گنجور

بخش ۳۹ - بیرون آمدن شمع از پرده فانوس و روان شدن نور بجستجوی پروانه

اگر عاشق گهی بهر صبوری
بود در پرده عصمت ضروری
عجب نبود چو گردد شوق افزون
که آید بی سبب از پرده بیرون
گشاد پرده چونشمع آرزو کرد
بهمت گل برون از غنچه آورد
درآمد خادم و دامان فانوس
به خدمت در میان زد از زمین بوس
جمال شمع چون برقع برانداخت
جهان روشن به نور خویشتن ساخت
از آزادی چو گل خندان برآمد
تو گفتی یوسف از زندان برآمد
چو مهر از صبح عارض چهره بگشود
به نور خویش راه شام پیمود
روان شد نور همچون برق تابان
پی پروانه جستن در بیابان
نبود از جستجو یکدم فراغش
همی جستی در آن شب باچراغش
در آن ظلمت همی شد با دل جمع
که پشتش گرم بود از جانب شمع
به هر منزل که از روزن همیرفت
به چشم دیو و دد روشن همیرفت
چنان جستش که گشت از جستجوست
ولیکن یافت آخر آنچه می جست
مدار ایطالب از جویندگی دست
که در جویندگی یا بندگی هست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر عاشق گهی بهر صبوری
بود در پرده عصمت ضروری
هوش مصنوعی: اگر عاشق واقعی باشی، گاهی باید صبر کنی و خودت را در حالت پاکی و عصمت حفظ کنی.
عجب نبود چو گردد شوق افزون
که آید بی سبب از پرده بیرون
هوش مصنوعی: اینکه شوق و اشتیاق افزایش یابد چیز عجیبی نیست، زیرا ممکن است بدون هیچ دلیلی ناگهان به وجود آید و خود را نمایان کند.
گشاد پرده چونشمع آرزو کرد
بهمت گل برون از غنچه آورد
هوش مصنوعی: چون پرده را باز کند، شمع آرزو روشن می‌شود و به کمک آن، گل از درون غنچه بیرون می‌آید.
درآمد خادم و دامان فانوس
به خدمت در میان زد از زمین بوس
هوش مصنوعی: خادم وارد شد و با احترام به فانوس نزدیک شد و زمین را بوسید.
جمال شمع چون برقع برانداخت
جهان روشن به نور خویشتن ساخت
هوش مصنوعی: زیبایی شمع مانند پرده‌ای کنار رفته است و با نور خود، جهان را روشن کرده است.
از آزادی چو گل خندان برآمد
تو گفتی یوسف از زندان برآمد
هوش مصنوعی: وقتی گل از آزادی به شکوفایی رسید و شاداب شد، گویی یوسف از زندان آزادی یافته و به نور و زندگی بازگشته است.
چو مهر از صبح عارض چهره بگشود
به نور خویش راه شام پیمود
هوش مصنوعی: وقتی که خورشید در صبح چهره‌ی خود را نمایان کرد، با نوری که به همراه داشت مسیر شب را روشن کرد.
روان شد نور همچون برق تابان
پی پروانه جستن در بیابان
هوش مصنوعی: روشنی همچون برق درخشان به سرعت در حال حرکت است، مانند پروانه‌ای که در پی جست و خیز در بیابان می‌باشد.
نبود از جستجو یکدم فراغش
همی جستی در آن شب باچراغش
هوش مصنوعی: در مدت زمانی که به دنبال چیزی بودی، حتی یک لحظه هم نتوانستی از جستجو و تلاش آسوده باشی و در آن شب به همراه چراغت همچنان در پی آن هدف ادامه دادی.
در آن ظلمت همی شد با دل جمع
که پشتش گرم بود از جانب شمع
هوش مصنوعی: در آن تاریکی، دلش آرام بود زیرا از سمت شمع گرم شده بود.
به هر منزل که از روزن همیرفت
به چشم دیو و دد روشن همیرفت
هوش مصنوعی: به هر مکانی که وارد می‌شد، مانند موجودات ترسناک و وحشی دیدی روشن و واضح را می‌دید.
چنان جستش که گشت از جستجوست
ولیکن یافت آخر آنچه می جست
هوش مصنوعی: به اندازه‌ای در تلاش و جستجو بود که خود جستجویش به او تبدیل شد، با این حال در نهایت آنچه را که به دنبالش بود، پیدا کرد.
مدار ایطالب از جویندگی دست
که در جویندگی یا بندگی هست
هوش مصنوعی: ای طالب علم، از جستجو و طلب کردن دست برندار. زیرا در جستجو و طلب، چیزی از بندگی و servitude وجود دارد.