گنجور

شمارهٔ ۷۴۲

شاهد عید از در آمد شد ز دل اندوه بیم
ساقی گل‌چهره کو مطرب کجایی کو ندیم
بعد از این دل مرده نتوان بود کز لطف هوا
مردگان را زنده می‌دارد از این جنبش نسیم
همره ما باش تا بنمایمت دیر مغان
زاهدا اینست رندان را صراط مستقیم
می‌زند در پرده مطرب نکته توحید را
فهم این معنی نخواهد کرد جز ذوق سلیم
عکس ساقی را به جام می همی‌بیند بصیر
آنچنان کز می کند حل معما را حکیم
ارتکاب معصیت را گرچه شد انسان عجول
نیست چندان در بر حلم خداوند حلیم
می‌کنم من در گنه اصرار کاندر روز حشر
تا توانم کرد میزانش بر عفو رحیم
هست شیطان را طمع آمرزش از عفو خدای
رحمت و انعام ایزد بس که شد عام عمیم
با وجود بسمله نبود ضرر در هیچ شبی
می بده ساقی به بسم الله الرحمن الرحیم

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شاهد عید از در آمد شد ز دل اندوه بیم
ساقی گل‌چهره کو مطرب کجایی کو ندیم
هوش مصنوعی: در روز عید، محبوبی دل‌انگیز و زیبا از در وارد شد و به دل‌ و اندوه من پایان داد. ای ساقی، می‌ریزی که دوست من کجاست؟ کو آن نوازنده‌ای که با ما جشن بگیرد؟
بعد از این دل مرده نتوان بود کز لطف هوا
مردگان را زنده می‌دارد از این جنبش نسیم
هوش مصنوعی: دیگر نمی‌توان دل مرده‌ای داشت، زیرا لطفِ هوا و نسیم به قدری تاثیرگذار است که می‌تواند مردگان را زنده کند.
همره ما باش تا بنمایمت دیر مغان
زاهدا اینست رندان را صراط مستقیم
هوش مصنوعی: با ما همراه باش تا تو را به میخانه‌ها نشان دهیم، ای زاهد! این جا راه درست برای رندان است.
می‌زند در پرده مطرب نکته توحید را
فهم این معنی نخواهد کرد جز ذوق سلیم
هوش مصنوعی: مطرب در پرده موسیقی نغمه‌ای می‌زند که اشاره به مفهوم یگانگی خدا دارد، اما فقط کسانی که ذوق و سلیقه درستی دارند، می‌توانند آن را درک کنند.
عکس ساقی را به جام می همی‌بیند بصیر
آنچنان کز می کند حل معما را حکیم
هوش مصنوعی: بینایی کسی که در می‌نوشد، چنان است که تصویر ساقی را در جام می‌بیند، مثل حکمتی که یک حکیم از حل معما به‌دست می‌آورد.
ارتکاب معصیت را گرچه شد انسان عجول
نیست چندان در بر حلم خداوند حلیم
هوش مصنوعی: انسان ممکن است به اشتباه کارهای نادرستی انجام دهد، اما در مقابل صبر و بردباری خداوند که دارای حلیم است، به اندازه کافی عجول نیست.
می‌کنم من در گنه اصرار کاندر روز حشر
تا توانم کرد میزانش بر عفو رحیم
هوش مصنوعی: من در گناهانم اصرار دارم، زیرا در روز قیامت امیدوارم که بتوانم وزن آنها را بر اساس بخشش و رحمت پروردگار قرار دهم.
هست شیطان را طمع آمرزش از عفو خدای
رحمت و انعام ایزد بس که شد عام عمیم
هوش مصنوعی: شیطان امید دارد که از بخشش پروردگار و رحمت او بهره‌مند شود و این امید به قدری فراوان و گسترده است که تقریباً همه را دربر می‌گیرد.
با وجود بسمله نبود ضرر در هیچ شبی
می بده ساقی به بسم الله الرحمن الرحیم
هوش مصنوعی: با وجود اینکه همیشه آغاز به نام خداوند با برکت است، در هیچ شبی ضرری وجود ندارد؛ پس ای ساقی، با نام خدا به من بنوشان.