بخش ۴ - دایره مجتلبه «هزج رمل، رجز»
از آن همیشه تویی از شرف بعالم شاه
که بر جریمه شاهان عالمی قهار
تویی از شرق شاه شاهان عالم
دایره متفقه «متقارب، متدارک»
از آن نبود کسی چون تو در جهان رهبر
که با خدا دگران را رساندی از زنار
نبود کسی چو تو در جهان بخدادگر
دایره موتلفه«وافر، کامل»
لوای بخت ترا شد بکام و داری تخت
ترا شدست بنام این ز احمد مختار
بخت ترا شد بکام تخت ترا شد بنام
دایره مشتبهه «منسرح، مضارع، مقتضب، مجتث»
هنوز کس ننشسته یقین چو تو برتخت
که باز عدل کند همچو حیدر کرار
کس ننشسته چو تو بر تخت باز
دایره منتزعه«سریع، قریب، جدید، خفیف، مشاکل»
اگر فلک دگریرا بدادی این شوکت
کسی چرا دگر اوراستودی ازاحرار
فلک کی بدین شوکت کسی را دگر آرد
بخش ۳ - دایره مرکب مدور: شدست هوش دل ایجان ز دست باد ستمبخش ۵ - دایره مختلفه «طویل، مدید، بسیط»: لئیمم ار ز کسان جز تو خیر خواهم من
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از آن همیشه تویی از شرف بعالم شاه
که بر جریمه شاهان عالمی قهار
هوش مصنوعی: تو همیشه برتر از همهای، مانند شاهی که بر ستمگران و ظالمان تسلط دارد و بر آنها حاکم است.
تویی از شرق شاه شاهان عالم
هوش مصنوعی: تو از شرق، پادشاه پادشاهان جهان هستی.
دایره متفقه «متقارب، متدارک»
هوش مصنوعی: دایره متفقه به مجموعهای از نقاط گفته میشود که دارای ویژگیهای خاصی از جمله تقاربی و تدارک هستند. در واقع، این تجمع نقطهها به طور مشخص و منظم آرایش یافتهاند تا به یکدیگر نزدیک شوند و تعادل یا همبستگی ایجاد کنند. مفهوم «متقاربی» به نزدیکی و مشابهت میان این نقاط اشاره دارد، در حالی که «متدارک» به روند و روشهایی که باعث جبران یا بهبود وضعیت میشود، اشاره میکند. در مجموع، این دایره میتواند نمادی از اتحاد و هماهنگی میان عناصر مختلف باشد.
از آن نبود کسی چون تو در جهان رهبر
که با خدا دگران را رساندی از زنار
هوش مصنوعی: هیچکس در جهان مانند تو رهبر نبوده است که توانسته باشد دیگران را به خدا نزدیک کند و از بندگی نجات دهد.
نبود کسی چو تو در جهان بخدادگر
هوش مصنوعی: در دنیا کسی مثل تو نیست که بخشش کند.
دایره موتلفه«وافر، کامل»
هوش مصنوعی: دایره موتلفه به معنای مجموعهای است که شامل همه اجزاء و بخشها به طور کامل و جامع است. در این دایره، تمامی موارد و جنبهها به خوبی پوشش داده شدهاند و هیچ چیزی از قلم نیفتاده است.
لوای بخت ترا شد بکام و داری تخت
ترا شدست بنام این ز احمد مختار
هوش مصنوعی: پرچم سرنوشت تو به نیکویی برافراشته شده و تخت سلطنت تو به نام احمد مختار برپا گردیده است.
بخت ترا شد بکام تخت ترا شد بنام
هوش مصنوعی: بخت و fortuna به شما کمک کرده و به آرزوهایتان رسیدهاید، و اکنون در زندگیتان به قدری پیشرفت کردهاید که به مقامی بلند دست یافتهاید.
دایره مشتبهه «منسرح، مضارع، مقتضب، مجتث»
هوش مصنوعی: دایرهای که به آن اشاره شده شامل چهار نوع مختلف از اشکال یا حالتهای کلامی است: منسرح، مضارع، مقتضب و مجتث. این واژهها هر کدام به نوعی از زمان یا ساختار جمله اشاره دارند که در زبان مورد نظر مورد استفاده قرار میگیرند.
هنوز کس ننشسته یقین چو تو برتخت
که باز عدل کند همچو حیدر کرار
هوش مصنوعی: هنوز کسی مانند تو بر تخت نشسته نیست که همانند حیدر کرار (علی ابن ابیطالب) به عدالت رفتار کند.
کس ننشسته چو تو بر تخت باز
هوش مصنوعی: هیچکس مانند تو بر بالای این تخت نشسته نیست.
دایره منتزعه«سریع، قریب، جدید، خفیف، مشاکل»
هوش مصنوعی: دایرهای از کلمات وجود دارد که شامل واژههایی مانند «سریع»، «قریب»، «جدید»، «خفیه» و «مشکلات» است.
اگر فلک دگریرا بدادی این شوکت
کسی چرا دگر اوراستودی ازاحرار
هوش مصنوعی: اگر تقدیر و سرنوشت بر کسی دیگر این مقام و شوکت را میداد، چرا هنوز او در میان آزادگان حضور دارد؟
فلک کی بدین شوکت کسی را دگر آرد
هوش مصنوعی: آسمان نمیتواند هیچ کس دیگری را به این عظمت و شکوه بیاورد.