شمارهٔ ۲۱۳
گر کوه تحمل کسی از بار ستم نیست
در عشق تو ثابت قدم آن سست قدم نیست
پیشت فلک از بار غمت خم شده چون ماست
در دور تو آزاده کس از بار ستم نیست
پیش تو وجود و عدم ما چه تفاوت
در کوی بتان نیست وجودی که عدم نیست
پروانه اگر سوخت بر او شمع بگرید
آن شمع نگاهش بمن سوخته هم نیست
جان بنده ساقی که دهد می بتواضع
در مشرب ما هیچ به از خلق و کرم نیست
هر زخم غمی مرهم لطفی ز پی اوست
دل بد مکن از زهر غم یار که غم نیست
اهلی بجز این کز تو بشد پای بزنجیر
هیچش دگر از دولت سودای تو کم نیست
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر کوه تحمل کسی از بار ستم نیست
در عشق تو ثابت قدم آن سست قدم نیست
هوش مصنوعی: اگر کسی از بار ظلم و ستم نتواند مانند کوه استقامت کند، در عشق تو کسی که قدمش سست باشد، ثابت و استوار نیست.
پیشت فلک از بار غمت خم شده چون ماست
در دور تو آزاده کس از بار ستم نیست
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر غم تو خم شده است، مانند ماستی که دور تو جمع شده است. هیچ کس از بار ستم آزاد نیست.
پیش تو وجود و عدم ما چه تفاوت
در کوی بتان نیست وجودی که عدم نیست
هوش مصنوعی: در برابر تو، وجود و عدم ما تفاوتی ندارد؛ در خیابان معشوقان، وجودی که در حقیقت وجود ندارد.
پروانه اگر سوخت بر او شمع بگرید
آن شمع نگاهش بمن سوخته هم نیست
هوش مصنوعی: اگر پروانه در آتش شمع بسوزد، شمع برای او میسوزد و برای او غمگین میشود، اما خود شمع نیز از سوختن پروانه بیخبر است.
جان بنده ساقی که دهد می بتواضع
در مشرب ما هیچ به از خلق و کرم نیست
هوش مصنوعی: جان من در دست ساقی است که با تواضع و احترام به ما شراب میدهد. این رفتار او از هر لطف و بزرگواری دیگر، برای من باارزشتر است.
هر زخم غمی مرهم لطفی ز پی اوست
دل بد مکن از زهر غم یار که غم نیست
هوش مصنوعی: هر درد و غمی که داریم، نشانهای از محبت و مهربانی اوست. پس نگران زهر غم یار نباش، زیرا در واقع غم نیست و پشت هر غم، محبت و رحمت وجود دارد.
اهلی بجز این کز تو بشد پای بزنجیر
هیچش دگر از دولت سودای تو کم نیست
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر کسی را به زنجیر کشیده باشی و او از تو جدا شود، هیچ چیز دیگر نمیتواند او را از محبت و آرزوی تو دلخور کند. به عبارت دیگر، یک ارتباط عمیق و وابستگی واقعی بین آن دو وجود دارد که فراتر از شرایط ظاهری است.