امیر معزیشمارهٔ ۴۲۷
ای آسمان مُسَخّر حکمِ روانِ تو
کیوانِ پیر بندهٔ بخت جوان تو
خورشید عالمی که به هنگام بزم و رزم
گه زین و گاه تخت بود آسمان تو
گر در زمان مهدی ایمن شود جهان
امروز ایمن است جهان در زمان تو
هر روز بامداد همی دولت بلند
بندد به دست خویش کمر بر میان تو
هر چند وحی نیست پس از عهد مصطفی
وحی است هر سخن که رود بر زبان تو!
از بهر آنکه هست گمان تو چون یقین
هرگز مرا غلط نرود در گمان تو
ایزد به آشکار و نهان یار توست از آنک
با آشکار توست برابر نهان تو
پشت ولایت است و پناه شریعت است
شمشیر تیز و بازوی کشورستان تو
جایی نماند در همه عالم به شرق و غرب
کانجا نشد به مردی نام و نشان تو
خاک است و باد بر سر و برکف عَدوت را
زان آب رنگ خنجر آتش فشان تو
گویی خلیفهٔ دم عیسی مریم است
در بارگاه و مجلس کلک و بنان تو
گویی ز حَربهٔ ملک الموت نایب است
در کارزار و معرکه تیغ و سنان تو
سَعدست هرکجا که گران شد رکاب تو
فتح است هر کجا که سبک شد عنان تو
بس دشمن سبک سر با لشکر گران
کاخر سبک شکست زگرزِگران تو
جان پرورد کسی که بنوشد شراب تو
فخر آورد کسی‌که نشیند به‌خوان تو
وان را که هست بر سر خوان مدح‌خوان هزار
خواهد که روز رزم بود مدح خوان تو
هستند امتی همه از اعتقاد دل
بعد از خدای عزوجل در ضمان تو
چون حاجتی بود ز تو خواهیم و از خدای
زیرا که بندگان خداییم و آن تو
با طبع جود پرور تو سازگار باد
هرمی که از پیاله شود در دهان تو
پیوسته باد گنج طرب زیر مهر تو
همواره باد اسب ظفر زیر ران تو
بادا طراز دولت و رخسار خسروان
دایم بر آستین تو و آستان تو
از روزگار باد تو را صد هزار شکر
ای صد هزار جان همه پیوند جان تو
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای آسمان مُسَخّر حکمِ روانِ تو
کیوانِ پیر بندهٔ بخت جوان تو
هوش مصنوعی: ای آسمان، تو تحت فرمان و اراده‌ات هستی؛ مانند ستاره قدیمی کیوان که در خدمت بخت جوان من است.
خورشید عالمی که به هنگام بزم و رزم
گه زین و گاه تخت بود آسمان تو
هوش مصنوعی: خورشید جهانی که در زمان‌های جشن و نبرد، گاهی بر فراز زین و گاهی بر روی تخت می‌باشد، آسمان تو را معرفی می‌کند.
گر در زمان مهدی ایمن شود جهان
امروز ایمن است جهان در زمان تو
هوش مصنوعی: اگر در زمان مهدی، جهان از امنیت برخوردار شود، امروز نیز جهان در زمان تو امن است.
هر روز بامداد همی دولت بلند
بندد به دست خویش کمر بر میان تو
هوش مصنوعی: هر روز صبح، به دست خود، روزی خوب و خوش را برای تو فراهم می‌کند و به تو قدرت می‌دهد تا با تمام وجود خود را آماده کنی.
هر چند وحی نیست پس از عهد مصطفی
وحی است هر سخن که رود بر زبان تو!
هوش مصنوعی: با وجود اینکه پس از زمان پیغمبر وحی وجود ندارد، هر کلامی که تو بر زبان می‌آوری، خود نوعی وحی و پیام است.
از بهر آنکه هست گمان تو چون یقین
هرگز مرا غلط نرود در گمان تو
هوش مصنوعی: به خاطر آنکه من به یقین معتقدم که تو همچون یک حقیقت هستی، هیچگاه در نظر من درباره تو اشتباهی رخ نخواهد داد.
ایزد به آشکار و نهان یار توست از آنک
با آشکار توست برابر نهان تو
هوش مصنوعی: خداوند در هر دو حالت، چه در موقعیت‌های علنی و چه در پنهانی، پشت و پناه توست؛ زیرا او به حقیقت با وجود آشکار تو مرتبط است و این ارتباط با ذات درونیت هم برقرار است.
