شمارهٔ ۲۶
به ایرانیان روس بیداد کرد
گمانش که ایران تهی شد ز مرد
چو بیشه تهی ماند از نره شیر
شغالان در آیند در وی دلیر
تن خفته را مرده پنداشتند
پدید آمد آن کارزو داشتند
که خسبیده در بستر و مست خواب
تهی باشد از هوش و نیروی و تاب
شبیخون زند دزد مر خفته را
کند سخره فرزانه آشفته را
تنی را که جنبش ندارد ز خویش
نداند بد از خوب و اندک ز بیش
چه بر خاک باشد چه بر تخت عاج
چه در گور خسبد چه اندر دواج
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به ایرانیان روس بیداد کرد
گمانش که ایران تهی شد ز مرد
هوش مصنوعی: روسیه به ایرانیان ظلم کرد و تصور میکرد که ایران دیگر مردانگی و قدرتی ندارد و خالی از نیرو است.
چو بیشه تهی ماند از نره شیر
شغالان در آیند در وی دلیر
هوش مصنوعی: وقتی جنگل از شیر نژی خالی شود، شغالها با دلیرانگی به آن وارد میشوند.
تن خفته را مرده پنداشتند
پدید آمد آن کارزو داشتند
هوش مصنوعی: آنهایی که به خواب رفته بودند، به اشتباه فکر کردند که مردهاند، اما ناگهان بیدار شدند و آنچه را که باید انجام میدادند، شروع کردند.
که خسبیده در بستر و مست خواب
تهی باشد از هوش و نیروی و تاب
هوش مصنوعی: کسی که در بستر خوابیده و در خواب عمیق است، بر اثر غفلت و بیخبری از اطراف، از قدرت و توانایی خود بیبهره است.
شبیخون زند دزد مر خفته را
کند سخره فرزانه آشفته را
هوش مصنوعی: دزد به ناگاه به سراغ شخص خوابیده میرود و او را مورد تمسخر قرار میدهد، و به این ترتیب آرامش فرد فرزانه را به هم میزند.
تنی را که جنبش ندارد ز خویش
نداند بد از خوب و اندک ز بیش
هوش مصنوعی: کسی که در وجودش حرکتی نیست، نمیتواند خوب و بد را از هم تشخیص دهد و نمیداند که چیزهای کم ارزش از چیزهای با ارزش چه تفاوتی دارند.
چه بر خاک باشد چه بر تخت عاج
چه در گور خسبد چه اندر دواج
هوش مصنوعی: چه بر روی زمین باشد، چه بر تختهای ساخته شده از عاج، چه در خاک بخوابد یا در دواج (پارچهای گرانبها)؛ در هر حال، تفاوتی ندارد.