گنجور

شمارهٔ ۴

مدامم ده، که ایامم مدام است
شکار عیش را، ایام دام است
بیاور باده ئی، کز وی دو قطره
خرابی دو عالم را تمام است
چه در بند حریفی، باده را باش
حریفی باده ات آسوده جام است
ز هشیاری به مستی، راه دور است
ز مستی تا بهشیاری، دو گام است
اگر عقل است بر جانت عقال است
واگر شرع است بر طبعت زمام است
کسی کاین بندها بگشاید از تو
نه پیوندی در او، گوئی حرام است
ندانم، تا ورای سازگاری
گناه باده ی مسکین کدام است
تو گر تندی ز نخوت، باده تند است
تو گر رامی ز الفت، باده رام است
وگر جنسی همی جوئی موافق
قدم در نه تو خامی، باده خام است
به می مطلق شود هر کو اسیر است
بمی بالغ شود هر کو غلام است

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مدامم ده، که ایامم مدام است
شکار عیش را، ایام دام است
هوش مصنوعی: به من همواره روزی بده، زیرا روزهایم همیشه در حال گذر است و زندگی مانند دامی است که لحظات خوش را در خود گرفتار کرده است.
بیاور باده ئی، کز وی دو قطره
خرابی دو عالم را تمام است
هوش مصنوعی: بیار یک جام شراب، که با تنها دو قطره از آن، تمام بدبختی‌های دنیا برطرف می‌شود.
چه در بند حریفی، باده را باش
حریفی باده ات آسوده جام است
هوش مصنوعی: اگر درگیر کسی هستی، تا زمانی که با او هستی، به نوشیدنی خود وفادار باش و از آن لذت ببر، چون فقط در این لحظه آزاد و آسوده‌ای.
ز هشیاری به مستی، راه دور است
ز مستی تا بهشیاری، دو گام است
هوش مصنوعی: بین حالت هوشیاری و مستی فاصله زیادی وجود دارد، اما برعکس، برای بازگشت از مستی به هوشیاری تنها دو قدم کافی است.
اگر عقل است بر جانت عقال است
واگر شرع است بر طبعت زمام است
هوش مصنوعی: اگر عقل داشته باشی، بر زندگی‌ات کنترل دارد و اگر بر اساس دین و مذهب عمل کنی، بر روح و رفتار تو ضابطه‌ای مشخص حاکم است.
کسی کاین بندها بگشاید از تو
نه پیوندی در او، گوئی حرام است
هوش مصنوعی: کسی که این زنجیرها را بگشاید، هیچ ارتباطی با تو ندارد و انگار که این کار برای او ناپسند است.
ندانم، تا ورای سازگاری
گناه باده ی مسکین کدام است
هوش مصنوعی: نمی‌دانم، بعد از این که به نیکی و سازگاری پرداخته‌ام، گناه نوشیدن شراب بی‌گناه از چه منبعی سرچشمه می‌گیرد.
تو گر تندی ز نخوت، باده تند است
تو گر رامی ز الفت، باده رام است
هوش مصنوعی: اگر با تندخویی و تکبر برخورد کنی، منبعی از انرژی و هیجان به تو می‌دهد؛ و اگر با محبت و آرامش رفتار کنی، همان منبع تبدیل به آرامش و دوستی می‌شود.
وگر جنسی همی جوئی موافق
قدم در نه تو خامی، باده خام است
هوش مصنوعی: اگر به دنبال چیزی هستی که با تو همخوانی داشته باشد، نشان‌دهنده‌ی نادانی توست، زیرا آنچه به دست می‌آوری، هنوز در حالت خام و ناپخته است.
به می مطلق شود هر کو اسیر است
بمی بالغ شود هر کو غلام است
هوش مصنوعی: هر کسی که به عشق و شوق مِی مشغول است، به حقیقتی عمیق و کامل می‌رسد. و هر کسی که در مسیر بندگی و غلامی است، به کمال و بلوغ معنوی خواهد رسید.

حاشیه ها

1402/04/01 21:07
قاسم مرادی

بنظرم بیت آخر به این شکل درست‌تر باشد:

به می مطلق شود هر کاو اسیر است

بمی بالغ شود هر کاو غلام است

هر کاو به معنای هر کس که او ...