گنجور

شمارهٔ ۲۶ - مدح خیمه شاهی شاه اسماعیل گوید

تبارک الله از خیمه این چه بستانست
که در نظاره او چشم عقل حیران است
بگلستان چه زنی خیمه طرب ساقی
بیار باده که این خیمه خود گلستان است
نه خیمه است که باغ گل از صفاست ولی
گل همیشه بهارست و باغ رضوان است
صبا ز گلشن او برگ گل به جنباند
از این سبب ز صبا برگ گل پریشان است
بقید میخ و طنابش مبین که از خوبی
هزار دست و دلش هر طرف بدامان است
خجسته فالی این خیمه بین که پنداری
همای سایه فکن بر سر سلیمان است
سپهر حشمت و اقبال شاه اسماعیل
که سایبان جلالش ز ظل یزدان است
ستون بار گه عرش سای او طوبی است
طناب خیمه جاهش ز رشته جان است
بیمن اوست که امروز در بسیط زمین
قرار خیمه دین از ستون ایمان است
چو قرص مه که گریبان خیمه اش سر زد
سر سپهر ز اندیشه در گریبان است
فلک ز قوت فراش او بود حیران
که پیش او فلک افراشتن چه آسان است
همیشه بر سر او سایبان دولت باد
که زیر سایه او آفتاب تابان است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تبارک الله از خیمه این چه بستانست
که در نظاره او چشم عقل حیران است
هوش مصنوعی: پروردگار را ستایش می‌کنم، از این خیمه چه چیز زیبا و خیره‌کننده‌ای است که عقل و اندیشه در تماشای آن گیج و حیران مانده است.
بگلستان چه زنی خیمه طرب ساقی
بیار باده که این خیمه خود گلستان است
هوش مصنوعی: در باغ گل چه جشنی برپا کن، ای ساقی! بیا و شراب بیاور، زیرا این محل خودش مانند باغ گل است.
نه خیمه است که باغ گل از صفاست ولی
گل همیشه بهارست و باغ رضوان است
هوش مصنوعی: نه اینجا جایی است که فقط به خاطر زیبایی گل‌هاست، بلکه اینجا همیشه بهار است و مانند بهشت رضوان می‌ماند.
صبا ز گلشن او برگ گل به جنباند
از این سبب ز صبا برگ گل پریشان است
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی از باغ او گل‌ها را تکان می‌دهد، به همین دلیل، گل‌ها از نسیم بی‌قرار و پریشان شده‌اند.
بقید میخ و طنابش مبین که از خوبی
هزار دست و دلش هر طرف بدامان است
هوش مصنوعی: به ظاهری که به آن تکیه کرده‌ای نگاه نکن، زیرا از نیک‌فرجامی‌اش هر کجا که بگردی، گرفتار زیبایی‌اش خواهی شد.
خجسته فالی این خیمه بین که پنداری
همای سایه فکن بر سر سلیمان است
هوش مصنوعی: خوشبختانه، این خیمه حالتی دارد که گویی یک پرنده بزرگ بر سر سلیمان سایه افکنده است.
سپهر حشمت و اقبال شاه اسماعیل
که سایبان جلالش ز ظل یزدان است
هوش مصنوعی: آسمان عظمت و خوش‌شانسی شاه اسماعیل، که شکوه و جلال او زیر سایه لطف خداوند قرار دارد.
ستون بار گه عرش سای او طوبی است
طناب خیمه جاهش ز رشته جان است
هوش مصنوعی: ستون‌هایی که بار سنگینی را تحمل می‌کنند مانند درخت طوبی هستند و پایهٔ خیمهٔ وجود او از پیوند جانش شکل گرفته است.
بیمن اوست که امروز در بسیط زمین
قرار خیمه دین از ستون ایمان است
هوش مصنوعی: بدون وجود اوست که امروز در زمین، برپایی خیمه دین بر پایه ایمان ممکن نیست.
چو قرص مه که گریبان خیمه اش سر زد
سر سپهر ز اندیشه در گریبان است
هوش مصنوعی: ماه مانند یک قرص روشن است که از لبه‌ی چادر آسمان به بیرون ظاهر شده و در دل آسمان، افکار و اندیشه‌ها به تپش درآمده‌اند.
فلک ز قوت فراش او بود حیران
که پیش او فلک افراشتن چه آسان است
هوش مصنوعی: آسمان به قدرت و توانایی او حیرت‌زده است، زیرا وقتی او در برابرش قرار می‌گیرد، بر افراشتن آسمان چه کار آسانی می‌شود.
همیشه بر سر او سایبان دولت باد
که زیر سایه او آفتاب تابان است
هوش مصنوعی: همواره برای او حمایت و پشتیبانی وجود داشته باشد، چرا که وجود او مانند آفتاب درخشان و پرنور است.