اهلی شیرازیشمارهٔ ۲۸۶
چشم همه را بر گل روی تو نگاه است
انصاف بده دیده مارا چه گناه است
طوبی چکنم من که خرابم ز قد تو
سرو تو مگر کمتر از آن شاخ گیاه است
مگذر ز وداع من بیمار که امروز
دل عزم سفر دارد و جان بر سر راه است
آن خال ز نخدان که دل من به چه افکند
گر چاه دلم کند خود اندر ته چاه است
گیرم که بر افالک زند خیمه رقیبت
موقوف بیک شعله از این آتش و آه است
گر خضر بسر چشمه حیوان رسدش دست
مارا می کوثر بکف از دولت شاه است
اهلی که غلام تو بود زان خودش دان
گر نامه سفیدست و گر نامه سیاه است
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چشم همه را بر گل روی تو نگاه است
انصاف بده دیده مارا چه گناه است
هوش مصنوعی: همه به زیبایی و چهره تو خیره شدهاند، پس لطفاً انصاف را رعایت کن و بگو ما چه گناهی داریم که اینگونه به تو نگاه میکنیم؟
طوبی چکنم من که خرابم ز قد تو
سرو تو مگر کمتر از آن شاخ گیاه است
هوش مصنوعی: من چطور میتوانم از زیبایی تو شکایت کنم، در حالی که من همچون درختی خشک شدهام و تو همانند سرو خوش قامت و سرسبز هستی؟ آیا من به اندازهی آن شاخ و برگ گیاه ارزش دارم؟
مگذر ز وداع من بیمار که امروز
دل عزم سفر دارد و جان بر سر راه است
هوش مصنوعی: لطفاً به وداع من که بیمارم توجه نکن، چرا که امروز دل من آماده سفر است و جانم در آستانه رفتن قرار دارد.
آن خال ز نخدان که دل من به چه افکند
گر چاه دلم کند خود اندر ته چاه است
هوش مصنوعی: آن خال زیبا که دل من را به خود جلب کرده، اگر چشمه دل من را به عمق چاه ببرد، خود او نیز در عمق آن چاه وجود دارد.
گیرم که بر افالک زند خیمه رقیبت
موقوف بیک شعله از این آتش و آه است
هوش مصنوعی: محتمل است که رقیب تو برای خود در بلندای آسمانها خیمه زده باشد، اما این را بدان که خیمهی او تنها به یک شعله از آتش و نالهی درون من وابسته است.
گر خضر بسر چشمه حیوان رسدش دست
مارا می کوثر بکف از دولت شاه است
هوش مصنوعی: اگر خضر به چشمه حیات برسد، دست ما را برای نوشیدن آب کوثر میگیرد که این نتیجهی نعمتهای سلطنت است.
اهلی که غلام تو بود زان خودش دان
گر نامه سفیدست و گر نامه سیاه است
هوش مصنوعی: اگرچه کسی که به تو خدمت میکند و به نوعی وابسته است، ممکن است از نظر ظاهری بینقص باشد یا برخی مشکلات داشته باشد، باید او را همانطور که هست بشناسی و ارزیابی کنی.