گنجور

شمارهٔ ۶

بنام خداوند هر بود و هست
نگارنده نقش بالا و پست
فروزنده گوهر آفتاب
طرازنده پیکر خاک و آب
خدائی که بخشید تن را خرد
روان را همی با خرد پرورد
ز ما باد پیغمبرش را درود
که شد ایزدی نامه بر وی فرود
ابوالقاسم ص آن احمد مصطفی ص
خداوند دیهیم و تخت صفا
جهان روشن از پرتو دین او
زمین خرم از آب و آیین او
گر او تن بدی ما سوی پیرهن
ور او جان بدی انبیا جمله تن
مرا ای خداوند دیهیم و گاه
چنان دان که هستم کم از خاک راه
بفرسا تنم با پی پاک خویش
بیاویز جانم ز فتراک خویش
بمهر علی جانم آکنده دار
غمانم ز خاطر برآمنده دار
ز مهرویم سینه پر نور کن
دلم روشن از نخله طور کن
جزاک الله ای شیر پروردگار
از آن دست و بازو که خستی بکار
وز آن پنجهائیکه با نره دیو
زدی در بر تخت کیهان خدیو
به تیمار دین سخت بستی کمر
بماندی بسی دیر بیخواب و خور
درود خدا باد بر جان تو
بر آن رشته درو مرجان تو
بر آن همسر نازپرورد تو
که مهرش بدی داروی درد تو
بر آن یازده سرو بالا فراخ
که توحیدشان برگ و تقوی است شاخ
توئی آن همه شاخ را بیخ و بن
ز گفت تو رانند یکسر سخن
بویژه علی بن موسی الرضا
امیر قدر حکمران قضا
که این بنده سالی است در کوی او
چو مستسقیم بر لب جوی او
زلال خضر نوشم از همتش
سکندر نشان باشم از دولتش
بنیروی آن شاه والا رهی
نوشتم یکی نامه با فرهی
در آن نامه در حضرت کبریا
قوی کردم آیین فرخ نیا
چو سالی ازین نامه بر شد فراز
کهن گشت و نو کردم اینک طراز
هم ایدون برانم در این سال نیز
که آرم عروس سخن را جهیز
به نیروی این چارده نور پاک
ازین نامه روشن کنم روی خاک
هنرهای مردانه آرم بکار
ز من کوشش و یاری از کردگار

