امیر معزیشمارهٔ ۴۱۸
باد میمون و مبارک بر شه روی زمین
عید و دیدار امام‌الحق امیرالمومنین
بر شریعت راستی بفز‌ود از این معنی که بود
با امام راستان دیدار شاه راستین
اتفاق هر دو عالی کرد قدر تاج و تخت
اتصال هر دو روشن‌کرد چشم ملک و دین
زین مبارک اتفاق و زین همایون اتصال
قائم و الب ارسلان شادند در خلد برین
از شهنشه ملک باقی ویژه شد تا روز حشر
وز خلیفه دین تازی تازه شد تا روز دین
ملک و دولت را به هر دو کرد باید تهنیت
دین و دنیا را به هر دو گفت باید آفرین
تا جهان باقی بود پاینده و عالی بود
دودهٔ عباس از آن و گوهر سلجوق از این
ای شهنشاهی که رای و رایت و روی تو را
آفرین و رحمت است از ایزد خلد آفرین
ملک عالم را تو داری یک به یک زیر علم
گنج گیتی را تو داری سر به سر زیر نگین
شکرکردی گر به هنگام تو بودی معتصم
فخرکردی گر در ایام تو بودی مستعین
تا به شرع اندر یمین ا‌لمقتدی بالله تویی
یسر داری بر یسار و یمن داری بر یمین
دولت عباسیان بودی به هفتم آسمان
تخت و بخت رومیان بردی فرو هفتم زمین
لاجرم در دین پیغمبر تو را حاصل شده است
آنچه گفت ایزد تعالی نِعم اَجرَ العاملین
تو شریعت را پناهی و تو را دولت پناه
تو خلیفت را معینی و تو را ایزد معین
با شجاعت هم نژادی و با سخاوت هم نسب
با جلالت هم تباری با سعادت هم نشین
از هنرهای تو تاریخ فتوح و نصرت است
هم به روم و هم به مصر و هم به هند و هم به چین
تا بود گیتی به عدل تو سریر ملک را
تهنیت‌گویند هر روزی کرام‌الکاتبین
تاکه زین و تخت شاهی در جهان آمد بدید
هیچ کس ننشست راحت‌تر چو تو بر تخت وزین
تا نجوم اندر بروج است و بروج اندر فلک
تا فصول اندر شهور است و شهور اندر سنین
هر مکان و هر مکین در خطهٔ فرمانت باد
تو همیشه در مکان شاهی و شادی مکین
روشن از رای تو گیتی همچو چرخ از آفتاب
خرم از عدل تو عالم همچو باغ از فرودین
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
باد میمون و مبارک بر شه روی زمین
عید و دیدار امام‌الحق امیرالمومنین
هوش مصنوعی: باد خوش و مبارکی بر این سرزمین می‌وزد و عید دیدار امام حق، امیرالمومنین برپا است.
بر شریعت راستی بفز‌ود از این معنی که بود
با امام راستان دیدار شاه راستین
هوش مصنوعی: در مسیر حقیقت و راستی، بر ارزش‌های شریعت افزوده می‌شود، و این به خاطر این است که با پیشوایان راستین، ملاقات با پادشاه حقیقی وجود دارد.
اتفاق هر دو عالی کرد قدر تاج و تخت
اتصال هر دو روشن‌کرد چشم ملک و دین
هوش مصنوعی: هر دوی آن‌ها با هم فرصتی عالی ایجاد کردند و ارزش تاج و تخت را بالا بردند. این اتحاد همچنین باعث روشنایی و آگاهی بیشتر در امور سیاسی و مذهبی شد.
زین مبارک اتفاق و زین همایون اتصال
قائم و الب ارسلان شادند در خلد برین
هوش مصنوعی: از این رویداد خوشایند و از این پیوند با شکوه، قائم و الب ارسلان در بهشت شادمان هستند.
از شهنشه ملک باقی ویژه شد تا روز حشر
وز خلیفه دین تازی تازه شد تا روز دین
هوش مصنوعی: از شاهنشاه ملک باقی، تا روز قیامت ویژه و خاص خواهد شد، و از خلیفه دین تازی نیز تا روزی که دین برقرار است، نوآوری خواهد شد.
ملک و دولت را به هر دو کرد باید تهنیت
دین و دنیا را به هر دو گفت باید آفرین
هوش مصنوعی: برای هر دو حکومت و سلطنت باید تبریک گفت، و همچنین باید به دین و دنیای هر دو آفرین گفت.
تا جهان باقی بود پاینده و عالی بود
دودهٔ عباس از آن و گوهر سلجوق از این
هوش مصنوعی: تا زمانی که دنیا برقرار باشد، دودمان عباس همیشه پایدار و ممتاز خواهد بود و همچنین گوهر سلجوق از همین نسل است.