پشت ولایت است و پناه شریعت است
شمشیر تیز و بازوی کشورستان تو
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که قدرت و حمایت از حکومت در پشت شریعت و قوانین است، و شمشیر نماد قدرت و نیرویی است که از کشور و سرزمین محافظت می‌کند. در واقع، حفظ و نگهداری از سرزمین به وسیله اقتدار و احکام درست صورت می‌گیرد.
جایی نماند در همه عالم به شرق و غرب
کانجا نشد به مردی نام و نشان تو
هوش مصنوعی: در تمام دنیا، نه در شرق و نه در غرب، جایی نیست که نشان و نام تو در آنجا وجود نداشته باشد.
خاک است و باد بر سر و برکف عَدوت را
زان آب رنگ خنجر آتش فشان تو
هوش مصنوعی: خاک و باد در سراسر وجود تو جاری است و به واسطه آن آب، رنگ خنجر شعله‌ور تو را به نمایش می‌گذارد.
گویی خلیفهٔ دم عیسی مریم است
در بارگاه و مجلس کلک و بنان تو
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که شخصی در جمعی مهم و باارزش مانند خلیفه عیسی مریم حضور دارد و از نظر تأثیرگذاری و مقام، به نوعی در همان سطح قرار دارد. این توصیف نشان‌دهنده‌ی مقام والا و ویژگی‌های خاص فردی است که در این مجلس حضور دارد، به‌خصوص با توجه به قدرت و زیبایی کلام او.
گویی ز حَربهٔ ملک الموت نایب است
در کارزار و معرکه تیغ و سنان تو
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که تو به نوعی نماینده مرگ هستی در میدان نبرد و جنگ، و در کنار شمشیر و نیزه‌ها به مبارزه می‌پردازی.
سَعدست هرکجا که گران شد رکاب تو
فتح است هر کجا که سبک شد عنان تو
هوش مصنوعی: هرجا که پای تو محکم و قوی شود، پیروزی حتمی است و در جایی که کنترل و رهبری‌ات軽 و آسان باشد، نتیجه‌ای خوب به دست نخواهد آمد.
بس دشمن سبک سر با لشکر گران
کاخر سبک شکست زگرزِگران تو
هوش مصنوعی: بسیاری از دشمنان نادان با تجهیزات و قوای زیادی به میدان آمده‌اند، اما در نهایت، شکست سختی از توی قهرمانان واقعی خواهند خورد.
جان پرورد کسی که بنوشد شراب تو
فخر آورد کسی‌که نشیند به‌خوان تو
هوش مصنوعی: نفسی که شراب تو را بنوشد، جانش پرورش می‌یابد، و کسی که به میهمانی تو می‌نشیند، به خودش می‌بالد.
وان را که هست بر سر خوان مدح‌خوان هزار
خواهد که روز رزم بود مدح خوان تو
هوش مصنوعی: آن کس که بر سر سفره مدح و ستایش نشسته است، هزاران نفر برای او آرزوی پیروزی در جنگ خواهند کرد، چون در روز نبرد، ستایش و مدح تو مطرح است.
هستند امتی همه از اعتقاد دل
بعد از خدای عزوجل در ضمان تو
هوش مصنوعی: بسیاری از مردم به خاطر ایمان قلبی خود، بعد از خداوند متعال، به حمایت و پشتیبانی تو وابسته هستند.
چون حاجتی بود ز تو خواهیم و از خدای
زیرا که بندگان خداییم و آن تو
هوش مصنوعی: اگر نیاز و خواسته‌ای از تو داریم، باید آن را از خدا بخواهیم؛ چرا که ما بندگان خدا هستیم و آنچه که داریم از اوست.
با طبع جود پرور تو سازگار باد
هرمی که از پیاله شود در دهان تو
هوش مصنوعی: از لطف و سخاوت تو آرزو می‌کنم که هر ذره‌ای که از پیاله به لبان تو می‌رسد، با طبیعت و روح پرورش‌یافته تو هماهنگ باشد.
پیوسته باد گنج طرب زیر مهر تو
همواره باد اسب ظفر زیر ران تو
هوش مصنوعی: همیشه خوشی و شادی مانند گنجی زیر سایه تو باشد و پیروزی مانند اسبی زیر پای تو در حرکت باشد.
بادا طراز دولت و رخسار خسروان
دایم بر آستین تو و آستان تو
هوش مصنوعی: باشد که همیشه نشانه‌ی کامیابی و زیبایی چهره‌ی پادشاهان بر آستین و بر آستان تو باشد.
از روزگار باد تو را صد هزار شکر
ای صد هزار جان همه پیوند جان تو
هوش مصنوعی: از روزگار، برای تو هزاران شکر و سپاس دارم، ای کسی که با وجود صدها جان، همه‌ٔ جان‌هایت به هم پیوسته‌اند.