گنجور

شمارهٔ ۵۳۸

مطرب نوا بپرده عشاق ساز کرد
کاز شور در عراق هوای حجاز کرد
برگشته از حجاز سوی میکده بسر
زاهد سوی حقیقت میل از مجاز کرد
حل گشت بر حکیم معما زگفتی
لعل شکرفشان بتکلم چو باز کرد
عاشق بخواب نیست در چشم اگر به بست
کز بهر دید غیر بخود در فراز کرد
پیشی زهم گرفته بقربانگه این و آن
کز خون رقم بچهره چو خط جواز کرد
برخاسته بپیش قدت با نیاز وعجز
بر شاهدان باغ اگر سرو ناز کرد
کوته نظر مخوانش چون زاهدان شهر
کاشفته صرف زلف تو عمر دراز کرد
شیخ ار رود بطوف حرم رند پاکباز
رو بر در حریم علی با نیاز کرد
زاهد نبرده سجده بخاک در مغان
او را بشرع عشق نگوئی نماز کرد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مطرب نوا بپرده عشاق ساز کرد
کاز شور در عراق هوای حجاز کرد
هوش مصنوعی: خواننده موسیقی، نغمه‌ای را برای عاشقان به صدا درآورد که از شور و حال عراق، روح و زیبایی حجاز را به همراه داشت.
برگشته از حجاز سوی میکده بسر
زاهد سوی حقیقت میل از مجاز کرد
هوش مصنوعی: کسی که از سرزمین حجاز (مکه و Medina) به سمت میخانه بازگشته، به راهی رفته که زاهدان تنها به حقیقت توجه دارند و از دنیای مجازی و ظاهر فاصله گرفته‌اند.
حل گشت بر حکیم معما زگفتی
لعل شکرفشان بتکلم چو باز کرد
هوش مصنوعی: حکیم با سخنان یک لعل زیبا و درخشان معما را حل کرد و وقتی که به صحبت آمد، معما را به روشنی توضیح داد.
عاشق بخواب نیست در چشم اگر به بست
کز بهر دید غیر بخود در فراز کرد
هوش مصنوعی: عاشق نمی‌تواند چشمش را ببندد و به خواب برود، چون برای او دیدن غیر از خودِ معشوق در اولویت نیست.
پیشی زهم گرفته بقربانگه این و آن
کز خون رقم بچهره چو خط جواز کرد
هوش مصنوعی: در جایی که هر کس برای خود قربانی دارد، چهره‌ها با خون آغشته شده و بر روی آن‌ها نشانه‌هایی دیده می‌شود که مانند مجوزی برای ورود به این مکان است.
برخاسته بپیش قدت با نیاز وعجز
بر شاهدان باغ اگر سرو ناز کرد
هوش مصنوعی: با نیاز و ناتوانی به سوی قد تو آمده‌ام، و اگر در باغ، شاهدان به زیبایی سرو ناز کنند، من هم بر محبت و محبت تو تکیه می‌کنم.
کوته نظر مخوانش چون زاهدان شهر
کاشفته صرف زلف تو عمر دراز کرد
هوش مصنوعی: نگو که او دیدگاهی محدود دارد، چون زاهدان شهر که فقط به سر و سامان ظاهری زندگی توجه دارند؛ بلکه او با عشق به زلف تو، عمرش را به درازا کشیده است.
شیخ ار رود بطوف حرم رند پاکباز
رو بر در حریم علی با نیاز کرد
هوش مصنوعی: اگر شیخی به حرم رود، رند پاکبازی باید با نیاز به درگاه علی نزدیک شود.
زاهد نبرده سجده بخاک در مغان
او را بشرع عشق نگوئی نماز کرد
هوش مصنوعی: زاهدی که هرگز در میخانه ها سجده نکرده، نمی‌تواند به عشق حقیقی دست یابد و در حقیقت، او نماز نخوانده است.