گنجور

بخش ۵ - حکایت چهار - ایهاالقاضی بقم

صاحب کافی اسماعیل بن عباد الرازی وزیر شهنشاه بود و در فضل کمالی داشت و ترسل و شعر او بر این دعوی دو شاهد عدل‌اند و دو حاکم راست.

و نیز صاحب مردی عدلی مذهب بود و عدلی مذهبان بغایت متنسک و متقی باشند و روا دارند که مؤمنی به خصمی یک جو جاودانه در دوزخ بماند.

و خدم و حشم و عمال او بیشتر آن مذهب داشتندی که او داشت.

و قاضیئی بود به قم از دست صاحب که صاحب را در نسک و تقوی او اعتقادی بود راسخ.

و یک یک بر خلاف این از وی خبر میدادند و صاحب را استوار نمی آمد تا از ثقات اهل قم دو مقبول القول گفتند که زمان خصومت که میان فلان و بهمان بود قاضی پانصد دینار رشوت بستد.

صاحب را عظیم مستنکر آمد به دو وجه یکی از کثرت رشوت و دوم از دلیری و بی دیانتی قاضی.

حالی قلم بر گرفت و بنوشت:

بسم الله الرحمن الرحیم ایها القاضی بقم قد عزلناک فقم

و فضلا دانند و بلغا شناسند که این کلمات در باب ایجاز و فصاحت چه مرتبه دارد. لا جرم از آن روز باز این کلمه را بلغا و فصحا بر دلها همی نویسند و بر جانها همی نگارند.

اطلاعات

منبع اولیه: کیانا زرکوب

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صاحب کافی اسماعیل بن عباد الرازی وزیر شهنشاه بود و در فضل کمالی داشت و ترسل و شعر او بر این دعوی دو شاهد عدل‌اند و دو حاکم راست.
هوش مصنوعی: اسماعیل بن عباد الرازی، صاحب کتاب «کافی» و وزیر شهنشاه بود. او از نظر فضل و کمال در سطح بالایی قرار داشت و مهارت‌های او در نوشتن و شعر، به عنوان دو شاهد عادل و معتبر بر ادعای او به حساب می‌آید.
و نیز صاحب مردی عدلی مذهب بود و عدلی مذهبان بغایت متنسک و متقی باشند و روا دارند که مؤمنی به خصمی یک جو جاودانه در دوزخ بماند.
هوش مصنوعی: او همچنین مردی بود که به مذهب عدلی اعتقاد داشت. پیروان این مذهب معمولاً بسیار مذهبی و پارسا هستند و اعتقاد دارند که ممکن است یک مؤمن به خاطر دشمنی‌اش، برای یک مدت طولانی در جهنم بماند.
و خدم و حشم و عمال او بیشتر آن مذهب داشتندی که او داشت.
هوش مصنوعی: و خدمتکاران و کارگزاران او بیشتر اعتقادشان به همان مذهبی بود که او داشت.
و قاضیئی بود به قم از دست صاحب که صاحب را در نسک و تقوی او اعتقادی بود راسخ.
هوش مصنوعی: در قم قاضی وجود داشت که به صاحب اعتماد و اعتقاد زیادی به دانش و تقوای او داشت.
و یک یک بر خلاف این از وی خبر میدادند و صاحب را استوار نمی آمد تا از ثقات اهل قم دو مقبول القول گفتند که زمان خصومت که میان فلان و بهمان بود قاضی پانصد دینار رشوت بستد.
هوش مصنوعی: هریک از افراد از او خبری می‌دادند و صاحب موضوع به طور قابل اعتمادی بالا نمی‌آمد. در این میان، دو نفر از افراد معتبر قم گفتند که در زمان نزاع بین فلان و بهمان، قاضی پانصد دینار رشوه گرفت.
صاحب را عظیم مستنکر آمد به دو وجه یکی از کثرت رشوت و دوم از دلیری و بی دیانتی قاضی.
هوش مصنوعی: صاحب به شدت از دو موضوع ناراضی بود: یکی به خاطر رواج زیاد رشوه و دیگری به خاطر شجاعت و بی‌صداقتی قاضی.
بسم الله الرحمن الرحیم ایها القاضی بقم قد عزلناک فقم
هوش مصنوعی: به نام خداوند بخشنده مهربان. ای قاضی، برخیز و به پا شو، زیرا ما تو را عزل کرده‌ایم.
و فضلا دانند و بلغا شناسند که این کلمات در باب ایجاز و فصاحت چه مرتبه دارد. لا جرم از آن روز باز این کلمه را بلغا و فصحا بر دلها همی نویسند و بر جانها همی نگارند.
هوش مصنوعی: و دانشمندان و بزرگان می‌دانند و اهل فصاحت می‌شناسند که این کلمات در زمینه اختصار و بلاغت چه ارزشی دارند. به همین دلیل، از آن روز به بعد این کلمه در دل‌ها نوشته می‌شود و در جان‌ها نقش می‌بندد.

خوانش ها

بخش ۵ - حکایت چهار - ایهاالقاضی بقم به خوانش حمیدرضا محمدی