گنجور

شمارهٔ ۱۷۲ - در مدح پیروز شاه

آنکه او دست و دلت را سبب روزی کرد
درگهت را در پیروزی و بهروزی کرد
یافت از دست اجل جان گرامیش خلاص
هر کرا خدمت جان‌پرور تو روزی کرد
ای ولی‌نعمت احرار سوی نعمت و ناز
آز را داعی جود تو ره‌آموزی کرد
با جهانی کفت آن کرد که با خاک و نبات
باد نوروزی و باران شبانروزی کرد
فضلهٔ بزم توفراش به نوروز برفت
باغ را مایه به دست آمد و نوروزی کرد
بخت پیروز ترا گنبد فیروزهٔ چرخ
تاقیامت سبب نصرت و پیروزی کرد
زبدهٔ گوهر آن شاه که از گوشهٔ تخت
سالها گوهر تاجش فلک‌افروزی کرد
پاسبانی جهان گر تو بگویی بکند
فتنه بی‌عدل کزین پیش جانسوزی کرد
وز سراپردهٔ آن شاه کز انگشت نفاذ
ماه را پرده دری کرد و قبادوزی کرد
از شب و روز میندیش که با تست بهم
آنکه از زلف شبی کرد و ز رخ روزی کرد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنکه او دست و دلت را سبب روزی کرد
درگهت را در پیروزی و بهروزی کرد
هوش مصنوعی: کسی که با کمک او، زندگی و مالی خوب پیدا کردی، تو را به موفقیت و خوشبختی رسانده است.
یافت از دست اجل جان گرامیش خلاص
هر کرا خدمت جان‌پرور تو روزی کرد
هوش مصنوعی: هر کسی که در زندگی‌اش به تو خدمت کرده و به نوعی برایش سودمند بوده، از دست اجل نجات می‌یابد و جانش از این مشکل رهایی می‌یابد.
ای ولی‌نعمت احرار سوی نعمت و ناز
آز را داعی جود تو ره‌آموزی کرد
هوش مصنوعی: ای سرچشمه‌ی بخشش و لطف، مهر و نعمت تو باعث شد تا آزادگان به سوی نعمت و ناز در بیفتند.
با جهانی کفت آن کرد که با خاک و نبات
باد نوروزی و باران شبانروزی کرد
هوش مصنوعی: با جهان چنان رفت که مانند خاک و گیاه، با وزش باد بهاری و باران شبانه، زندگی و رشد پیدا کرد.
فضلهٔ بزم توفراش به نوروز برفت
باغ را مایه به دست آمد و نوروزی کرد
هوش مصنوعی: در جشن نوروز، با برکت و خوبی که از مجالس تو به وجود آمده، باغ سرسبز و شکوفا شده و این روز را به طور خاص جشن می‌گیرد.
بخت پیروز ترا گنبد فیروزهٔ چرخ
تاقیامت سبب نصرت و پیروزی کرد
هوش مصنوعی: بخت خوش تو باعث شد که آسمان و سرنوشت تو به پیروزی و موفقیت برسد.
زبدهٔ گوهر آن شاه که از گوشهٔ تخت
سالها گوهر تاجش فلک‌افروزی کرد
هوش مصنوعی: برترین جواهر آن پادشاه که سال‌ها گوشه‌ای از تختش درخشش تاجش بر آسمان را به ارمغان آورد.
پاسبانی جهان گر تو بگویی بکند
فتنه بی‌عدل کزین پیش جانسوزی کرد
هوش مصنوعی: اگر تو بخواهی، پاسبانی جهان را به عهده می‌گیرد، اما اگر فتنه‌ای برپا شود که بر پایه‌ی بی‌عدالتی باشد، باید بدانید که پیش از این نیز، چنین فتنه‌هایی جان‌ها را دچار آتش می‌کرده است.
وز سراپردهٔ آن شاه کز انگشت نفاذ
ماه را پرده دری کرد و قبادوزی کرد
هوش مصنوعی: از پردهٔ آن پادشاه، که به قدرت و نفوذ خود مانند ماه درخشان است، پرده‌برداری شده و به نمایش گذاشته شده است.
از شب و روز میندیش که با تست بهم
آنکه از زلف شبی کرد و ز رخ روزی کرد
هوش مصنوعی: به ساعت‌های شب و روز فکر نکن که آنچه از زیبایی و دلربایی شب و روز به تو منتقل می‌شود، از زلف و رخسار معشوق است.