ندهی، ناچار باید از تو نزد بزرگواران شکایت کنم.
کار فرمای آسمان و زمین
علی عالی آن امام همام
هوش مصنوعی: کارگردان و خالق آسمان و زمین، علی، بزرگ و والا مقام آن امام برجسته است.