گنجور

شمارهٔ ۴۲۶

ای روزگار ساخته آموزگار تو
روز جهان برآمده در روزگار تو
تو شهریار و خسرو خلق زمانه‌ای
واندر زمانه نیست کسی شهریار تو
کار زمانه ساخته کردی به عدل خویش
وایزد به فضل ساخته کردست کار تو
در زینهار خالق هفت آسمان تویی
خلق زمین به عدل تو در زینهار تو
صا‌حبقران ملک تویی در تبار خویش
داود همچنان بود اندر تبار تو
سعد‌ین را مقابله بوده است بر فلک
روزی‌که آفرید تورا کردگار تو
فغفور چین پیاده به خدمت دوان شود
گر بگذرد به‌کشور چین یک سوار تو
ای چون علی و تیغ تو مانند ذوالفقار
دشمن به باد داده سر از ذوالفقار تو
هرگه ‌که آفتاب تو را بیند ای ملک
خواهد که اوفتد ز فلک درکنار تو
گر بگذری به‌ جانب دریا شهنشها
دریا خجل شود زکف بَدره بار تو
در ملت و شریعت پیغمبر خدای
نخجیر شد حلال زبهر شکار تو
شاهان بر انتظار شکارند خسروا
باشد شکار تو همه بر انتظار تو
از آرزوی آنکه یکی را کنی شکار
نخجیر برکشد رده بر رهگذار تو
از روزه آنچه رفت تو را بود حق‌گزار
باقی بود موافق و خدمتگزار تو
زانجا که دین توست ز هر مه‌ که نو شود
پیوسته ماه روزه بود اختیار تو
تا چرخ را همیشه مدار است بر مدر
جز بر سریر ملک مبادا مدار تو
مداح تو معزّی و راوی شکر لبان
تو یار بندگان و خداوند یار تو

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای روزگار ساخته آموزگار تو
روز جهان برآمده در روزگار تو
هوش مصنوعی: ای ایام، تو همچون معلمی هستی که روزگار را شکل داده‌ای؛ روزی که جهان آغاز شده، اکنون در زمان تو به وقوع پیوسته است.
تو شهریار و خسرو خلق زمانه‌ای
واندر زمانه نیست کسی شهریار تو
هوش مصنوعی: تو پادشاه و بزرگترین شخصیت مردم زمانه‌ای و در این زمان هیچ کسی به اندازه تو بزرگ نیست.
کار زمانه ساخته کردی به عدل خویش
وایزد به فضل ساخته کردست کار تو
هوش مصنوعی: تو با عدالت خود، کارهای زمانه را سامان داده‌ای و خداوند به فضل و رحمت خویش، کارهای تو را به انجام رسانده است.
در زینهار خالق هفت آسمان تویی
خلق زمین به عدل تو در زینهار تو
هوش مصنوعی: ای خالق هفت آسمان، تویی که زمین را به عدل خود خلق کرده‌ای. من از تو سپاسگزارم و به تو پناه می‌آورم.
صا‌حبقران ملک تویی در تبار خویش
داود همچنان بود اندر تبار تو
هوش مصنوعی: ای پادشاه قران، تو در اصل و نسب خود شبیه داود هستی و ویژگی‌های او در نسل تو نیز وجود دارد.
سعد‌ین را مقابله بوده است بر فلک
روزی‌که آفرید تورا کردگار تو
هوش مصنوعی: سعدی و سعدین در آن روز که خدا تو را آفرید، با هم در برابر آسمان قرار گرفتند.
فغفور چین پیاده به خدمت دوان شود
گر بگذرد به‌کشور چین یک سوار تو
هوش مصنوعی: اگر یک سوار از کشور تو به چین برود، حتی فغفور چین (پادشاه چین) هم به خدمت او خواهد آمد و خویشتن را در پیش او به زحمت خواهد انداخت.
ای چون علی و تیغ تو مانند ذوالفقار
دشمن به باد داده سر از ذوالفقار تو
هوش مصنوعی: ای کسی که مانند علی هستی و شمشیر تو همچون ذوالفقار، دشمنان را به باد می‌کنی، سر آنها را با قدرت شمشیر تو از تن جدا می‌کنی.
هرگه ‌که آفتاب تو را بیند ای ملک
خواهد که اوفتد ز فلک درکنار تو
هوش مصنوعی: هر بار که آفتاب تو را ببیند، ای پادشاه، آرزو می‌کند که از آسمان پایین بیفتد و در کنار تو قرار گیرد.
گر بگذری به‌ جانب دریا شهنشها
دریا خجل شود زکف بَدره بار تو
هوش مصنوعی: اگر به سمت دریا بروی، دریا از زیبایی و جلال تو شرمنده می‌شود و به خاطر بار و گنجی که با خود داری، خجالت خواهد کشید.
در ملت و شریعت پیغمبر خدای
نخجیر شد حلال زبهر شکار تو
هوش مصنوعی: در میان مردم و قوانین دین پیامبر، خداوند شکار را برای تو حلال قرار داده است.
شاهان بر انتظار شکارند خسروا
باشد شکار تو همه بر انتظار تو
هوش مصنوعی: پادشاهان منتظر شکار هستند، اما تو تنها شکار آنان هستی که همه منتظر تو هستند.
از آرزوی آنکه یکی را کنی شکار
نخجیر برکشد رده بر رهگذار تو
هوش مصنوعی: از آرزوی این که کسی را شکار کنی، خودت به دام می‌افتی و باعث می‌شوی که در مسیرت مانع ایجاد شود.
از روزه آنچه رفت تو را بود حق‌گزار
باقی بود موافق و خدمتگزار تو
هوش مصنوعی: از روزهایی که سپری شده، تنها وظیفه‌ای که بر عهده‌ات بود را انجام دادی و باقی‌مانده زمان نیز به نفع تو و خدمت به تو پیش رفته است.
زانجا که دین توست ز هر مه‌ که نو شود
پیوسته ماه روزه بود اختیار تو
هوش مصنوعی: از آنجایی که دین تو است، هر گاه که ماه جدیدی ظهور کند، همواره این ماه به تو مرتبط خواهد بود و انتخاب با توست.
تا چرخ را همیشه مدار است بر مدر
جز بر سریر ملک مبادا مدار تو
هوش مصنوعی: تا زمانی که حرکت دنیا ادامه دارد، مبادا که تو از فرمانروایی و قدرت خود خارج شوی.
مداح تو معزّی و راوی شکر لبان
تو یار بندگان و خداوند یار تو
هوش مصنوعی: مداح تو کسی است که در مقام تسلی دادن به others است و راوی شیرینی سخنان تو نیز همراه بندگان و خداوند، یاور توست.