گنجور

شمارهٔ ۲۹ - در تاسف بر مرگ میرزا محمود گوید

آه ازین گردون دون کزوی کسی دلشاد نیست
داد کز بیدادِ او  ، هرگز دلی آزاد نیست
سر و نازی گر بر آردهم خود از بیخش کند
هیچ کار چرخ بی بنیاد بر بنیاد نیست
بسکه از مرگ جوانان خانه ویران میکند
در کهن دیر جهان یک خانه آباد نیست
گرچه از دیاد کسی هرگز نشد بیداد او
این چنین ظلمی که کرد ایّام ،  کَس را یاد نیست
سروقد میرزا محمود ازین گلشن بکند
چاره مرغ دل بیچاره جز فریاد نیست
جان شیرین را بتلخی داد آن نخل کرم
تلخی جان داد شیرین کم از فرهاد نیست
گرچه فرهاد از غم شیرین بسی حسرت کشید
عاقبت ناکام رفت اینظلم را کس یاد نیست
اهل دل آمرزش او از خدا خواهند و بس
قدسیانرا روز و شب جز این دعا اوراد نیست
اهلی از دام اجل هرگز نشد ازاد کس
مرغ روح کس خلاص از دام این صیاد نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آه ازین گردون دون کزوی کسی دلشاد نیست
داد کز بیدادِ او  ، هرگز دلی آزاد نیست
هوش مصنوعی: آهی از این دنیا و چرخ بی‌نزاکت که هیچ‌کس در آن خوشحال نیست. از ظلم و ستم این دنیا، هرگز دل کسی آزاد نخواهد بود.
سر و نازی گر بر آردهم خود از بیخش کند
هیچ کار چرخ بی بنیاد بر بنیاد نیست
هوش مصنوعی: اگر زیبایی و ناز تو از وجودم جدا شود، هیچ چیز از کارهای دنیا که بر پایه‌ای درست نیست، باقی نمی‌ماند.
بسکه از مرگ جوانان خانه ویران میکند
در کهن دیر جهان یک خانه آباد نیست
هوش مصنوعی: به خاطر مرگ جوانان، خانه‌ها ویران می‌شود و در این جهان قدیمی، هیچ خانه‌ای آباد باقی نمانده است.
گرچه از دیاد کسی هرگز نشد بیداد او
این چنین ظلمی که کرد ایّام ،  کَس را یاد نیست
هوش مصنوعی: هرچند که هیچ‌کس از بیداد یک فرد در گذشته به یاد نیاورده است، اما ظلمی که روزگار بر ما روا داشته، هیچ‌کس آن را فراموش نکرده و به یاد ندارد.
سروقد میرزا محمود ازین گلشن بکند
چاره مرغ دل بیچاره جز فریاد نیست
هوش مصنوعی: قد بلند و زیباى میرزا محمود از این باغ جدا شد، و دل بیچاره‌ام جز فریاد کردن چاره‌اى ندارد.
جان شیرین را بتلخی داد آن نخل کرم
تلخی جان داد شیرین کم از فرهاد نیست
هوش مصنوعی: نخل کرم با تلخی خود جان شیرین را به خطر انداخت و این نشان می‌دهد که شیرین کمتر از فرهاد نیست، زیرا او نیز جانش را فدای عشق کرده است.
گرچه فرهاد از غم شیرین بسی حسرت کشید
عاقبت ناکام رفت اینظلم را کس یاد نیست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه فرهاد به خاطر شیرین تحمل زیادی کرد و حسرت‌های زیادی خورد، در نهایت نتوانست به هدفش برسد و این ظلمی که بر او رفته، کمتر کسی درباره‌اش صحبت می‌کند.
اهل دل آمرزش او از خدا خواهند و بس
قدسیانرا روز و شب جز این دعا اوراد نیست
هوش مصنوعی: افراد با دل‌های پاک تنها از خداوند آمرزش و بخشش می‌طلبند و فرشتگان نیز در طول روز و شب غیر از این دعا چیزی نمی‌گویند.
اهلی از دام اجل هرگز نشد ازاد کس
مرغ روح کس خلاص از دام این صیاد نیست
هوش مصنوعی: هیچکس از چنگال مرگ رهایی نیافته است، مانند پرنده‌ای که نمی‌تواند از چنگال صیاد خود آزاد شود. روح انسان نیز از این دام مصون نیست.

حاشیه ها

1402/11/17 20:02
سیدمحمد جهانشاهی

داد کز بیدادِ او  ، هرگز دلی آزاد نیست

1402/11/17 20:02
سیدمحمد جهانشاهی

این چنین ظلمی که کرد ایّام ،  کَس را یاد نیست