گنجور

شمارهٔ ۲۴۱

قد طوبی و لب کوثر و خود حور بهشت است
یارب ملک است آدمی این چه بهشت است
جز برق محبت نبود آتش موسی
گر از سر طورست و گر از کنج کنشت است
آن لعل روان بخش بود یا خط نوخیز
یا چشمه آبی که روان از لب کشت است
پیش رخ خوبش که ملک را نمکی نیست
از حسن پری هیچ مگویید که زشت است
خشت سرخم بس بودم بالش راحت
بالین چکنم من که سرم لایق خشت است
این نیز هم از طینت پاک است که اهلی
آمیخته با مهر تو ای حور سرشت است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قد طوبی و لب کوثر و خود حور بهشت است
یارب ملک است آدمی این چه بهشت است
هوش مصنوعی: بهشت با درختان خوش بو و چشمه‌های زلال و حورهای زیبا پر شده است. اما با این حال، ای خدا، این سرنوشت انسان چیست که به این زیبایی‌ها دست نمی‌یابد؟
جز برق محبت نبود آتش موسی
گر از سر طورست و گر از کنج کنشت است
هوش مصنوعی: تنها نیروی عشق است که آتش موسی را می‌افروزد، چه از بالای کوه طور باشد و چه از گوشه‌ای از عبادتگاه.
آن لعل روان بخش بود یا خط نوخیز
یا چشمه آبی که روان از لب کشت است
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و تاثیرگذاری یک عنصر یا چیز خاص اشاره دارد. "لعل" به معنی سنگ قیمتی و زیباست که احساس خوشی و زندگی را منتقل می‌کند. همچنین ممکن است به خط زیبایی که تازه و نو به نظر می‌رسد اشاره داشته باشد. در ادامه، به چشمه آبی اشاره می‌شود که آبش از لب کشت، به معنای زنده بودن و بارور کردن خاک، به تصویر کشیده شده است. به طور کلی، این متن به مفاهیم زیبایی، تازگی و زندگی اشاره دارد.
پیش رخ خوبش که ملک را نمکی نیست
از حسن پری هیچ مگویید که زشت است
هوش مصنوعی: چهره زیبای او چنان جذابیت و جاذبه‌ای دارد که حتی پادشاهان نیز در حضورش کم‌مقدار و بی‌اثر به نظر می‌رسند. بنابراین، هیچ‌گاه درباره زیبایی پری‌ها صحبت نکنید چون در برابر زیبایی او، حقیقتاً نازیبا به نظر می‌رسند.
خشت سرخم بس بودم بالش راحت
بالین چکنم من که سرم لایق خشت است
هوش مصنوعی: من به اندازه‌ای در زندگی خود احساس سرشکستگی کرده‌ام که دیگر به دنبال آرامش یا راحتی نیستم. به جای بالشت نرم، بر روی آجر خوابیده‌ام؛ زیرا سرم شایسته‌ی چیزی بهتر از این نیست.
این نیز هم از طینت پاک است که اهلی
آمیخته با مهر تو ای حور سرشت است
هوش مصنوعی: این نیز از ویژگی‌های خوب وجود تو است که نجابت و محبت تو را با خود به همراه دارد، ای موجود زیبا و با روح بزرگ.