انوریغزل شمارهٔ ۱۰۵
بدرود شب دوش که چون ماه برآمد
ناخوانده نگارم ز در حجره درآمد
زیر و زبر از غایت مستی و چو بنشست
مجلس همه از ولوله زیر و زبر آمد
نقلم همه شد شکر و بادام که آن بت
با چشم چو بادام و لب چون شکر آمد
زان قد چو شاخ سمن و روی چو گلبرگ
صد شاخ نشاطم چو درآمد به بر آمد
از خجلت رویش به دهان تیره فروشد
هر ماه که دوش از افق جام برآمد
بودیم به هم درشده با قامت موزون
وان قامت موزون ز قیامت بتر آمد
ما بی‌سر و سامان ز خرابی و زمانه
فریاد همی کرد که شبتان به سر آمد
شب روز شود بعد نسیم سحر و دوش
شد روز دلم شب چو نسیم سحر آمد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بدرود شب دوش که چون ماه برآمد
ناخوانده نگارم ز در حجره درآمد
هوش مصنوعی: خداحافظی با شبی که مانند ماه درخشید و معشوقه‌ام به طور ناگهانی از در اتاقم وارد شد.
زیر و زبر از غایت مستی و چو بنشست
مجلس همه از ولوله زیر و زبر آمد
هوش مصنوعی: در حالتی از شادی و سرخوشی، وقتی که جمعی نشسته‌اند، هیجانی که در فضا حاکم است باعث می‌شود که اوضاع و احوال به شدت تغییر کند و همه چیز به هم بریزد.
نقلم همه شد شکر و بادام که آن بت
با چشم چو بادام و لب چون شکر آمد
هوش مصنوعی: همه چیز من به شیرینی شکر و تردی بادام تبدیل شده است، زیرا آن معشوق با چشمانی به زیبایی بادام و لبی همچون شکر به من نگریسته است.
زان قد چو شاخ سمن و روی چو گلبرگ
صد شاخ نشاطم چو درآمد به بر آمد
هوش مصنوعی: از آن قد که مانند شاخ سمن است و روی آن مانند گلبرگ، شادابی و نشاط من وقتی به اوج رسید که او را در آغوش گرفتم.
از خجلت رویش به دهان تیره فروشد
هر ماه که دوش از افق جام برآمد
هوش مصنوعی: هر ماه به خاطر شرم و حیا، صورتش را از دید مردم می‌پوشاند، چرا که مانند ماهی که از افق بالا می‌آید، همچنان درخشان و زیباست.
بودیم به هم درشده با قامت موزون
وان قامت موزون ز قیامت بتر آمد
هوش مصنوعی: ما به طور هماهنگ و متناسب با هم بودیم و این تناسب و زیبایی در قیامت از آن بیشتر و حیرت‌آورتر خواهد بود.
ما بی‌سر و سامان ز خرابی و زمانه
فریاد همی کرد که شبتان به سر آمد
هوش مصنوعی: ما از بی‌نظمی و خراب شدن اوضاع رنج می‌بریم و زمانه به ما هشدار می‌دهد که شب پایان یافته و باید به واقعیت‌های جدید توجه کنیم.
شب روز شود بعد نسیم سحر و دوش
شد روز دلم شب چو نسیم سحر آمد
هوش مصنوعی: پس از آن که نسیم صبحگاهی وزیدن می‌گیرد، شب به روز تبدیل می‌شود. دلم در حالی که شب است، به مانند نسیم سحری می‌آید و حالتی دل‌انگیز و لطیف به وجود می‌آورد.
حاشیه ها
1393/09/02 01:12
امین کیخا
زیر در اصل ز + ایر بوده است خود ایر و نیز ادر و نیز اندر و نیز under همه یعنی پایین که البته آخری انگلیسی است ولی همستاک با بقیه است .
آرواره هم در اصل ایرواره است یعنی از زیر به صورت آویخته است .
1393/09/02 01:12
امین کیخا
ولوله لغت زیبای خلالوش را هم دارد