گنجور

شمارهٔ ۶۹

داد اجازه بر سخن آن لب نوشخند را
باش که پسته بشکند باز رواج قند را
تا نرسد بدامنت گرد ملالتی زما
خاک شدیم در رهت تند مران سمند را
عقل حریص دانه مژده دام میدهد
پند چو نشنوی دلا سر بگذار بند را
سر بکمند میروم نه بخود از قفای او
بند چو محکم اوفتد سود چه بود پند را
آهوی سر بریسمان کایدت از قفا دوان
ای که سواره میروی تند مکش کمند را
هر چه بجام ریزدت نوش کن و سخن مگوی
نیست چو اختیار رو برنه چون و چند را
ترک نگاه را بگو تا زسپاه غمزه اش
چین و چگل بهم زند کاشعز و خجند را
مدحت مرتضی بگو آشفته مدح بخوان
چون صله تو می کند آن لب نوشخند را

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

داد اجازه بر سخن آن لب نوشخند را
باش که پسته بشکند باز رواج قند را
هوش مصنوعی: اجازه بده تا آن لب خندان که مانند پسته خوش می‌شکند، دوباره شیرینی را رایج کند.
تا نرسد بدامنت گرد ملالتی زما
خاک شدیم در رهت تند مران سمند را
هوش مصنوعی: تا زمانی که به دامن تو نرسیم و غم و اندوه ما برطرف نشود، در مسیر عشق تو به تندی نرو، که ما متلاشی شده‌ایم.
عقل حریص دانه مژده دام میدهد
پند چو نشنوی دلا سر بگذار بند را
هوش مصنوعی: عقل تشنه‌ی دستیابی به خوشی‌ها و لذت‌هاست و به تو وعده می‌دهد که در دام‌ها گرفتار نشوی. اگر نصیحت‌ها را نشنوی، دل‌خوشی‌ها می‌تواند تو را به بند بیاورد.
سر بکمند میروم نه بخود از قفای او
بند چو محکم اوفتد سود چه بود پند را
هوش مصنوعی: به سوی او می‌روم، نه به خاطر خودم، بلکه به دلیل پیروی از او. وقتی او به شدت سقوط کند، چه فایده‌ای دارد که پند و نصیحت‌ها را قبول کنیم؟
آهوی سر بریسمان کایدت از قفا دوان
ای که سواره میروی تند مکش کمند را
هوش مصنوعی: ای آهوی سر بریده! بیا و از پشت دوان دوان بیا. تو که سواره هستی، با سرعت نرو و کمند را نکش.
هر چه بجام ریزدت نوش کن و سخن مگوی
نیست چو اختیار رو برنه چون و چند را
هوش مصنوعی: هر چه در جامت ریخته‌ای بنوش و چیزی نگو، چرا که وقتی اختیار کار از دست برود، دیگر بحث کردن درباره چگونگی و چرایی بی‌فایده است.
ترک نگاه را بگو تا زسپاه غمزه اش
چین و چگل بهم زند کاشعز و خجند را
هوش مصنوعی: به او بگو که از نگاهش دوری کن، تا بتواند از سپاه چشمک‌هایش غم و اندوه را دور سازد و زیبایی و شادابی را به دست آورد.
مدحت مرتضی بگو آشفته مدح بخوان
چون صله تو می کند آن لب نوشخند را
هوش مصنوعی: مدح و ستایش علی(ع) را بکن و بی‌پروایی س رایت کن؛ زیرا این کار به تو پاداش می‌دهد و لبخند شیرین او را در پی خواهد داشت.