انوریشمارهٔ ۱۸۲ - در حکمت و موعظه
روز را رایگان ز دست مده
نیست امکان آنکه باز رسد
دست این روزهای کوتاهست
که بدان دولت دراز رسد
آنچ از آن چاره نیست آنرا باش
به سرت گرچه ترکتاز رسد
سایه بر قحبهٔ جهان مفکن
تا برت آفتاب ناز رسد
باری از راه خویشتن برخیز
چون که کارت به احتراز رسد
نفس با بند آرزو بر پای
دیر درعقل بی‌نیاز رسد
مهر و حقه است ماه و سپهر
که به شاگرد حقه‌باز رسد
مستعدان به کام خویش رسند
کارها چون به کارساز رسد
عمر بر ناگریز تفرقه کن
تا ازو قسم آز رسد
هر کرا درد ناگزیر گرفت
کی به غم خوردن مجاز رسد
یک غذا شو که مایه چندان نیست
که همه چیز را فراز رسد
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
روز را رایگان ز دست مده
نیست امکان آنکه باز رسد
هوش مصنوعی: روز را رایگان از دست نده؛ زیرا فرصتی که دوباره به دست آید، ممکن نیست.
دست این روزهای کوتاهست
که بدان دولت دراز رسد
هوش مصنوعی: این روزهای کوتاه، به خاطر تلاش و کوشش خود، به ما فرصت‌های بزرگی می‌دهند.
آنچ از آن چاره نیست آنرا باش
به سرت گرچه ترکتاز رسد
هوش مصنوعی: هر چیزی را که نمی‌توان از آن رهایی یافت، بپذیر و با آن زندگی کن، حتی اگر مشکل یا چالش بزرگی بر تو وارد شود.
سایه بر قحبهٔ جهان مفکن
تا برت آفتاب ناز رسد
هوش مصنوعی: سایه خود را بر دشواری‌های دنیا نیفکن تا زیبایی‌ها و روشنایی‌های زندگی به تو برسد.
باری از راه خویشتن برخیز
چون که کارت به احتراز رسد
هوش مصنوعی: بنابراین، از راهی که خودت انتخاب کرده‌ای برخیز، وقتی که به نقطه‌ای رسیدی که باید دوری کنی.
نفس با بند آرزو بر پای
دیر درعقل بی‌نیاز رسد
هوش مصنوعی: انسان با آرزوها و خواسته‌هایش محدود می‌شود، اما با رشد عقل و فهم، به استقلال و بی‌نیازی می‌رسد.
مهر و حقه است ماه و سپهر
که به شاگرد حقه‌باز رسد
هوش مصنوعی: ماه و ستاره‌ها مانند حقه‌ای جالب هستند که فقط به کسی که مهارت دارد، نشان داده می‌شوند.
مستعدان به کام خویش رسند
کارها چون به کارساز رسد
هوش مصنوعی: کسانی که آماده و شایسته‌اند به موفقیت‌های خود خواهند رسید، به شرطی که کارها به دست کسی شایسته انجام شود.
عمر بر ناگریز تفرقه کن
تا ازو قسم آز رسد
هوش مصنوعی: زندگی را به اجبار تقسیم کن تا از آن تجربه بدست آید.
هر کرا درد ناگزیر گرفت
کی به غم خوردن مجاز رسد
هوش مصنوعی: هر کس که به درد و رنجی ناچار دچار شود، به بهانه‌ی غم و اندوه خود مجاز نمی‌گردد.
یک غذا شو که مایه چندان نیست
که همه چیز را فراز رسد
هوش مصنوعی: یک غذا درست کن که به اندازه‌ای نیست که همه چیز را تحت تأثیر قرار دهد.
حاشیه ها
1395/02/07 03:05
sara
خیلی شعر عبرت آموزی است. کاش ما ایرانی ها مقداری بیشتر به این اشعار حکمت امیز توجه کنیم.
در مجموع می فرماید خودت را به حواشی مشغول نکن. هدف درستی برگزین. عمرت را بر اساس همان هدف پیش ببر و مطمئن باش رستگار خواهی شد.(در این صورت، اسراف عمر برای ما بی معنا خواهد بود و زندگی خدادادی را در مسیر کسب کمال، مصرف کرده ایم و روزهای دراز یا همان بهشت ابدی نصیب ما خواهد شد.)
1395/02/07 03:05
sara
نمی دانم ژاپن رفته اید یا نه؟
ژاپنی ها، به ویژه ژاپنی های قدیمی، بسیار به این شعر انوری عمل کرده اند. با اینکه اصلا فارسی نمی دانند و انوری را نمی شناسند.
البته ژاپنی های امروزی از حکمت قرار گرفته در این شعر انوری تا حدودی دور شده اند و همین هم به تمدن ژاپن لطمه خواهد زد.