گنجور

شمارهٔ ۲۰۹ - در مدیح

صاحبا دین و ملک بی‌تو مباد
کز جهان کار این و آن دارند
زانکه این دو ودیعتند که خلق
از خدای و خدایگان دارند
ملک و دین را زمان زمان تو باد
کاب و رونق درین زمان دارند
تویی آنکس که ذکر مدت تست
تا که گویندگان زبان دارند
عالمی دئر پناه نعمت تو
شکر شکر در دهان دارند
امتی در وفای خدمت تو
کمر عهد بر میان دارند
دامن عرصه‌ایست جاه ترا
این که این چار قهرمان دارند
گوشهٔ طارمی است قدر ترا
این که این هفت پاسبان دارند
دوستان از تواتر کرمت
خانه چون راه کهکشان دارند
دشمنان از تراکم سخطت
فتنه در مغز استخوان دارند
ضبط عالم به تیغ و کلک کنند
که اثرهای بی کران دارند
کلک فرزانگان کارگزار
تیغ ترکان کاردان دارند
زین کروه آنکه اهل انعامند
همه از نعمت تو جان دارند
زان گروه آنکه اهل اقطاعند
همه از دست تو جهان دارند
جود می‌گفت با کرم روزی
که کسانی که این مکان دارند
گر جهانداری به شرط کنند
چه نکوتر که بر چه سان دارند
کرم از سوی تو اشارت کرد
که کریمان جهان چنان دارند
کیسه پرداز بحر و کان کف تست
که بدو خرج جاودان دارند
طاعت آموز انس و جان در تست
کش همه سر بر آستان دارند
همه در مهر خازنت بادا
هرچ اضافت به بحر و کان دارند
همه با داغ طاعتت بادند
هرکه نسبت به انس و جان دارند
پای بر خاک هر زمین که نهی
منتی تا بر آسمان دارند

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صاحبا دین و ملک بی‌تو مباد
کز جهان کار این و آن دارند
هوش مصنوعی: دوست من، بدون تو نه دین‌داری معنی دارد و نه حکومت، زیرا کارهای این دنیا به بی‌وفایی و نامرادی تن می‌دهد.
زانکه این دو ودیعتند که خلق
از خدای و خدایگان دارند
هوش مصنوعی: این دو چیز، نقش امانت را دارند که مردم از خدا و معبود خود دریافت کرده‌اند.
ملک و دین را زمان زمان تو باد
کاب و رونق درین زمان دارند
هوش مصنوعی: سلطنت و دین هر دو به زمان تو وابسته‌اند و در این زمان، شکوه و رونق دارند.
تویی آنکس که ذکر مدت تست
تا که گویندگان زبان دارند
هوش مصنوعی: تو آن کسی هستی که یاد و نامت همیشه در خاطر زبان‌هاست و تا زمانی که سخنرانان باشند، از نام تو یاد خواهند کرد.
عالمی دئر پناه نعمت تو
شکر شکر در دهان دارند
هوش مصنوعی: در این جهان، کسانی هستند که به برکت نعمت‌های تو، همیشه شکرگزاری می‌کنند و نعمت‌ها را در زندگی خود احساس می‌کنند.
امتی در وفای خدمت تو
کمر عهد بر میان دارند
هوش مصنوعی: افرادی که به وفای خدمت تو متعهد هستند، همگی عزم خود را جزم کرده‌اند.
دامن عرصه‌ایست جاه ترا
این که این چار قهرمان دارند
هوش مصنوعی: دولت و عظمت تو مانند دامن گسترده‌ای است که چهار قهرمان در آن حضور دارند.
گوشهٔ طارمی است قدر ترا
این که این هفت پاسبان دارند
هوش مصنوعی: در گوشهٔ طارم، ارزش و مقام تو به قدری است که این هفت نگهبان (پاسبان) حاضرند از تو محافظت کنند.
دوستان از تواتر کرمت
خانه چون راه کهکشان دارند
هوش مصنوعی: دوستان تو به قدری بخشنده و با کرامت هستند که مانند ستاره‌ها در کهکشان، در خانه‌ات حضور دارند.
دشمنان از تراکم سخطت
فتنه در مغز استخوان دارند
هوش مصنوعی: دشمنان به شدت از خشم تو می‌ترسند و این احساس عمیق در وجودشان تأثیر گذاشته است.
ضبط عالم به تیغ و کلک کنند
که اثرهای بی کران دارند
هوش مصنوعی: جهانی که به وسیله هنر و حافظه ثبت می‌شود، تأثیرات بی‌پایانی از خود به جای می‌گذارد.
کلک فرزانگان کارگزار
تیغ ترکان کاردان دارند
هوش مصنوعی: هوش و مهارت فرزانه‌ها به گونه‌ای است که به خوبی می‌توانند با چالش‌ها و دشواری‌های سخت، همچون ضربه‌های تند و برنده، مقابله کنند و از عهده کارهای دشوار برآیند.
زین کروه آنکه اهل انعامند
همه از نعمت تو جان دارند
هوش مصنوعی: از این کوه، کسانی که اهل بخشش و نعمت‌اند، همه به نعمت تو جانی دارند.
زان گروه آنکه اهل اقطاعند
همه از دست تو جهان دارند
هوش مصنوعی: از بین گروهی که در بخش‌های خاصی از دنیا زندگی می‌کنند، همه به خاطر تو به جهان دسترسی دارند.
جود می‌گفت با کرم روزی
که کسانی که این مکان دارند
هوش مصنوعی: به سخاوت می‌گفت که روزی به کسانی که در این مکان قرار دارند، کمک خواهد کرد.
گر جهانداری به شرط کنند
چه نکوتر که بر چه سان دارند
هوش مصنوعی: اگر جهان‌دانی بخواهد شرطی بگذارد، زیباتر آن است که ببیند چگونه آن را انجام می‌دهند.
کرم از سوی تو اشارت کرد
که کریمان جهان چنان دارند
هوش مصنوعی: مهر و محبت تو نشان داد که انسان‌های بلندمرتبه و با سخاوت، این‌گونه رفتار می‌کنند.
کیسه پرداز بحر و کان کف تست
که بدو خرج جاودان دارند
هوش مصنوعی: کیسه‌ای که در آن پول و ثروت جمع شده، تبحر و مهارت تو در زندگی است. این ثروت برای خرج کردن در امور جاودانی و مهم آماده است.
طاعت آموز انس و جان در تست
کش همه سر بر آستان دارند
هوش مصنوعی: پرستش و اطاعت از تو بر هر انسانی واجب است، زیرا همه موجودات در برابر عظمت تو سر تسلیم فرود آورده‌اند.
همه در مهر خازنت بادا
هرچ اضافت به بحر و کان دارند
هوش مصنوعی: همه چیز در عشق و محبت تو نهفته است، و هر چیزی که به دریا و زمین تعلق دارد، از آن توست.
همه با داغ طاعتت بادند
هرکه نسبت به انس و جان دارند
هوش مصنوعی: تمام افرادی که به تو نزدیک هستند و به تو علاقه دارند، با عشق و اشتیاق به خدمت و اطاعت از تو به سر می‌برند.
پای بر خاک هر زمین که نهی
منتی تا بر آسمان دارند
هوش مصنوعی: هر جا که پا بر زمین بگذاری، تاثیری می‌گذاری که به آسمان‌ها نیز می‌رسد.