گنجور

شمارهٔ ۵۵

عشق به بندد چو ره هوش را
پنبه نهد عقل و خرد گوش را
یوسف گل شاهد گلزار شد
مژده ببر بلبل خاموش را
ای که نخوردی می صوفی فکن
عیب مگو صوفی مدهوش را
آتش سودا که شود مشتعل
دیگ درون کی بنهد جوش را
گر بکشی باده زجام قدم
یاد کنی عهد فراموش را
دوش مرا بی تو شب کور بود
عذر بنه واقعه دوش را
ترک نگه تیر بترکش نهاد
دید مگر خط زره پوش را
ماشطه زلف تو از ساحری
غالیه میسود برو دوش را
عیب بخورشید نشاید گرفت
کور بود دیده اگر موش را
یاد کن از تیغ علی در مصاف
در نگری چون خم ابروش را
تا کنم آشفته جهانی چو خویش
باز کنم حلقه گیسویش را

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق به بندد چو ره هوش را
پنبه نهد عقل و خرد گوش را
هوش مصنوعی: عشق چنان تأثیری دارد که انسان را از دست رفتن هوش و عقل نجات می‌دهد و عقل و خرد را از شنیدن سخنان منطق از کار می‌اندازد.
یوسف گل شاهد گلزار شد
مژده ببر بلبل خاموش را
هوش مصنوعی: یوسف به زیبایی و خوشبویی در متن باغستان قرار گرفت. حالا زمان آن است که بلبل که پیشتر خاموش بود، خبر شادی را بشنود.
ای که نخوردی می صوفی فکن
عیب مگو صوفی مدهوش را
هوش مصنوعی: ای کسانی که شراب ننوشیدید، به عیب‌جویی از صوفی‌های مست نپردازید.
آتش سودا که شود مشتعل
دیگ درون کی بنهد جوش را
هوش مصنوعی: آتش عشق که در دل آدمی شعله‌ور می‌شود، چه زمانی می‌تواند آرامش و خنکای دل را به ارمغان آورد؟
گر بکشی باده زجام قدم
یاد کنی عهد فراموش را
هوش مصنوعی: اگر از جامی که داری، شراب بنوشی، قدمت را یادآوری می‌کنی و پیمان فراموش شده را به یاد می‌آوری.
دوش مرا بی تو شب کور بود
عذر بنه واقعه دوش را
هوش مصنوعی: دیشب بدون تو شب برایم تاریک و بی‌روح بود، لطفاً بهانه‌ای برای اتفاقات دیشب بیاور.
ترک نگه تیر بترکش نهاد
دید مگر خط زره پوش را
هوش مصنوعی: دوست دوتا تیر از چله کمانش برداشت و به جای اینکه به هدف بزند، نگاهی به خطی که زره‌پوشان روی زمین کشیده بودند، انداخت.
ماشطه زلف تو از ساحری
غالیه میسود برو دوش را
هوش مصنوعی: به دلیل زیبایی و جذابیت زلف تو، همچون جادوگری که با مهارت خاصی هنر خود را به نمایش می‌گذارد، می‌توانی بر دوش خود بالاترین زیبایی‌ها را حمل کنی.
عیب بخورشید نشاید گرفت
کور بود دیده اگر موش را
هوش مصنوعی: نمی‌توان به خورشید عیب گرفت، زیرا اگر کسی به آن ایراد بگیرد، نشان‌دهنده نادرستی دیدگاه اوست، مانند فردی که فقط موش را می‌بیند و قادر به دیدن نور نیست.
یاد کن از تیغ علی در مصاف
در نگری چون خم ابروش را
هوش مصنوعی: به یاد بیاور که چگونه علی با تیغش در جنگ‌ها به نبرد می‌پرداخت و زمانی که به چهره‌اش نگاه می‌کنی، به آرایش ابروهایش هم توجه کن.
تا کنم آشفته جهانی چو خویش
باز کنم حلقه گیسویش را
هوش مصنوعی: می‌خواهم جهانی را با آشفتگی‌ام پر کنم و به همین خاطر، موهایش را باز می‌کنم.