گنجور

بخش ۵ - نعت سید المرسلین

احمد مرسل گل این کشته زار
دشمن او در ره دین کشته زار
گلبن درین بلبل معنی سرای
ساخته در گلشن اعلی سرای
گیسوی او کامده در پاکشان
مستی او در دل دریا کشان
جور از آن غالیه بر گیسویش
کافتد از آن سنبله برگی سویش
هر سر مویش شب و شبهای قدر
بر زده او بر سر خود پای قدر
زین شب مو رشته جان کوتهست
روز امید و شب آن کوتهست
مست وی از ساغر جان باده خوار
خصم وی از خار غم افتاده خوار
شد غم او در دل گردون نهان
بیشتر از حاصل گردون نه آن
طایر جان گشته هم آهنگ او
رهزن دین کرده هم آهنگ او
کرده حل مشکل ازو انس و جان
یافته آب و گل ازو انس و جان

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

احمد مرسل گل این کشته زار
دشمن او در ره دین کشته زار
هوش مصنوعی: احمد، فرستاده و پیامبر، مانند گل در این میدان مبارزه جان باخته است، و دشمنش نیز در راه دین به خاک افتاده است.
گلبن درین بلبل معنی سرای
ساخته در گلشن اعلی سرای
هوش مصنوعی: در اینجا از باغی زیبا و پرگل صحبت می‌شود که بلبل در آن زندگی می‌کند. بلبل به نوعی نماد شعف و شادی است و اشاره به این دارد که این باغ، محل زندگی بلبل، به مکانی عالی و دلپذیر تبدیل شده است. در واقع، گلشن به عنوان یک فضای دلنشین و سرشار از زیبایی و معنویت توصیف شده است.
گیسوی او کامده در پاکشان
مستی او در دل دریا کشان
هوش مصنوعی: موهای او در کنار زیبایی‌اش، مرا به شدت شگفت‌زده کرده و حال و هوای من را به مانند دریا تحت تاثیر قرار داده است.
جور از آن غالیه بر گیسویش
کافتد از آن سنبله برگی سویش
هوش مصنوعی: از آنجایی که به موهای او لطافت و زیبایی خاصی بخشیده، مانند سنبله‌ای که بر روی برگش می‌افتد.
هر سر مویش شب و شبهای قدر
بر زده او بر سر خود پای قدر
هوش مصنوعی: هر تار موی او مانند شب‌های قدر است و او بر سر خود، ارزش و مقام والایی دارد.
زین شب مو رشته جان کوتهست
روز امید و شب آن کوتهست
هوش مصنوعی: این شب برای ما به پایان رسیده و روز امید نیز به زودی خواهد آمد. در واقع، می‌گوید که زندگی و امید همیشه در حال تغییر هستند و ممکن است در یک برهه زمانی کوتاه به پایان برسند. این امر نشان‌دهنده گذرای بودن شب و روز است و اینکه همواره فرصتی برای شروع دوباره وجود دارد.
مست وی از ساغر جان باده خوار
خصم وی از خار غم افتاده خوار
هوش مصنوعی: شخصی که از عشق معشوقش مست و سرمست است، با دلشاد و سرحال به زندگی ادامه می‌دهد، اما دشمن او به خاطر غم و ناراحتی، حالت زاری و ضعف دارد.
شد غم او در دل گردون نهان
بیشتر از حاصل گردون نه آن
هوش مصنوعی: غم او در دل آسمان پنهان شده و بیشتر از تمام آنچه در این دنیا به دست می‌آید، سنگینی می‌کند.
طایر جان گشته هم آهنگ او
رهزن دین کرده هم آهنگ او
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که جان را پرواز داده، به سوی او رفته و دینداری را هم به راه او کشانده است.
کرده حل مشکل ازو انس و جان
یافته آب و گل ازو انس و جان
هوش مصنوعی: او با حل مسائل و مشکلات، روح و جان را به دست آورده و زندگی را از او مدد گرفته است.