بخش ۴۱ - دیدن گرشاسب برهمن را
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
کناغ کرم پیله باشد و نیز هر تاری مثل تار تارتنک و عنکبوت ،توژ به پوسته درخت می گفته اند که برای زین اسب می پروراندند اما توژ به هر چیز نازک و پوسته وار می گویند به لری هنوز کاربردش به معنی پوسته است در ترجمه های فیزیک نوین به فیلم هم میگویند چون فیلم به انگلیسی به لایه نازک می گویند و چون فیلم ها نیز نوار های شفاف داشتند و از خلال ان نور میگذشت و به نمایش گذارده می شد
سرو همان شاخ و دندان حیوانات است مثل ویشک که قبلا اورده شد
گره goreh را نیز مراد گروه بوده که انرا برای بر ساختن کلمات پیوندی اماده تر میکند
برهمن از شرح شرایط اقلیم ادم را به یاد جنگل های مالزی می اندازد که هم برهمن ها بدا نجا راه دارند و هم پردرختند به شرحی که اسدی میدهد بهر حال جالب است امروزه دانشمندان معتقدند که انسان نما ها در جنگل های مالزی زیسته اند و البته نامی از جده هم امده که می دانیم از لحاظ سنت مذهبی مان حضرت ادم بروی کوهی در عربستان فرود امده به این ترتیب اسدی نه سیخ را سوزانده نه کباب
بخاطر زنده یاد صادق هدایت و کتاب فوائد گیاهخواری نیز بگویم ادم به قول اسدی ماهی خوار بوده و گیاه خوار وگر نه دندان های نیشی چون گرگ داشتی سرو فش و ویشک گون
در فرهنگ دهخدا زیر عنوان برز آمده است:
نه کوهست ازین برزتر در جهان
نه یاقوت دارد جز آنجای کان.
که به نظر، همین بیت گنجور درست تر است که می گوید:
نه کوهست ازین بُرزتر در جهان
نه یاقوت دارد جز اینجای کان
فرق این دو بیت در کلمات آنجای و اینجای است و اما معنی بیت:
کوهی از این برزتر (بلندتر) در جهان نیست و جز این معدن، هیچ کجا اینقدر یاقوت ندارد.
در ضمن، در گویش شهرستان بهاباد، به بلندی و جای مرتفع بُرز گویند ( borz ) و به متضاد آن جَرّ (jar) به معنی پستی و جای پایین گویند. این زمین، جَرّ و بُرز زیادی دارد.
فرهنگ دهخدا در زیر عنوان برز، یکی از معانی این کلمه را بلند و رفیع نوشته است و در زیر عنوان جر، یکی از معانی این کلمه را پایین (به لهجه طبری) نوشته است.
جالب است اگر دقت کنیم جَرّ یکی از انواع چهارگانه اِعراب است که حرکت زیر خوانده می شود و پایین حرف است.