گنجور

شمارهٔ ۶۲۵

ای باغبان که گفت که گل را به خار بخش
بر کم عیار دشت تو زر عیار بخش
ساقی وباغ باده کشان از ازل تو راست
زهاد خشک را تو می خوشگوار بخش
حور و بهشت و کوثر از بهر شیخ نه
ساقی و جام و شاهد بر میگسار بخش
سجاده را بشوی بآب در مغان
سبحه بخاک و خرقه بباد بهار بخش
نه خاکرا زکاس کرام آمده نصیب
زان جام قطره ای بمن خاکسار بخش
دین و دلی بفصل بهاران گرت بجاست
این بر گل آن بسرو لب جویبار بخش
ما را اگر مصاحب اغیار دیده ای
این جرم را بخاک کف پای یار بخش
آشفته یا رب ار چه خطاکار و مجرم است
او را بداغ مهر خداوندگار بخش
بی پرده کرده گرچه گنه پرده ام مدر
ما را به دست خود علی پرده دار بخش

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای باغبان که گفت که گل را به خار بخش
بر کم عیار دشت تو زر عیار بخش
هوش مصنوعی: ای باغبانی که به گل می‌گویی که با خار زندگی کند، بر دشت بی‌قیمت تو، طلا هم نمی‌ارزد.
ساقی وباغ باده کشان از ازل تو راست
زهاد خشک را تو می خوشگوار بخش
هوش مصنوعی: ای ساقی و باغ باده، از ازل این خوشی به تو اختصاص دارد. تو به زهاد خشک و بی‌روح، این نوشیدنی خوشگوار را عطا کن.
حور و بهشت و کوثر از بهر شیخ نه
ساقی و جام و شاهد بر میگسار بخش
هوش مصنوعی: حور و بهشت و کوثر برای شیخ نیست، بلکه این نعمت‌ها برای کسانی است که می‌نوشند و در میگساری سرگرم‌اند.
سجاده را بشوی بآب در مغان
سبحه بخاک و خرقه بباد بهار بخش
هوش مصنوعی: سجاده را با آب بشوی و در میخانه‌ها تسبیح را بر خاک بگذار و خرقه را به نسیم بهار بسپار.
نه خاکرا زکاس کرام آمده نصیب
زان جام قطره ای بمن خاکسار بخش
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به مقام و فضیلت انسان‌های بزرگ و محترم اشاره می‌کند. او می‌گوید که از دلیلی نیکو، حتی به یک قطره از کرامت و بزرگی آن‌ها نیز دست یافته و آن را با افتخار و تواضع به خود نسبت می‌دهد. به عبارتی، شاعر احساس می‌کند که این موهبت و کرامت باعث بزرگتر شدنش شده است و از این که بخشی از آن را دریافت کرده، خوشنود است.
دین و دلی بفصل بهاران گرت بجاست
این بر گل آن بسرو لب جویبار بخش
هوش مصنوعی: اگر در بهار، دین و دل به دور از هم نیستند، پس هر گل را به بوسه‌ای از سرو کنار جویبار عطا کن.
ما را اگر مصاحب اغیار دیده ای
این جرم را بخاک کف پای یار بخش
هوش مصنوعی: اگر ما را در کنار دیگران دیده‌ای، این خطا را به حساب دوستمان بگذار و از آن بگذر.
آشفته یا رب ار چه خطاکار و مجرم است
او را بداغ مهر خداوندگار بخش
هوش مصنوعی: ای خدا، اگرچه او گناهکار و خطاکار است، اما باز هم به خاطر محبت و لطفی که داری، او را ببخش.
بی پرده کرده گرچه گنه پرده ام مدر
ما را به دست خود علی پرده دار بخش
هوش مصنوعی: اگرچه به اشتباه خود را در معرض قرار داده‌ام، اما ای علی، تو خودت ما را بپوشان و از این گناه بگذر.