گنجور

شمارهٔ ۵۹۷

در آبحلقه مستان زننگ و نام مترس
حریص دانه خالی زبند دام مترس
اگر بمصر محبت غلام عشق شدی
هزار یوسف مصرت شود غلام مترس
اگر بود بخرابات صد هزار خطر
چو خضر ساقی دور است از این پیام مترس
گر آفتاب جمالش بصبح میتابد
بسوز شمع زسر تا قدم تمام مترس
اگر چه محتسب اندر کمین مستانست
چو عکس ساقی دورت فتد بجام مترس
زمهر و قهر علی گو مگو زجنت و نار
بیاد طلعت مویش زصبح و شام مترس
وصی خاص نبی مرتضی است باده بیار
بگیر مذهب خاص وز گفت عام مترس
زشکرین لبش آشفته بوسی ار دهدت
گشای روزه بحلوا و از صیام مترس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در آبحلقه مستان زننگ و نام مترس
حریص دانه خالی زبند دام مترس
هوش مصنوعی: در دنیای خوشی و سرخوشی، بی‌توجهی به نام و ننگ را توصیه می‌کند و می‌گوید که از ریختن به تله‌های دنیا و دنبال مال و منال رفتن نترسید.
اگر بمصر محبت غلام عشق شدی
هزار یوسف مصرت شود غلام مترس
هوش مصنوعی: اگر در مصر عشق و محبت غلامی پیدا کنی، هزار یوسف هم در آنجا به عنوان غلام تو خواهند بود. نترس!
اگر بود بخرابات صد هزار خطر
چو خضر ساقی دور است از این پیام مترس
هوش مصنوعی: اگر در میخانه‌ها با هزاران خطر هم روبرو شوی، نگران نباش، چون مانند خضر (که به عنوان نماد راهنمایی و ایمنی شناخته می‌شود) همیشه کسی هست که تو را از این پیام‌ها و تهدیدات دور نگه دارد.
گر آفتاب جمالش بصبح میتابد
بسوز شمع زسر تا قدم تمام مترس
هوش مصنوعی: اگر خورشید زیبایی‌اش در صبح می‌درخشد، پس شمع را از سر تا پا بسوزان و نترس.
اگر چه محتسب اندر کمین مستانست
چو عکس ساقی دورت فتد بجام مترس
هوش مصنوعی: اگرچه مراقب و ناظر بر می‌نوشندگان وجود دارد، اما وقتی که تصویر ساقی را در لیوان دیدی، نترس و از نوشیدن دست برندار.
زمهر و قهر علی گو مگو زجنت و نار
بیاد طلعت مویش زصبح و شام مترس
هوش مصنوعی: از محبت و خشم علی چیزی نگو، به یاد روی او، از بهشت و آتش بگذر، از صبح و شام نترس.
وصی خاص نبی مرتضی است باده بیار
بگیر مذهب خاص وز گفت عام مترس
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی دعوت به نوشیدن شراب است و اشاره به مقام خاص و ویژه‌ی شخصیتی دارد که در بیت به آن اشاره شده است. در واقع، نشان‌دهنده‌ی این است که باید از عقاید عمومی و نظرات عوام ترسی نداشت و به جای آن، به مذهب و دیدگاه ویژه‌ای که به آن ارادت داریم، توجه کنیم. در کل، این بیان به نوعی برتری و تمایز از نگاه‌های عمومی تأکید دارد و دعوت به شناخت عمیق‌تر از حقیقت است.
زشکرین لبش آشفته بوسی ار دهدت
گشای روزه بحلوا و از صیام مترس
هوش مصنوعی: اگر لب‌های شیرینش به تو بوسه‌ای اهدا کند، روزه‌ات را با حلوا باز کن و از روزه‌داری نترس.