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بنام خداوند هر بود و هست
نگارنده نقش بالا و پست
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که خالق همه موجودات است، نویسنده‌ای که نقش و سرنوشتی برای بالا و پایین را رقم می‌زند.
فروزنده گوهر آفتاب
طرازنده پیکر خاک و آب
هوش مصنوعی: نور افشانی که هم جواهر خورشید است و هم زیبنده‌ی جسم خاک و آب.
خدائی که بخشید تن را خرد
روان را همی با خرد پرورد
هوش مصنوعی: خداوندی که بدن را عطا کرد، روح را نیز با حکمت و دانش پرورش می‌دهد.
ز ما باد پیغمبرش را درود
که شد ایزدی نامه بر وی فرود
هوش مصنوعی: پیامبر ما را درود باد که نامه‌ای از سوی خدا بر او نازل شد.
ابوالقاسم ص آن احمد مصطفی ص
خداوند دیهیم و تخت صفا
هوش مصنوعی: ابوالقاسم، پیامبر اسلام، که خداوند او را به عنوان بهترین و محبوب‌ترین مخلوق خود برگزیده است و او حاکم بر قلب‌ها و سرزمین‌ها است.
جهان روشن از پرتو دین او
زمین خرم از آب و آیین او
هوش مصنوعی: دنیا به خاطر نور و روشنی دین او، درخشان است و زمین به خاطر آب و آیین او، سرسبز و شاداب است.
گر او تن بدی ما سوی پیرهن
ور او جان بدی انبیا جمله تن
هوش مصنوعی: اگر او تنها بدن را بدهد، ما هم به یک پیراهن بسنده می‌کنیم، و اگر او جان را ارائه دهد، همه پیامبران هم فقط جسمی دارند.
مرا ای خداوند دیهیم و گاه
چنان دان که هستم کم از خاک راه
هوش مصنوعی: خداوند، تو مرا در جایگاه و مقام دیهیم قرار داده‌ای و بدان که من از خاک کم نیستم و از آن فراتر رفته‌ام.
بفرسا تنم با پی پاک خویش
بیاویز جانم ز فتراک خویش
هوش مصنوعی: بدن من را با ویژگی‌های نیک خود مزین کن و روح من را از دام و مشکلاتی که دارم آزاد ساز.
بمهر علی جانم آکنده دار
غمانم ز خاطر برآمنده دار
هوش مصنوعی: عشق و محبت به علی جانم تمام وجودم را پر کرده و غم‌هایم از یادم بیرون آمده است.
ز مهرویم سینه پر نور کن
دلم روشن از نخله طور کن
هوش مصنوعی: دل من را با محبتت روشن کن، مانند نوری که از کوه طور می‌تابد.
جزاک الله ای شیر پروردگار
از آن دست و بازو که خستی بکار
هوش مصنوعی: ای شیر خدا، از آن دستان و بازوانی که برای انجام کارهای نیکو و خدمت به دیگران به کار می‌گیری، خداوند تو را جزا بدهد.
وز آن پنجهائیکه با نره دیو
زدی در بر تخت کیهان خدیو
هوش مصنوعی: به خاطر قدرتی که با مخالفت و نابود کردن دیوان نمایش دادی، در واقع در جایگاه بسیار بلندی قرار گرفتی.
به تیمار دین سخت بستی کمر
بماندی بسی دیر بیخواب و خور
هوش مصنوعی: تو به مراقبت از دین خود خیلی جدی و محکم ایستاده‌ای و در این راه ساعت‌ها بی‌خواب و بی‌غذا مانده‌ای.
درود خدا باد بر جان تو
بر آن رشته درو مرجان تو
هوش مصنوعی: خداوند بر وجود تو رحمت کند و بر آن محبت و زیبایی که در وجودت نهفته است.
بر آن همسر نازپرورد تو
که مهرش بدی داروی درد تو
هوش مصنوعی: این جمله به محبت و علاقه‌مندی به همسر اشاره دارد و بیان می‌کند که عشق و محبت او می‌تواند به عنوان درمانی برای دردها و مشکلات فرد به شمار رود. به عبارت دیگر، وجود و عشق همسر می‌تواند آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده‌ی رنج‌ها باشد.
بر آن یازده سرو بالا فراخ
که توحیدشان برگ و تقوی است شاخ
هوش مصنوعی: در آنجا که یازده درخت بلند و عریض وجود دارند و ریشه‌ای از توحید و تقوی در آن‌هاست.
توئی آن همه شاخ را بیخ و بن
ز گفت تو رانند یکسر سخن
هوش مصنوعی: تو هستی آن کسی که همه آن شاخه‌ها و برگ‌ها به تو وابسته هستند و ریشه و دلیل وجود آن‌ها از سخن تو سرچشمه می‌گیرد.
بویژه علی بن موسی الرضا
امیر قدر حکمران قضا
هوش مصنوعی: علی بن موسی الرضا، شخصیت برجسته و مهمی است که در عرصه حکمرانی و قضاوت نقش بسزایی دارد.
که این بنده سالی است در کوی او
چو مستسقیم بر لب جوی او
هوش مصنوعی: این بنده مدت‌هاست که در کوی معشوقش سرگردان و دلداده است، همچون کسی که در کنار جوی آب نشسته و تشنه‌ی محبت اوست.
زلال خضر نوشم از همتش
سکندر نشان باشم از دولتش
هوش مصنوعی: من با نوشیدن آب زلال و زندگی‌بخش خضر، به عزم و اراده سکندر دست می‌یابم و از نعمت‌ها و ثروت‌های او بهره‌مند خواهم شد.
بنیروی آن شاه والا رهی
نوشتم یکی نامه با فرهی
هوش مصنوعی: من به خاطر قدرت و بزرگی آن پادشاه والا، نامه‌ای با اندیشه‌ای نیک نوشتم.
در آن نامه در حضرت کبریا
قوی کردم آیین فرخ نیا
هوش مصنوعی: در آن نامه‌ای که به مقام بزرگ ارسال کردم، اصول و قواعد شادی را به خوبی مستحکم کردم.
چو سالی ازین نامه بر شد فراز
کهن گشت و نو کردم اینک طراز
هوش مصنوعی: سال‌ها از نوشتن این نامه گذشت و آنچه که قدیمی شده بود را دوباره تازه و نو کردم.
هم ایدون برانم در این سال نیز
که آرم عروس سخن را جهیز
هوش مصنوعی: من امسال نیز همانند سال‌های گذشته، عروس سخن را با هدیه‌های مناسب و زیبا آماده می‌کنم و به او می‌افزایم.
به نیروی این چارده نور پاک
ازین نامه روشن کنم روی خاک
هوش مصنوعی: با کمک این چهارده نور روشن و مقدس، می‌خواهم زمین را از این پیغام تابناک کنم.
هنرهای مردانه آرم بکار
ز من کوشش و یاری از کردگار
هوش مصنوعی: در اینجا می‌توان گفت که برای دستیابی به هنرهای مردانه، باید تلاش و کوشش کرد و از خداوند یاری خواست.