گنجور

شمارهٔ ۱۷ - در مدح ملک‌الوزرا بدرالدین طوطی بک‌بن مسعودبن علی

طوطی ای آنکه ز انصاف تو هر نیم‌شبی
بلبل شکر به عیوق کشد زمزمه را
ای شبان رمه آنکه تویی سایهٔ او
نیک تیمار خور ای نیک‌شبان این رمه را
گرگ را دمدمهٔ فتنه همی گوید خیز
به غنیمت شمر این تیره‌شب و این دمه را
تن در آن خدعه مده زانکه یکی زن رمه نیست
کش توان کآبش فدا ساختن این دمدمه را
همه با داغ خدایند چه خرد و چه بزرگ
نیک هشدار که تا حشر ضمانی همه را

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

طوطی ای آنکه ز انصاف تو هر نیم‌شبی
بلبل شکر به عیوق کشد زمزمه را
هوش مصنوعی: ای طوطی، تو که به خاطر انصاف و عدالتت هر شب نیمه شب بلبل را به سرودن شعر شیرین وامی‌داری، صدای دلنشینش را به همه می‌رسانی.
ای شبان رمه آنکه تویی سایهٔ او
نیک تیمار خور ای نیک‌شبان این رمه را
هوش مصنوعی: ای شبان، تو مراقب خوب رمه هستی و سایهٔ خوبی برای آن‌ها به شمار می‌روی. پس به خوبی از آن‌ها مراقبت کن، ای شبان خوب.
گرگ را دمدمهٔ فتنه همی گوید خیز
به غنیمت شمر این تیره‌شب و این دمه را
هوش مصنوعی: در لحظات حساسی که فتنه به وجود می‌آید، گرگ به تصویر کشیده می‌شود و به دیگران می‌گوید که این شب تاریک و شرایط سخت را به فرصت تبدیل کنند و از آن بهره‌برداری کنند.
تن در آن خدعه مده زانکه یکی زن رمه نیست
کش توان کآبش فدا ساختن این دمدمه را
هوش مصنوعی: بدن را در دام فریب نگذار، زیرا که هیچ‌کس از این کار سودی نخواهد برد. اینجا ارزش فدا کردن خود را ندارد.
همه با داغ خدایند چه خرد و چه بزرگ
نیک هشدار که تا حشر ضمانی همه را
هوش مصنوعی: همه انسان‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، تحت تأثیر محبت و داغ الهی هستند. پس باید با دقت و آگاهی زندگی کنیم، زیرا تا روز قیامت هیچ تضمینی برای هیچ‌کسی وجود ندارد.