امیر معزیشمارهٔ ۴۰۵
ای ساقی نو آیین پیش آر جام زرین
می ده به دست سلطان بر یاد فتح غزنین
گر چیره شد سلیمان یک چند بر شیاطین
امروز شاه سنجر شد چیره بر سلاطین
پیلان شدند خسته خصمان شدند غمگین
خصمان ز درد و حسرت پیلان به تیغ و زوبین
درهم شدند لشکر برهم زدند همگین
آن تاج‌های زرین و آن تخت‌های سیمین
دشمن به کوه و صحرا مسکن گرفت مسکین
از خار کرد بستر وز خاک کرد بالین
شد ملک حون ترازو فرمان شاه ساهین
شد خصم چون‌کبوتر شمشیر شاه شاهین
از سروران ماضی از خسروان پیشین
در هند و زابلستان فتحی که کرد چونین
تا کی زکار خسرو وز روزگار شیرین
وز سرگذشت بیژن وز داستان گرگین
چون هست فتح سلطان تاریخ دولت و دین
اخبار او همی خوان واثار او همی بین
فتحش رسید امسال از هند تا در چین
عدلش رسد دگر سال از روم تا فلسطین
از ما ثناست او را وز کردگار تلقین
وز ما دعاست او را وز روزگار آمین
بادا همیشه خرم برکف شراب نوشین
گاهی به مرو شهجان گاهی به بلخ بامین
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای ساقی نو آیین پیش آر جام زرین
می ده به دست سلطان بر یاد فتح غزنین
هوش مصنوعی: ای ساقی تازه‌کار، لیوان زرینی را برای سلطان بیاور و می را به او بده تا به یاد پیروزی بر غزنین بنوشد.
گر چیره شد سلیمان یک چند بر شیاطین
امروز شاه سنجر شد چیره بر سلاطین
هوش مصنوعی: اگر سلیمان مدتی بر شیاطین تسلط داشت، امروز شاه سنجر بر سلاطین چیره شده است.
پیلان شدند خسته خصمان شدند غمگین
خصمان ز درد و حسرت پیلان به تیغ و زوبین
هوش مصنوعی: فیل‌ها خسته شده‌اند و دشمنان نیز از درد و حسرت غمگین هستند. فیل‌ها تحت فشار و خطر قرار دارند.
درهم شدند لشکر برهم زدند همگین
آن تاج‌های زرین و آن تخت‌های سیمین
هوش مصنوعی: لشکریان با هم به جنگ پرداختند و تاج‌های طلایی و تخت‌های نقره‌ای را به هم ریختند.
دشمن به کوه و صحرا مسکن گرفت مسکین
از خار کرد بستر وز خاک کرد بالین
هوش مصنوعی: دشمن در کوه و بیابان جا گرفت، و آن شخص بیچاره از خارها برای خود بستر درست کرد و از خاک زیر سرش بالشت ساخت.
شد ملک حون ترازو فرمان شاه ساهین
شد خصم چون‌کبوتر شمشیر شاه شاهین
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره شده است که با وقوع حادثه‌ای، توازن و عدالت برقرار شده و در نتیجه، دشمنان همچون کبوترهایی بی‌دفاع در برابر قدرت وAuthority شاه قرار گرفته‌اند. در واقع، این تصویر نشان‌دهنده تسلط و قاطعیت حاکم در برقراری نظم و آرامش است.
از سروران ماضی از خسروان پیشین
در هند و زابلستان فتحی که کرد چونین
هوش مصنوعی: در گذشته، پادشاهان بزرگی در سرزمین‌های هند و زابلستان وجود داشتند که فتح و پیروزی‌هایی به‌دست آوردند.
تا کی زکار خسرو وز روزگار شیرین
وز سرگذشت بیژن وز داستان گرگین
هوش مصنوعی: تا کی باید به فکر کارهای پادشاه و روزهای خوش زندگی و سرگذشت بیژن و داستان گرگین باشیم؟
چون هست فتح سلطان تاریخ دولت و دین
اخبار او همی خوان واثار او همی بین
هوش مصنوعی: زمانی که پیروزی سلطان بر تاریخ، دولت و دین مشخص می‌شود، اخبار و دستاوردهای او را می‌خوانند و آثارش را مشاهده می‌کنند.
فتحش رسید امسال از هند تا در چین
عدلش رسد دگر سال از روم تا فلسطین
هوش مصنوعی: امسال موفقیتش از هند تا چین گسترش یافت و سال آینده انصافش به روم و فلسطین خواهد رسید.
از ما ثناست او را وز کردگار تلقین
وز ما دعاست او را وز روزگار آمین
هوش مصنوعی: از ما ستایش و تعریف اوست و از جانب خداوند به او آموزش داده می‌شود. دعا و درخواست ما برای اوست و از روزگار ما نیز او را می‌طلبیم.
بادا همیشه خرم برکف شراب نوشین
گاهی به مرو شهجان گاهی به بلخ بامین
هوش مصنوعی: همیشه خوش و خرم باش، و از شراب خوشمزه بنوش. گاهی به مرو و گاهی به بلخ سفر کن.