گنجور

شمارهٔ ۱۶۹

جز عشق کسی را بدرون سلطنتی نیست
مغشوق تر از ملک دلم مملکتی نیست
جبریل کجا دم زند از رتبه عاشق
کو را بجز از بام فلک منزلتی نیست
ذات همه کس را بصفت می نشناسد
زان ذات چگویم که برنگ صفتی نیست
هان جهد کن و کسوت جان گیر زجانان
کاین جامه جسمت بجز از عاریتی نیست
اغیار هم از خوان عطایش برد انعام
با هیچکسش نیست که خود مرحمتی نیست
کی معرفت شاهد معنی کند ادراک
آن شخص که در خویشتنش معرفتی نیست
خاصیت درمان دهدت درد محبت
خوش باش باین داغ که بیخاصیتی نیست
سلطان زپی مصلحت ملک کند خون
درویش بود آن که پی مصلحتی نیست
بر کشته هر کس دیتی شرع نویسد
جز کشته عشقت که بجز تودیتی نیست
عشق تو مرا تربیت از حب علی داد
آشفته به از این بجهان تربیتی نیست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جز عشق کسی را بدرون سلطنتی نیست
مغشوق تر از ملک دلم مملکتی نیست
هوش مصنوعی: غیر از عشق، هیچ‌کس در دل من به اندازه معشوق‌ام ارزش و جایگاه ندارد و این دل من، هیچ سرزمینی زیباتر از او ندارد.
جبریل کجا دم زند از رتبه عاشق
کو را بجز از بام فلک منزلتی نیست
هوش مصنوعی: جبریل، فرشته بزرگ، از جایگاه عاشق چه چیزی می‌تواند بگوید، در حالی که جز بر بام آسمان، جایی ندارد؟
ذات همه کس را بصفت می نشناسد
زان ذات چگویم که برنگ صفتی نیست
هوش مصنوعی: هر فردی را تنها بر اساس ویژگی‌های ظاهری و صفاتش نمی‌توان شناخت، زیرا حقیقت هر شخص فراتر از این توصیف‌ها و ویژگی‌هاست. چگونه می‌توان از ذات انسانی گفت که چیزی فراتر از صفات ظاهری دارد؟
هان جهد کن و کسوت جان گیر زجانان
کاین جامه جسمت بجز از عاریتی نیست
هوش مصنوعی: به خودت تلاش کن و روح حقیقی‌ات را از جانان دریافت کن، چون این لباس جسمی که بر تن داری، جز یک امانت نیست و برای همیشه مال تو نخواهد بود.
اغیار هم از خوان عطایش برد انعام
با هیچکسش نیست که خود مرحمتی نیست
هوش مصنوعی: دیگران نیز از سفره لطف او بهره‌مند می‌شوند، اما هیچ‌کس نیست که از خود او چیزی دریافت نکند، زیرا در واقع خود او مهربانی و رحمت دارد.
کی معرفت شاهد معنی کند ادراک
آن شخص که در خویشتنش معرفتی نیست
هوش مصنوعی: شخصی که در درون خود فهم و آگاهی نسبت به خویشتن ندارد، نمی‌تواند به حقیقت و مفهوم واقعی آگاهی پیدا کند.
خاصیت درمان دهدت درد محبت
خوش باش باین داغ که بیخاصیتی نیست
هوش مصنوعی: محبت، توانایی درمان دردها را دارد. پس خوشحال باش که این احساس عمیق، بی‌فایده نیست و داغی که به همراه دارد، ارزشمند است.
سلطان زپی مصلحت ملک کند خون
درویش بود آن که پی مصلحتی نیست
هوش مصنوعی: سلطان به خاطر مصلحتِ کشور، ممکن است از خونِ درویش‌ها بگذرد، اما آنکه به دنبال مصلحت خود نیست، در شرایطی قرار می‌گیرد که ممکن است آسیب ببیند.
بر کشته هر کس دیتی شرع نویسد
جز کشته عشقت که بجز تودیتی نیست
هوش مصنوعی: هر کسی که به دلایلی کشته شود، برای او دیه‌ای بر اساس قوانین شرع تعیین می‌شود؛ اما برای کسی که عاشق تو باشد، دیه‌ای وجود ندارد و تنها عشق تو برای او ارزشمند است.
عشق تو مرا تربیت از حب علی داد
آشفته به از این بجهان تربیتی نیست
هوش مصنوعی: عشق تو باعث شده که من به خوبی و کمال برسم، و محبت علی هم در این مسیر به من کمک کرده است؛ هیچ تربیتی در این دنیا بهتر از این نیست.