گنجور

بخش ۵۶ - پادشاهی اردشیر بابکان

چنین تابگاه کیی بر نشست
بیازید بر قیصر روم دست
سکندر سور امپراتور روم
یکی مرد بد سخت و ناپاک و شوم
بیاراست رزمی ابا اردشیر
که شد چهره ی هور رخشنده تیر
نگردید پیروز ازین هر دو کس
که بر یکدیگرشان نبد دسترس
به فرجام گشتند از جنگ سیر
مسوپوتمی را گرفت اردشیر
خنک گاه آن شاه با فر و رای
که آیین کی باز آورد جای
ازو زنده شد فرجشن سده
همان رسم نوروز و آتشکده
گرو برد از فیلسوفان دهر
همش نوش بودی و هم نیش زهر
یکی کارنامه در ایران نهاد
که هر کس ازو جست آیین داد
وز آن پس همه کاردانان اوی
شهنشاه کردند عنوان اوی
یکی پورش از دختر اردوان
پدیدار شد نامدار و جوان
ورا مادرش نام شاپور کرد
مگر او بنای نشابور کرد
به شهنامه زو داستانیست یاد
ابا دختر مهرک نوشزاد
کزاو زاد هرمزد شاه دلیر
به گاه کی نامدار اردشیر

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چنین تابگاه کیی بر نشست
بیازید بر قیصر روم دست
هوش مصنوعی: چنین مکانی بر روی زمین وجود ندارد که کسی مانند قیصر روم بتواند در آنجا فرمانروایی کند.
سکندر سور امپراتور روم
یکی مرد بد سخت و ناپاک و شوم
هوش مصنوعی: سکندر، سلطنتی از روم، فردی نابکار و بدکار بوده و دارای طبیعتی شوم و ناپاک است.
بیاراست رزمی ابا اردشیر
که شد چهره ی هور رخشنده تیر
هوش مصنوعی: به نیروی جوانی و شجاعت اردشیر، میدان نبرد را زینت بخشید و چهره‌اش مانند آفتاب درخشید.
نگردید پیروز ازین هر دو کس
که بر یکدیگرشان نبد دسترس
هوش مصنوعی: به کسی که در بین این دو نفر پیروز گردد، نگاه نکنید، زیرا هیچ یک به دیگری دسترسی نخواهد داشت.
به فرجام گشتند از جنگ سیر
مسوپوتمی را گرفت اردشیر
هوش مصنوعی: در نهایت، اردشیر بر سرزمین مسوپوتمی پیروز شد و جنگ‌ها به پایان رسید.
خنک گاه آن شاه با فر و رای
که آیین کی باز آورد جای
هوش مصنوعی: خوشا زمانه‌ای که آن پادشاه با شکوه و تدبیر، آیین‌ها و traditions قدیمی را دوباره احیا کند و جایگاه آنها را بازگرداند.
ازو زنده شد فرجشن سده
همان رسم نوروز و آتشکده
هوش مصنوعی: از او زندگی تازه‌ای آغاز شد، همانند جشن سده که نماد نوروز و آتشکده است.
گرو برد از فیلسوفان دهر
همش نوش بودی و هم نیش زهر
هوش مصنوعی: از فیلسوفان زمان، عده‌ای به خوبی از زندگی لذت می‌برند و دیگران با تلخی‌ها و مشکلات زندگی مواجه هستند.
یکی کارنامه در ایران نهاد
که هر کس ازو جست آیین داد
هوش مصنوعی: در ایران، فردی سوابق و مدارکی را تهیه کرد که هر کسی به کمک آن‌ها بتواند اصول و قوانین را جستجو کند.
وز آن پس همه کاردانان اوی
شهنشاه کردند عنوان اوی
هوش مصنوعی: پس از آن، همه دانشمندان و افراد کاردان، عنوان و نام او را به عنوان شاه بزرگ معرفی کردند.
یکی پورش از دختر اردوان
پدیدار شد نامدار و جوان
هوش مصنوعی: یک پسر از دختر اردوان به دنیا آمد که مشهور و جوان بود.
ورا مادرش نام شاپور کرد
مگر او بنای نشابور کرد
هوش مصنوعی: مادرش او را شاپور نام گذاشت، ولی او خود بانی شهر نشابور شد.
به شهنامه زو داستانیست یاد
ابا دختر مهرک نوشزاد
هوش مصنوعی: در شاهنامه داستانی وجود دارد که به یاد دختر مهرک نوشزاد روایت شده است.
کزاو زاد هرمزد شاه دلیر
به گاه کی نامدار اردشیر
هوش مصنوعی: از سرزمین هرمزد، پادشاه دلیر متولد شد و در زمانی که اردشیر، معروف و مشهور بود، به دنیا آمد.