گنجور

شمارهٔ ۲۳ - شرایط قضاوت

کسی بر حکم بین الناس بگزین
که گویندت نیایی خوبتر زین
سزای مسند است آن پاک طینت
که باشد فضلش افزون از رعیت
دم خصمش نسازد تار و تیره
بلغزش دل نیازد خار و خیره
چو خصمان در برش سازنده حجت
شود تاریک از هر سو محبت
قرین عصمت و پرهیزگاری
شریک حلم و جفت و بردباری
ببین اندر هنرهائی که ورزد
که هر مردی بکار خویش ارزد
نظر کن نیک و کار مزد بشناس
به قدر همتش می داد ازو پاس
ز رنج و سختیش اندازه برگیر
ز هر کارش حسابی تازه برگیر
مده رنج کسی نسبت بغیرش
که هر کس زاید از خود شر و خیرش
برفق آرند از ایشان بی سود
نیاز آید از ایشان دست فرسود
چو زنگه شبه در آیینه کار
فراز آید کند آیینه را تار
شتاب و عجله را از کف گذارد
به آرامی ز هر سو ره سپارد
مکن بهر از رشوت کار را بیع
که این حاصل ندارد در جهان ریع

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کسی بر حکم بین الناس بگزین
که گویندت نیایی خوبتر زین
هوش مصنوعی: کسی را برای قضاوت میان مردم انتخاب کن که دیگران درباره‌اش بگویند از تو انسان بهتری است.
سزای مسند است آن پاک طینت
که باشد فضلش افزون از رعیت
هوش مصنوعی: شایسته‌ی مقام و مقام‌دار آن فرد نیک‌نفس است که فضائلش از دیگران بیشتر باشد.
دم خصمش نسازد تار و تیره
بلغزش دل نیازد خار و خیره
هوش مصنوعی: هنگامی که دشمن دم به دم در کار دشمنی است، تاریکی و تنهایی بر دلش حاکم می‌شود و دلش از فکر و یاد او آزار می‌بیند.
چو خصمان در برش سازنده حجت
شود تاریک از هر سو محبت
هوش مصنوعی: زمانی که دشمنان دور و بر او به عنوان دلیلی بر محبت حمله می‌کنند، محبت از هر سو در دل تاریک می‌شود.
قرین عصمت و پرهیزگاری
شریک حلم و جفت و بردباری
هوش مصنوعی: کسی که از گناه و خطا دور است و دارای پرهیزگاری می‌باشد، در عین حال با بردباری و حلمی که دارد، به آرامش و آرامش درونی دست می‌یابد.
ببین اندر هنرهائی که ورزد
که هر مردی بکار خویش ارزد
هوش مصنوعی: به کارهایی که افراد در آن مهارت دارند، توجه کن؛ زیرا هر شخصی در زمینه خود ارزشمند است.
نظر کن نیک و کار مزد بشناس
به قدر همتش می داد ازو پاس
هوش مصنوعی: به دقت بررسی کن و ارزش تلاش هر کس را بشناس. به اندازه‌ای که توانایی و تلاش اوست، به او احترام و پاداش بده.
ز رنج و سختیش اندازه برگیر
ز هر کارش حسابی تازه برگیر
هوش مصنوعی: از درد و زحماتش درس بگیر و برای هر کارش حساب و کتاب جدیدی داشته باش.
مده رنج کسی نسبت بغیرش
که هر کس زاید از خود شر و خیرش
هوش مصنوعی: به کسی که به تو آسیب رسانده، رنج نده و او را مورد سرزنش قرار نده، چون هر فردی فقط از خودش خوب و بد می‌آفریند.
برفق آرند از ایشان بی سود
نیاز آید از ایشان دست فرسود
هوش مصنوعی: از آن‌ها برف می‌بارد، لیکن هیچ سودی در بر ندارد و نیاز به آن‌ها باعث خستگی و فرسودگی می‌شود.
چو زنگه شبه در آیینه کار
فراز آید کند آیینه را تار
هوش مصنوعی: زمانی که زنگار به آینه می‌نشیند، تصویر در آن خوب نمایان نمی‌شود و آینه کدر و تار می‌گردد.
شتاب و عجله را از کف گذارد
به آرامی ز هر سو ره سپارد
هوش مصنوعی: شتاب و عجله را کنار گذاشت و با آرامش از هر طرف به سفر رفت.
مکن بهر از رشوت کار را بیع
که این حاصل ندارد در جهان ریع
هوش مصنوعی: کاری را به خاطر رشوت انجام نده، زیرا این کار در دنیا ثمری نخواهد داشت.