آشفتهٔ شیرازیشمارهٔ ۶۲۹
دلی کز هجر طاق ابرویت طاقت بود طاقش
بزن با ناوک مژگان که از جانست مشتاقش
اگر مستی بدور عشق بسته عهد مستوری
بیک پیمانه بشکن ساقیا پیمان و میثاقش
خوشا طوفانی بحری که گردابش بود ساحل
خوشا مسموم عشق تو که باشد زهر تریاقش
نشد گر آفتاب می زشرق جام زر طالع
چرا تابید مستان را بجان انوار اشراقش
بگردان مطرب آهنگ مخالف را در این پرده
حصاری را بدست آور که شد مغلوب عشاقش
پر پروانه را چون سوخت شمع آتش بجان آمد
که از سوز درون خویش آگه شد زاخراقش
عبث آشفته جستن از منافق کام دل تا کی
بخواه از پیر میخانه که بس عام است انفاقش
علی آن ساقی کوثر علی شاه سخاپرور
که باشد ریزه خوار خوان همه امکان و آفاقش
بود چون طلعت تو مه اگر او را دهن باشد
بود چون قامت تو سرو اگر سیمین بود ساقش
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دلی کز هجر طاق ابرویت طاقت بود طاقش
بزن با ناوک مژگان که از جانست مشتاقش
هوش مصنوعی: دل‌هایی که از دوری و فراق ابرویت طاقتشان تمام شده، با تیر مژگانت به آن‌ها ضربه بزن، زیرا آن دل‌ها برای تو بسیار مشتاق و عاشق‌اند.
اگر مستی بدور عشق بسته عهد مستوری
بیک پیمانه بشکن ساقیا پیمان و میثاقش
هوش مصنوعی: اگر کسی در عشق حالت مستی دارد و به عهد و پیمان پنهانی پایبند است، ساقی! یک بار پیمانه را بشکن و این پیمان را به خاطر عشق بشکن.
خوشا طوفانی بحری که گردابش بود ساحل
خوشا مسموم عشق تو که باشد زهر تریاقش
هوش مصنوعی: چه خوب است دریای طوفانی که گردابش ساحل دارد، و چه شیرین است عشق تو که اگرچه زهر است، تریاقش نیز هست.
نشد گر آفتاب می زشرق جام زر طالع
چرا تابید مستان را بجان انوار اشراقش
هوش مصنوعی: اگر آفتاب طلایی رنگی از شرق به ما نتابید، پس چرا مستان به خاطر نور و روشنایی‌اش سرمست و خوشحال شده‌اند؟
بگردان مطرب آهنگ مخالف را در این پرده
حصاری را بدست آور که شد مغلوب عشاقش
هوش مصنوعی: آهنگ مخالف را به چرخش درآور و در این فضا به دقت به دست بیاور که عشقش بر عاشقان پیروز شده است.
پر پروانه را چون سوخت شمع آتش بجان آمد
که از سوز درون خویش آگه شد زاخراقش
هوش مصنوعی: زمانی که پروانه بال‌هایش در آتش شمع سوخت، آتش به جانش رسید و او از درد درون خود آگاه شد و به حرارت شعله‌هایش پی برد.
عبث آشفته جستن از منافق کام دل تا کی
بخواه از پیر میخانه که بس عام است انفاقش
هوش مصنوعی: بیهوده به دنبال کسی که به دو رویی شهرت دارد نرو و از پیر میخانه که با سخاوتش شناخته شده است، چیزی طلب نکن.
علی آن ساقی کوثر علی شاه سخاپرور
که باشد ریزه خوار خوان همه امکان و آفاقش
هوش مصنوعی: علی کسی است که می‌تواند از زمزم کوثر سیراب کند و شاهی است که بر همه مخلوقات و جهان حکومت می‌کند. او در حقیقت، منبعی است که همه موجودات از سفره موهبت‌های او بهره‌مند می‌شوند.
بود چون طلعت تو مه اگر او را دهن باشد
بود چون قامت تو سرو اگر سیمین بود ساقش
هوش مصنوعی: اگر صورت تو چون ماه است، اگرچه او دهن داشته باشد، و اگر قامت تو مانند سرو است، حتی اگر ساقش نقره‌ای باشد.