گنجور

غزل شمارهٔ ۴

ای کرده در جهان غم عشقت سمر مرا
وی کرده دست عشق تو زیر و زبر مرا
از پای تا به سر همه عشقت شدم چنانک
در زیر پای عشق تو گم گشت سر مرا
گر بی‌تو خواب و خورد نباشد مرا رواست
خود بی‌تو در چه خور بود خواب و خور مرا
عمری کمان صبر همی داشتم به زه
آخر به تیر غمزه فکندی سپر مرا
باری به عمرها خبری یابمی ز تو
چون نیست در هوای تو از خود خبر مرا
در خون من مشو که نیاری به دست باز
گر جویی از زمانه به خون جگر مرا

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای کرده در جهان غم عشقت سمر مرا
وی کرده دست عشق تو زیر و زبر مرا
هوش مصنوعی: ای عشق تو، غم‌های تو در زندگی‌ام تأثیر عمیق گذاشته و حال مرا آشفته کرده است.
از پای تا به سر همه عشقت شدم چنانک
در زیر پای عشق تو گم گشت سر مرا
هوش مصنوعی: از سر تا پا، همه وجودم را بخاطر عشق تو تسخیر کرده‌ام، به‌طوری که سرم در سایه عشق تو ناپدید شده است.
گر بی‌تو خواب و خورد نباشد مرا رواست
خود بی‌تو در چه خور بود خواب و خور مرا
هوش مصنوعی: اگر بدون تو خواب و غذا برایم جایز نیست، خودت هم در absence من چه به خوردن و خوابیدن توجهی داری؟
عمری کمان صبر همی داشتم به زه
آخر به تیر غمزه فکندی سپر مرا
هوش مصنوعی: مدت زیادی صبر و تحمل داشتم، اما در نهایت با یک نگاه معصومانه‌ات همه دفاعم را شکستی و شکست را پذیرفتم.
باری به عمرها خبری یابمی ز تو
چون نیست در هوای تو از خود خبر مرا
هوش مصنوعی: باری به عمرها خبری از تو پیدا نخواهم کرد، چون در هوای تو از حال خودم بی‌خبرم.
در خون من مشو که نیاری به دست باز
گر جویی از زمانه به خون جگر مرا
هوش مصنوعی: به خودت زحمت نده که برای من کاری انجام دهی، چون نمی‌توانی به من کمکی کنی. اگر در پی خوبی‌ها هستی، می‌توانی از درد و رنج من یاد کنی.

حاشیه ها

سلام. با تشکّر از زحمات شما. مصراع «خود بی‌تو در چه خور بود خواب و خور مرا» اشکالی وزنی هست. به احتمال قوی، به سیاق مصراع نخست، «خور» اوّل باید «خورد» باشد. نسخه‌ی چاپی در دست‌رسم نبود که ببینم، امّا باید به همین شکل باشد. بررسی فرمایید.

1392/05/29 22:07
آناهیتا کرم نژاد

ضمن عرض پوزش از محضر جناب آقای صفار . در خصوص واژه ی "خور" اول در مصرع دوم لارم به ذکر است که این واژه در این مصرع به معنی شایسته و درخور به کار رفته است و اگر "خورد" بیاید مفهوم مصراع تغییر می کند. به نظر می‌رسد همان خور دورست باشد.

1392/10/27 00:12
محمدحسن سورانی surany.dr@gmail.com

سلام خسته نباشید
خانم کرم نژاددر مصراع دوم بیت سوم،«نبود»به جای «بود»صحیح است و در جمله ی شما«درست»به جای «دورست»
تقدیم به همه دوستان ادبیاتی

1393/07/19 01:10
امین کیخا

سمر به معنای افسانه باید از سمراد پارسی به همان معنا باشد .

1397/09/05 11:12
دوست

آفرین بر دوستان اهل ادب
چه توجهات لطیفی داشتید عزیزان
پیروز باشید و کامروا!

1398/10/09 01:01
شهیر

خود بی تو در چه خور بود (از) خواب و خور مرا

1399/09/28 18:11
عبدالرزاق اختری

خود بی تو در چه خور بُوَد این خواب و خور مرا

1402/04/16 22:07
امیرالملک

در خون کسی شدن؛ در صدد کشتن او برآمدن