گنجور

شمارهٔ ۱۱۸

مرا سزد که نگنجم چو غنچه اندر پوست
که برشکفت به باغ دلم گل رخ دوست
به ناف آهوی چین اندر است نافه مشک
تو را لطیمه عنبر ملازم آهوست
کناره می‌کند از چشم تر سهی‌سروم
که گفت سرور و آن را مقام بر لب جوست
چگونه جان برم از چشم تو که از دو طرف
کمند طره زلف و کشاکش ابروست
سواد زلف کجت قبله‌گاه مشک تتار
به پیش هندوی خال تو غالیه هندوست
شکنج زلف تو مشک و رخ تو گل خواندم
نه گل به رنگ رخ تو نه مشک را آن بوست
فریب سینه سیمین او مخور ای دل
که زیر سیم سفیدش نهفته آهن و روست
حذر ز نرگس جادوفریب جماشش
که سحر و حیله و نیرنگ و فتنه از جادوست
نه هر دلی که پریشان ببینی آشفته
مرا سزاست که آشفته‌ام ز طره دوست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرا سزد که نگنجم چو غنچه اندر پوست
که برشکفت به باغ دلم گل رخ دوست
هوش مصنوعی: من شایسته‌ام که نتوانم خود را در پوست غنچه محدود کنم، چرا که در دل باغم گل زیباروی دوست شکفته است.
به ناف آهوی چین اندر است نافه مشک
تو را لطیمه عنبر ملازم آهوست
هوش مصنوعی: عطر و بوی خوشی که از تو می‌آید، مانند مشک و عنبر است و این زیبایی خاص به تو تعلق دارد، همان‌طور که آهو به لطافت خود معروف است.
کناره می‌کند از چشم تر سهی‌سروم
که گفت سرور و آن را مقام بر لب جوست
هوش مصنوعی: کناره می‌گیرد از دید چشمان زیبا، چون او که محبوبی را بوسید و آن را در آستانه‌ی دریا جستجو کرد.
چگونه جان برم از چشم تو که از دو طرف
کمند طره زلف و کشاکش ابروست
هوش مصنوعی: چطور می‌توانم از نگاه تو جدا شوم وقتی که زلف و ابروی تو همچون چنگال‌های محکم، مرا اسیر کرده‌اند؟
سواد زلف کجت قبله‌گاه مشک تتار
به پیش هندوی خال تو غالیه هندوست
هوش مصنوعی: رنگ سیاه و جاذب موهای کج تو، مانند قبله‌ای است که ما را به سوی زیبایی‌های خاص می‌کشاند. خال زیبای تو نیز مانند عطر خوشی است که از بلاد هندوستان به مشام می‌رسد.
شکنج زلف تو مشک و رخ تو گل خواندم
نه گل به رنگ رخ تو نه مشک را آن بوست
هوش مصنوعی: من زلف‌های تو را به عنوان مشک و چهره‌ات را به عنوان گل نامیدم، اما نه رنگ گل به زیبایی چهره‌ات است و نه بوی مشک به عطر زلف‌های تو می‌رسد.
فریب سینه سیمین او مخور ای دل
که زیر سیم سفیدش نهفته آهن و روست
هوش مصنوعی: دل خود را فریب زیبایی و ظاهری که دارد نده، زیرا زیر آن ظاهر لطیف و زیبا، سختی و زشتی نهفته است.
حذر ز نرگس جادوفریب جماشش
که سحر و حیله و نیرنگ و فتنه از جادوست
هوش مصنوعی: از زیبایی و جذابیت نرگس فریبنده بپرهيز، چون سحر و فریب و نیرنگ از جادو سرچشمه می‌گیرد.
نه هر دلی که پریشان ببینی آشفته
مرا سزاست که آشفته‌ام ز طره دوست
هوش مصنوعی: هر دل پریشانی که می‌بینی، مشخصاً من این‌گونه نیستم. آشفته‌گی من به خاطر عشق و زیبایی دوست است.