گنجور

شمارهٔ ۳۰ - در تعریف جام شاه گوید

این چه روح افزا شراب و این چه سیمین ساغرست
چشمه خضرست یا آیینه اسکندرست
جوهر روح است یا گیتی نما بگداختند
شیره جان است در وی یا می جان پرورست
نقش خط گرد لبش دل میبرد از دست خلق
همچو آن خطی که بر گرد دهان دلبرست
بر سواد دیده دارد چون سواد نام شاه
از سواد دیده روشندلان روشن ترست
گرچه جام می نماید در کف شاه از صفا
گر بمعنی بنگری جام شراب کوثرست
تا دم محشر تهی یارب مباد این جام می
ازدم شاهی که ساغر بخش روز محشرست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این چه روح افزا شراب و این چه سیمین ساغرست
چشمه خضرست یا آیینه اسکندرست
هوش مصنوعی: این چه نوشیدنی دل‌نواز و دلکش است و این چه جام زیبا و نقره‌ای است! آیا این چشمه جاودانه و حیات‌بخش است یا اینکه آئینه‌ای است که رازهای بزرگ را نشان می‌دهد؟
جوهر روح است یا گیتی نما بگداختند
شیره جان است در وی یا می جان پرورست
هوش مصنوعی: روح و جوهر انسان یا دنیا را نشان می‌دهد که در آن، Essence زندگی و حقیقت وجود به وضوح نمایان است. آیا این حقیقت در او نهفته است یا اینکه همانند می‌ای است که جان را پرورش می‌دهد و به حیات می‌بخشد؟
نقش خط گرد لبش دل میبرد از دست خلق
همچو آن خطی که بر گرد دهان دلبرست
هوش مصنوعی: خط گرد لبان او به قدری جذاب و دلرباست که توجه هر کسی را به خود جلب می‌کند؛ مانند خطوطی که بر دور دهان معشوق نقش می‌بندد و دل‌ها را می‌رباید.
بر سواد دیده دارد چون سواد نام شاه
از سواد دیده روشندلان روشن ترست
هوش مصنوعی: دیدن نام شاه بر روی کاغذ، برای کسی که بصیرت و دانش دارد، از دیدن آن نوشته برای بینایان و روشنفکران، واضح‌تر و روشن‌تر است.
گرچه جام می نماید در کف شاه از صفا
گر بمعنی بنگری جام شراب کوثرست
هوش مصنوعی: هرچند که جام شراب در دست شاه زیبا و دلپذیر به نظر می‌رسد، اگر به عمق مفهوم آن بنگری، می‌بینی که این جام در واقع نمایانگر نیکوکاری و سرزندگی بهشتی است.
تا دم محشر تهی یارب مباد این جام می
ازدم شاهی که ساغر بخش روز محشرست
هوش مصنوعی: تا روز قیامت، ای خدا، کاش این جام می خالی نماند. این می که از دست شاه می‌نوشم، در واقع جامی است که باید در روز محشر به من داده شود.