گنجور

شمارهٔ ۳۸ - در مدح موئتمن سرخسی

رتبت و تمیکن صدر موئتمن
همچو قدر و همتش بی‌منتهاست
آفتابش در سخاوت مقتدیست
واسمان را در کفایت مقتداست
طبع شد بیگانه با آز و نیاز
تا کفش با جود و بخشش آشناست
دست او را خواستم گفتن سخیست
باز گفتم نه غلط کردم سخاست
ای جوادی کز پی مدح و ثنات
بر من از مدح و ثنا مدح و ثناست
عالمی از کبریایی سر به سر
گرچه عالم سر به سر کبر و ریاست
زحمتی آورده‌ام بار دگر
گرچه روز و شب دلت در یاد ماست
کار شاعر زحمت آوردن بود
وانکه رحمت آورد کار شماست
هست مستغنی ز شرح از بهر آنک
شرح کردن زانچه می‌دانی خطاست
بادت اندر دولت باقی بقا
تا بقا از ایزد باقی بقاست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رتبت و تمیکن صدر موئتمن
همچو قدر و همتش بی‌منتهاست
هوش مصنوعی: مقام و جایگاه شخصی که مورد اعتماد است، به اندازه قدرت و همت او بی‌نهایت و بزرگ است.
آفتابش در سخاوت مقتدیست
واسمان را در کفایت مقتداست
هوش مصنوعی: خورشید او در بخشندگی الگوست و آسمان در تأمین نیازها، پیرو اوست.
طبع شد بیگانه با آز و نیاز
تا کفش با جود و بخشش آشناست
هوش مصنوعی: روح من از خواسته‌ها و نیازها دور شده است؛ به طوری که مانند کفشی که با جود و بخشش آشنا است، به نوعی با generosity و نیکوکاری مرتبط شده‌ام.
دست او را خواستم گفتن سخیست
باز گفتم نه غلط کردم سخاست
هوش مصنوعی: وقتی خواستم درباره دست او صحبت کنم، گفت که او بخشنده است. اما بعد دوباره فکر کردم و گفتم نه، اشتباه کردم، او سخاوت دارد.
ای جوادی کز پی مدح و ثنات
بر من از مدح و ثنا مدح و ثناست
هوش مصنوعی: ای جواد، تو که از من به خاطر ستایش و تحسین انتظاری داری، خودت می‌دانی که سخن از مدح و ستایش در اینجا فقط به خاطر ستایش و تحسین نیست.
عالمی از کبریایی سر به سر
گرچه عالم سر به سر کبر و ریاست
هوش مصنوعی: علم و دانش در مقام خود به معنای بزرگی و جلال است، اما انسان‌ها معمولاً به خاطر غرور و خودپسندی، در پی قدرت و مقام هستند.
زحمتی آورده‌ام بار دگر
گرچه روز و شب دلت در یاد ماست
هوش مصنوعی: من دوباره زحمت کشیده‌ام، گرچه روز و شب فکر تو همیشه با من است.
کار شاعر زحمت آوردن بود
وانکه رحمت آورد کار شماست
هوش مصنوعی: شاعر برای خلق آثارش زحمت و تلاش زیادی را متحمل می‌شود، اما این شما هستید که با پذیرش و محبت خود، به این کار ارزش و معنایی می‌بخشید.
هست مستغنی ز شرح از بهر آنک
شرح کردن زانچه می‌دانی خطاست
هوش مصنوعی: کسی که به دلیلی نیازی به توضیح و تعریف ندارد، چون دانستن چیزی که خودت تجربه‌اش کرده‌ای، اشتباه است.
بادت اندر دولت باقی بقا
تا بقا از ایزد باقی بقاست
هوش مصنوعی: باد تو در حکومت و قدرت جاودانه بوزد تا اینکه بقا و استمرار از سوی خداوندی است که خود جاودانه بقا دارد.

حاشیه ها

1402/05/13 21:08
امیرالملک

ای جوادی کز پی مدح و ثنات

بر من از مدح و ثنا مدح و ثناست

مدح و ثنا سه بار در بیت تکرار شده اما به هیچ روی زننده و ملال آور نیست. این است ذوق شعر!