گنجور

شمارهٔ ۲۱ - در مدح شیخ روز بهان

بحری که دلش منبع اسرار نهان است
شطاع جهان شیخ بحق روز بهان است
آن گلبن تحقیق که در مشرب عذبش
صد جوی ز سر چشمه توحید روان است
آن طرفه عروسان که پس پرده غیبند
از کشف عرایس همه بر خلق عیان است
گر مرده رسد بر در او زنده شود باز
او عیسی جانبخش و درش عالم جان است
سر بیشه عشق است درش ذروه رفعت
پای سگ این در بسر شیر ژیان است
اندیشه بمعراج کمالش نبرد راه
کو بیشتر از مرتبه فهم و گمان است
در سلسه معنی از آن گلبن توحید
بوییست که در خرقه پیر خرقان است
افروخته از شمع محبت اثر اوست
سعدی که چراغ دل صاحبنظران است
اهلی چو عیان است کمالش چه دهی شرح
آنجا که عیان است چه حاجت به بیان است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بحری که دلش منبع اسرار نهان است
شطاع جهان شیخ بحق روز بهان است
هوش مصنوعی: دریایی که قلبش پر از رازهای پنهان است، حقیقتاً سرچشمه‌ای از دانش و نور برای جهان است.
آن گلبن تحقیق که در مشرب عذبش
صد جوی ز سر چشمه توحید روان است
هوش مصنوعی: این باغستان علمی که در آب‌نوشی شیرینش، صد چشمه از سرچشمه یکتایی جاری است.
آن طرفه عروسان که پس پرده غیبند
از کشف عرایس همه بر خلق عیان است
هوش مصنوعی: عروسی‌های زیبا و پنهانی که در عالم غیب وجود دارند، از طریق زیبایی‌های خود بر دل‌های مردم آشکار هستند.
گر مرده رسد بر در او زنده شود باز
او عیسی جانبخش و درش عالم جان است
هوش مصنوعی: اگر مرده‌ای به درِ او برسد، زنده می‌شود. او مانند عیسی، بخشنده و نجات‌دهنده است و در این در، جهانی از جان و زندگی وجود دارد.
سر بیشه عشق است درش ذروه رفعت
پای سگ این در بسر شیر ژیان است
هوش مصنوعی: در این بیت، به زیبایی و بلندی عشق اشاره می‌شود. می‌توان گفت که عشق در یک مکان ویژه و با ارزش قرار دارد. در این مکان، حیات و قدرتی خاص وجود دارد، و نشان‌دهنده‌ی عظمتی است که عشق می‌تواند داشته باشد. به‌طور کلی، این عبارت به معنای اهمیت و شگفتی عشق و جایگاه آن در زندگی است.
اندیشه بمعراج کمالش نبرد راه
کو بیشتر از مرتبه فهم و گمان است
هوش مصنوعی: اندیشه به اوج کمال نمی‌رسد؛ زیرا راهی که باید پیمود، فراتر از درک و گمان انسان است.
در سلسه معنی از آن گلبن توحید
بوییست که در خرقه پیر خرقان است
هوش مصنوعی: در زنجیره مفاهیم، این عطر و بوی خاص که از گلزار یکتایی برمی‌خیزد، در لباس و وضعیت پیر خرقان هم وجود دارد.
افروخته از شمع محبت اثر اوست
سعدی که چراغ دل صاحبنظران است
هوش مصنوعی: شمع محبت نشان از عشق و محبت اوست، که همچون چراغی برای دل اهل نظر و اندیشه می‌درخشد.
اهلی چو عیان است کمالش چه دهی شرح
آنجا که عیان است چه حاجت به بیان است
هوش مصنوعی: وقتی چیزی کاملاً واضح و آشکار است، نیازی به توضیح و شرح دادن آن نیست. وقتی کمال و زیبایی یک چیز به وضوح قابل مشاهده است، بیان کردنش اضافی و بی‌فایده است.