آشفتهٔ شیرازیشمارهٔ ۶۳۷
کافور بیخت ابر چو بر بوستان باغ
کنجی بجوی و همدمی و از جهان فراغ
بر جای سرو و گل بنشان یار معتدل
می نه بجای لاله و نرگس کن از ایاغ
شمعی بدست آر که پروانه اش شوی
روشن کنی بخلوت دل از رخش چراغ
بگذار بلبله زمی و بذله ای بگوی
بلبل اگرچه رفت و چمن کرد وقف زاغ
ساقی اگر چه جام بکف آیدت زدر
از چهره و شراب توان کرد طرح باغ
بردار از دهان صراحی تو پنبه را
تا دست ساقیت بنهد پنبه ای بداغ
لیلی نشسته در حشم دلبری بناز
مجنون عبث ببادیه حیران بکوه و راغ
آشفته شاهباز شو و کبک کن شکار
مردار خور مباش تو چون زاهد و کلاغ
شور علی بکاسه سر جای میدهدم
سودای مختلف بزدائیم از دماغ
شاهی که در غدیر رسول جهانیان
او را خلیفه خواند که کامل شدش بلاغ
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کافور بیخت ابر چو بر بوستان باغ
کنجی بجوی و همدمی و از جهان فراغ
هوش مصنوعی: کافور روی گل‌ها ریخته شده است، مانند ابر. به گوشه‌ای از باغ برو و همدمی پیدا کن و از دنیای خارج فاصله بگیر.
بر جای سرو و گل بنشان یار معتدل
می نه بجای لاله و نرگس کن از ایاغ
هوش مصنوعی: به جای سرو و گل، یار متعادل را بنشان و بجای لاله و نرگس، می بنوش.
شمعی بدست آر که پروانه اش شوی
روشن کنی بخلوت دل از رخش چراغ
هوش مصنوعی: شمعی بیاور که با آن پروانه خود را روشن کنی و دل خاموشت را با نورش روشن‌تر کنی.
بگذار بلبله زمی و بذله ای بگوی
بلبل اگرچه رفت و چمن کرد وقف زاغ
هوش مصنوعی: اجازه بده که بلبل داستان‌ها و شوخی‌هایش را بگوید، هرچند که او رفت و چمن را به نفع زاغ‌ها نگه داشت.
ساقی اگر چه جام بکف آیدت زدر
از چهره و شراب توان کرد طرح باغ
هوش مصنوعی: ای ساقی، اگرچه تو با لیوانی در دست می‌آیی، از چهره‌ات بوی خوش و شراب می‌تواند باغی زیبا را در ذهن بپروراند.
بردار از دهان صراحی تو پنبه را
تا دست ساقیت بنهد پنبه ای بداغ
هوش مصنوعی: برای اینکه به شادی و سرور دست پیدا کنیم، باید از موانع و مشکلاتی که ما را آزار می‌دهند، دور شویم. بهتر است در دل خود را برای خوشی‌ها باز کنیم و در کنار زیبایی‌ها قرار بگیریم.
لیلی نشسته در حشم دلبری بناز
مجنون عبث ببادیه حیران بکوه و راغ
هوش مصنوعی: لیلی در میان هودج زیبایی نشسته و مجنون، بی‌هدف و سرگردان در بیابان و کوه‌ها wandering می‌کند.
آشفته شاهباز شو و کبک کن شکار
مردار خور مباش تو چون زاهد و کلاغ
هوش مصنوعی: به خودت بیندیش و از توهمات دور شو، از زندگی زاهدانه و بی‌تحرکی دوری کن و به دنبال فرصت‌ها و زیبایی‌ها باش، مثل شاهینی که آزادانه پرواز می‌کند به جای مرغی که فقط به دنیای مرده و بی‌حرکت اهمیت می‌دهد.
شور علی بکاسه سر جای میدهدم
سودای مختلف بزدائیم از دماغ
هوش مصنوعی: من می‌خواهم با شور و شوق، محبت علی را در جای خود قرار دهم و اندیشه‌های مختلف و ناهمگون را از ذهن خود پاک کنم.
شاهی که در غدیر رسول جهانیان
او را خلیفه خواند که کامل شدش بلاغ
هوش مصنوعی: سلطانی که در روز غدیر، پیامبر بزرگ جهان او را به عنوان جانشین خود معرفی کرد و این اعلام به طور کامل به مردم رسانده شد.