ای شهنشاهی که رای و رایت و روی تو را
آفرین و رحمت است از ایزد خلد آفرین
هوش مصنوعی: ای پادشاه بزرگ، که درایت و قدرت و چهره‌ات مورد ستایش و رحمت از سوی خداوند است و از جانب او بهشتی محسوب می‌گردی.
ملک عالم را تو داری یک به یک زیر علم
گنج گیتی را تو داری سر به سر زیر نگین
هوش مصنوعی: تو برتری و سلطه‌ات بر تمام جهان آشکار است، و در زیر پرچم و علم تو، گنج‌های زندگی را داری که همه‌جا در اختیار توست و همه چیز تحت کنترل تو قرار دارد.
شکرکردی گر به هنگام تو بودی معتصم
فخرکردی گر در ایام تو بودی مستعین
هوش مصنوعی: اگر در زمان تو کسی به قدرت می‌رسید و خود را توانمند نشان می‌داد، تو هم شکرگزاری می‌کردی و اگر در روزگار تو کسی دیگر به کمک می‌خواست، به او افتخار می‌کردی.
تا به شرع اندر یمین ا‌لمقتدی بالله تویی
یسر داری بر یسار و یمن داری بر یمین
هوش مصنوعی: تا به قوانین دینی، تو راهنمایی و هدایت کننده‌ای. در چپ و راست، راحتی و خوبی داری.
دولت عباسیان بودی به هفتم آسمان
تخت و بخت رومیان بردی فرو هفتم زمین
هوش مصنوعی: دولت عباسیان در اوج قدرت و رفیع‌ترین مقام و اعتبار قرار داشت، در حالی که بخت و fortune روم را به قعر زمین فرستاد.
لاجرم در دین پیغمبر تو را حاصل شده است
آنچه گفت ایزد تعالی نِعم اَجرَ العاملین
هوش مصنوعی: براساس آموزه‌های دین پیغمبر، تو به آنچه خداوند متعال وعده داده است، دست یافته‌ای و این وعده نشان‌دهنده پاداش بزرگ کارگران و کوشندگان در این راه است.
تو شریعت را پناهی و تو را دولت پناه
تو خلیفت را معینی و تو را ایزد معین
هوش مصنوعی: تو پناهی برای آیین و شریعت هستی و دولت نیز پناهی برای تو است. تو راهنمای خلیفه‌ای و خدا هم یاری‌گر توست.
با شجاعت هم نژادی و با سخاوت هم نسب
با جلالت هم تباری با سعادت هم نشین
هوش مصنوعی: با شجاعت هم نژادی، با سخاوت هم نسبی، با جلالت هم تبارید و با سعادت هم‌نشینی.
از هنرهای تو تاریخ فتوح و نصرت است
هم به روم و هم به مصر و هم به هند و هم به چین
هوش مصنوعی: هنرها و دستاوردهای تو در تاریخ، پیروزی‌ها و فتح‌های بزرگ را در سرزمین‌های مختلفی مانند روم، مصر، هند و چین به نمایش گذاشته است.
تا بود گیتی به عدل تو سریر ملک را
تهنیت‌گویند هر روزی کرام‌الکاتبین
هوش مصنوعی: تا زمانی که جهان برقرار باشد، به خاطر عدل و داد تو، هر روز فرشتگان نوشته‌اند که حکومت و سلطنت را تبریک بگویند.
تاکه زین و تخت شاهی در جهان آمد بدید
هیچ کس ننشست راحت‌تر چو تو بر تخت وزین
هوش مصنوعی: تا به حال هیچ‌کس مانند تو بر تخت و زین شاهی نشسته و راحت نبوده است.
تا نجوم اندر بروج است و بروج اندر فلک
تا فصول اندر شهور است و شهور اندر سنین
هوش مصنوعی: تا زمانی که ستاره‌ها در صورت‌های فلکی قرار دارند و صورت‌های فلکی در آسمان وجود دارند، و همچنین تا وقتی که فصول در ماه‌ها وجود دارند و ماه‌ها در سال‌ها جای دارند.
هر مکان و هر مکین در خطهٔ فرمانت باد
تو همیشه در مکان شاهی و شادی مکین
هوش مصنوعی: در هرجا که قرار داری و در هر حالتی که هستی، تحت دستور تو هست. تو همیشه در جایگاه سلطنت و خوشحالی به سر می‌بری.
روشن از رای تو گیتی همچو چرخ از آفتاب
خرم از عدل تو عالم همچو باغ از فرودین
هوش مصنوعی: جهان به خاطر اندیشه‌های تو روشن است، مانند چرخ که از نور خورشید درخشان می‌شود. عالم به برکت عدالت تو شاداب و خرم است، مثل باغی که در بهار می‌روید.