گنجور

شمارهٔ ۲۷

تا رخت مقید نقاب است
دل چو پیچه ات به پیچ و تاب است
مملکت چو نرگست خراب است
چارۀ خرابی انقلاب است
یا درستی اندر انتخاب است
سنگدل بت، آئینه رو باش
با بدان چو سنگ با سبو باش
خانمان نگون کن عدو باش
***
تا عدوی مملکت به خواب است
ریشۀ بدان
برکن از جهان
گشته امتحان
تو این بدان (تو این بدان، تو این بدان، تو این بدان)
هست امید ریشه تا در آب است
امان که خصم خیره گردد
در انتخاب چیره گردد
بدان که روزگار ملت
چو طرۀ تو تیره گردد
شحنه مست و شیخ بی کتاب است
سر به سر ز رشت و یزد و کرمان
فارس تا به صفحۀ صفاهان
از عراق و خطۀ خراسان
ز اشک رنجبر به روی آب است
عقل نیست جان در عذاب است
عبرت از گذشته ات گرفتن
بایدی، بس است خورد و خفتن
رستم انتخاب کن که دشمن
***
کینه جو افراسیاب است
جمله پیچ و خم
کار ملک جم
چون رخت صنم
ز بیش و کم (ز بیش و کم،ز بیش و کم،ز بیش و کم)
این دو پشت پردۀ حجاب است
امان ز اجنبی پرستی
فغان ز روزگار پستی
مباد دست کس کند با
دو طره ات، درازدستی
زانکه دست غیر در حساب است

اطلاعات

منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا رخت مقید نقاب است
دل چو پیچه ات به پیچ و تاب است
هوش مصنوعی: دل وقتی که در زیر نقاب رخت پنهان است، مانند پیچه‌ای در حال پیچ و تاب خوردن می‌باشد.
مملکت چو نرگست خراب است
چارۀ خرابی انقلاب است
هوش مصنوعی: کشور مثل نرگس پژمرده و خراب شده است و راه حل این خرابی، انقلابی است که باید انجام شود.
یا درستی اندر انتخاب است
هوش مصنوعی: انتخاب درستی انجام شده است.
سنگدل بت، آئینه رو باش
با بدان چو سنگ با سبو باش
هوش مصنوعی: دل سنگی و بی‌رحم خود را مانند یک بت (عشق) نشان نده، بلکه باید با کسانی که از نظر روحی و اخلاقی ناپسند هستند، سرد و بی‌تفاوت رفتار کنی، مانند سنگی که با ظرف سرامیکی برخورد می‌کند.
خانمان نگون کن عدو باش
***
هوش مصنوعی: دشمن خانه‌ام را ویران کن و نابود ساز.
تا عدوی مملکت به خواب است
هوش مصنوعی: زمانی که دشمن کشور در حال استراحت و بی‌خیالی است، ما باید هوشیار و آماده باشیم تا از هرگونه تهدید جلوگیری کنیم.
ریشۀ بدان
برکن از جهان
هوش مصنوعی: بدی‌ها را از ریشه در جهان قطع کن.
گشته امتحان
تو این بدان (تو این بدان، تو این بدان، تو این بدان)
هوش مصنوعی: آزمایش تو به این شکل انجام شده است.
هست امید ریشه تا در آب است
هوش مصنوعی: امید و زندگی زمانی وجود دارد که حال و اوضاع خوب باشد و شرایط مناسب باشد.
امان که خصم خیره گردد
در انتخاب چیره گردد
هوش مصنوعی: تنها زمانی که دشمن در انتخاب خود دچار سردرگمی شود، می‌تواند برتری پیدا کند.
بدان که روزگار ملت
چو طرۀ تو تیره گردد
هوش مصنوعی: بدان که وقتی شرایط و اوضاع جامعه مانند موهای تو، تیره و تار شود، به این معناست که مشکلات و سختی‌ها رخ می‌دهند.
شحنه مست و شیخ بی کتاب است
هوش مصنوعی: شخصی که در حال خوش‌گذرانی و شادی است، و فردی دیگر که به لحاظ علمی و فرهنگی بی‌اطلاع و نادان می‌باشد.
سر به سر ز رشت و یزد و کرمان
فارس تا به صفحۀ صفاهان
هوش مصنوعی: از شمال تا جنوب و از مناطق مختلف ایران مثل رشت، یزد، کرمان و فارس تا اصفهان، همه جا پر از زیبایی و جذابیت است.
از عراق و خطۀ خراسان
ز اشک رنجبر به روی آب است
هوش مصنوعی: از عراق و خراسان، اشک‌های کسانی که سختی می‌کشند، بر روی آب جاری است.
عقل نیست جان در عذاب است
هوش مصنوعی: عقل در اینجا ناتوان است و در عوض، روح در رنج و عذاب به سر می‌برد.
عبرت از گذشته ات گرفتن
بایدی، بس است خورد و خفتن
هوش مصنوعی: باید از تجربیات و خاطرات گذشته‌ات درس بگیری، کافی است که مدام به نفس‌گیری و ناامیدی ادامه دهی.
رستم انتخاب کن که دشمن
***
هوش مصنوعی: رستم، باید دشمن را انتخاب کنی.
کینه جو افراسیاب است
هوش مصنوعی: آدمی که کینه و دشمنی در دل دارد، به مانند افراسیاب است.
جمله پیچ و خم
کار ملک جم
هوش مصنوعی: تمامی دشواری‌ها و فراز و نشیب‌های کار پادشاهی جم.
چون رخت صنم
ز بیش و کم (ز بیش و کم،ز بیش و کم،ز بیش و کم)
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی‌ام از خوبی و بدی خارج شد،
این دو پشت پردۀ حجاب است
هوش مصنوعی: این دو، مانع دیدار و شناخت واقعی است.
امان ز اجنبی پرستی
فغان ز روزگار پستی
هوش مصنوعی: از پرستش دیگران به شدت ناراحت‌ام و از وضعیت کنونی زمانه به شدت افسرده‌ام.
مباد دست کس کند با
دو طره ات، درازدستی
هوش مصنوعی: مبادا کسی با دو رشته موهایت، اقدام به کاری کند که دستش دراز شود.
زانکه دست غیر در حساب است
هوش مصنوعی: چرا که محاسبات به دست دیگران وابسته است.

حاشیه ها

1398/12/06 10:03
امین شهشهانی

با سلام.
به نظر می‌رسد «پرستی» در «فغان ز روزگار پرستی» باید «پستی» باشد.