آشفتهٔ شیرازیشمارهٔ ۴۹
برفکن از بدن دلا زرق سیه پلاس را
آینه شو که تا بری لذت انعکاس را
زاهد و میگسار را نیک شناخت پیر ما
شیخ زمانه گو بنه کسوت التباس را
قامت تو کجا سزد خلعت اتحاد را
تا نکنی ز تن برون عاریتی لباس را
نیست قیاس و وهم را راه به عشق سرمدی
گو به حکیم بشکند آینهٔ قیاس را
ساقی می‌کشان بده مرهم قلب خستگان
تا که ز کیمیای می زر کنم این نحاس را
پنج حواس وقف شد بر لب و چشم و زلف و خط
جادوی خمسه کز فسون پنج کند حواس را
رایض مدح شاه را توسن طبع رام شد
تا چو فرس به زین کشم حکمت بوفراس را
آشفته بر فلک پای گذاری از شرف
بوسه زنی به خاک اگر شاه فلک اساس را
ساقی بزم لم یزل مظهر شاهد ازل
دست خدا که بر درش ره نبود هراس را
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
برفکن از بدن دلا زرق سیه پلاس را
آینه شو که تا بری لذت انعکاس را
هوش مصنوعی: دلا، لباس سیاه و زشت را از خود دور کن و خود را مانند آینه صاف و روشن بساز تا بتوانی از زیبایی و درخشش خود لذت ببری.
زاهد و میگسار را نیک شناخت پیر ما
شیخ زمانه گو بنه کسوت التباس را
هوش مصنوعی: پیر ما به خوبی زاهد و میگسار را شناخته است، پس بهتر است که لباس تظاهر را کنار بگذاریم.
قامت تو کجا سزد خلعت اتحاد را
تا نکنی ز تن برون عاریتی لباس را
هوش مصنوعی: قامت تو به قدری زیبا و با شکوه است که شایسته لباس مخصوص اتحاد و یکدلی نیست. چراکه نمی‌توانی این لباس را به‌عنوان امانی بر تن داشته باشی و سپس آن را از خود دور کنی.
نیست قیاس و وهم را راه به عشق سرمدی
گو به حکیم بشکند آینهٔ قیاس را
هوش مصنوعی: عشق ابدی را نمی‌توان با قیاس و تصور سنجید، بگذار حکیم آینه مقایسه را بشکند.
ساقی می‌کشان بده مرهم قلب خستگان
تا که ز کیمیای می زر کنم این نحاس را
هوش مصنوعی: ای ساقی، شراب را به دستم بده تا اینکه با آن قلب خستگان را تسکین دهم و این فلز بی‌ارزش را به طلا تبدیل کنم.
پنج حواس وقف شد بر لب و چشم و زلف و خط
جادوی خمسه کز فسون پنج کند حواس را
هوش مصنوعی: تمام توجه و احساسات من معطوف به لب‌ها، چشم‌ها، موها و خط جادویی تو شده است. این زیبایی تو آن‌قدر مسحورکننده است که تمامی حواسم را تحت تاثیر قرار داده است.
رایض مدح شاه را توسن طبع رام شد
تا چو فرس به زین کشم حکمت بوفراس را
هوش مصنوعی: شعری در بیان این است که استعداد و توانایی من در ستایش و تعریف از شاه به خوبی پرورش یافته و آماده است تا مانند اسبی سریع، به تبیین افکار عمیق و حکمت‌های بزرگان بپردازد.
آشفته بر فلک پای گذاری از شرف
بوسه زنی به خاک اگر شاه فلک اساس را
هوش مصنوعی: به آسمان برو و در آنجا پا بگذار، اگر به خاطر مقام و منزلت تو باشد، این بوسه به زمین هم ارزشی دارد.
ساقی بزم لم یزل مظهر شاهد ازل
دست خدا که بر درش ره نبود هراس را
هوش مصنوعی: ای ساقی، تو همیشه در میخانه‌ات نماد حضور خدای همیشگی و ازلی هستی. این دست خدا بر در میخانه‌ات وجود دارد و از آن نمی‌توان ترسی داشت.