گنجور
امیر معزی نیشابوریامیر معزی

شمارهٔ ۴۴۱

شهریارا بر سر دولت نثاری کرده‌ای
در بهار از شادی و رامش بهاری کرده‌ای
ما شنیدیم از بزرگان قصهٔ هر روزگار
روزگار ما به از هر روزگاری کرده‌ای
جسته‌ای شکر خدای و کرده‌ای دین را عزیز
نیک‌نامی جسته‌ای شایسته کاری کرده‌ای
پادشاهان پیش ازین گر رسم نیکو داشتند
تو ز رسم پادشاهان اختیاری کرده‌ای
در جهانداری حصار از سنگ و آهن ساختند
تو ز بخت و عدل و دینداری حصاری‌ کرده‌ای
تا تو را دادست یزدان هیبت و فرّ علی
تیغ گوهردار را چون ذوالفقاری کرده‌ای
کی توان خواندن تو را چون رستم و اسفندیار
تا تو بر تخت شهنشاهی قراری کرده‌ای
بینم اندر لشکر تو صدهزاران شیر نر
هر یکی را رستم و اسفندیاری کرده‌ای
در همه‌ کاری تو را میمون و فرخنده است فال
لاجرم فرخنده و میمون شکاری کرده‌ای
چون سپهری کرده‌ای خاک زمین از نعل اسب
وز سپاهت دشت را چون کوهساری کرده‌ای
من چنان دانم همی‌ کز خون نخجیر حلال
کوهسار و دشت را چون لاله‌زاری کرده‌ای
ای خداوندی که بخت توست بر گردون سوار
بنده را بر مرکب دولت سواری کرده‌ای
گوش دولت بشنود چون من ثنا گویم تو را
کز هنر درگوش دولت گوشواری کرده‌ای
تا جهان باشد بمان در زینهار کردگار
زانکه در گیتی به شاهی زینهاری کرده‌ای
با سعادت باشیا هرجا که باشی نیکبخت
کز سعادت بخت را آموزگاری کرده‌ای
شمارهٔ ۴۴۰: هست‌ گویی به حکم بار خدایشمارهٔ ۴۴۲: آن بت مجلس فروز امروز اگر با ماستی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شهریارا بر سر دولت نثاری کرده‌ای
در بهار از شادی و رامش بهاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: ای شهریار، تو در اوج قدر و محبوبیت، با جشن و شادمانی بهاری، خوشحال و سرشار از زندگی شده‌ای.
ما شنیدیم از بزرگان قصهٔ هر روزگار
روزگار ما به از هر روزگاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: ما از پیشینیان شنیده‌ایم که هر دوره‌ای داستان خودش را دارد، اما زمانهٔ ما از هر دوره‌ای بهتر است.
جسته‌ای شکر خدای و کرده‌ای دین را عزیز
نیک‌نامی جسته‌ای شایسته کاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: شکر خدا را گواهی کرده‌ای و دین را با ارزش شمرده‌ای، همچنین به دنبال نیک نامی بوده‌ای و در این راستا اقداماتی شایسته انجام داده‌ای.
پادشاهان پیش ازین گر رسم نیکو داشتند
تو ز رسم پادشاهان اختیاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: پادشاهان گذشته اگر کارهای خوبی انجام می‌دادند، تو از آن‌ها راه و رسم خاصی را انتخاب کرده‌ای.
در جهانداری حصار از سنگ و آهن ساختند
تو ز بخت و عدل و دینداری حصاری‌ کرده‌ای
هوش مصنوعی: در دنیای حکمرانی، مردم با استفاده از سنگ و آهن دیواری برای خود ساخته‌اند، اما تو با حسن بخت، عدل و دینداری‌ات، حصاری برای خود ایجاد کرده‌ای که از همه آنها محکم‌تر است.
تا تو را دادست یزدان هیبت و فرّ علی
تیغ گوهردار را چون ذوالفقاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: خداوند به تو شکوه و قدرتی داده است و مانند ذوالفقار، تیغ گوهر دار را در دست گرفته‌ای.
کی توان خواندن تو را چون رستم و اسفندیار
تا تو بر تخت شهنشاهی قراری کرده‌ای
هوش مصنوعی: کیست که بتواند تو را مانند رستم و اسفندیار بخواند و به ستایش تو بپردازد، در حالی‌که تو بر تخت شاهی نشسته‌ای؟
بینم اندر لشکر تو صدهزاران شیر نر
هر یکی را رستم و اسفندیاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: در سپاه تو تعداد زیادی مردان شجاع و قوی وجود دارد که هرکدام شجاعت و قدرتی مانند رستم و اسفندیار دارند.
در همه‌ کاری تو را میمون و فرخنده است فال
لاجرم فرخنده و میمون شکاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: در هر کاری که پیش می‌روی، نشانه‌ها و فال‌ها برای تو خوش‌یمن و نیکو هستند. به همین دلیل، آنچه انجام داده‌ای به طور حتم خوب و خوشحال‌کننده بوده است.
چون سپهری کرده‌ای خاک زمین از نعل اسب
وز سپاهت دشت را چون کوهساری کرده‌ای
هوش مصنوعی: وقتی که تو به جنگ می‌روی، خاک زمین به خاطر نعل اسب‌هایت در هم می‌ریزد و دشت را به اندازه کوه‌ها پرجلال و عظیم می‌کنی.
من چنان دانم همی‌ کز خون نخجیر حلال
کوهسار و دشت را چون لاله‌زاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: من می‌دانم که تو با خون شکار حیوانات، کوه‌ها و دشت‌ها را به زیبایی و شادابی لاله‌زاری تبدیل کرده‌ای.
ای خداوندی که بخت توست بر گردون سوار
بنده را بر مرکب دولت سواری کرده‌ای
هوش مصنوعی: ای خدایی که خوشبختی‌ات در آسمان‌هاست، بنده‌ات را بر روی مرکب موفقیت سوار کرده‌ای.
گوش دولت بشنود چون من ثنا گویم تو را
کز هنر درگوش دولت گوشواری کرده‌ای
هوش مصنوعی: وقتی من تو را ستایش می‌کنم، گوش دولت هم صدایم را می‌شنود، چرا که تو با هنرت در دل دولت جایگاه ویژه‌ای ایجاد کرده‌ای.
تا جهان باشد بمان در زینهار کردگار
زانکه در گیتی به شاهی زینهاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: تا زمانی که دنیا برقرار است، در پایبندی به پروردگار بمان، زیرا در این جهان تو خود را به شاهی قسم داده‌ای.
با سعادت باشیا هرجا که باشی نیکبخت
کز سعادت بخت را آموزگاری کرده‌ای
هوش مصنوعی: هر جا که باشی، اگر خوشبخت باشی، دلیل آن این است که از خوشبختی و سرنوشتت درس گرفته‌ای.