گنجور

شمارهٔ ۲۱ - قطعه ناتمام

روز آدینه وقت بانگ خروس
چوبداری بری شد از گروس
گله گوسفندش اندر پیش
چپش و شاک ریخته و بز و میش
خاره و سنگ سفته با سم بز
پرچم افراز گشته از دم بز
خوانده هنگام سوق میش و چپش
اتوکا علی اعصا واهش
چون سوار تکه بجولان بز
مرغزی کرده پوستین مرغز
چون به تهران گشود بند جوال
کوس بیداد را بکوفت دوال
نارش از ساوه سیبش از خمسه
قندش از روس و چایش از نمسه
مشک از چین و شکر از اهواز
پشمک از یزد و باده از شیراز
پسته از شهر دامغان آمد
به و لیمو ز اصفهان آمد
آن یک آورد کوزه ای ارده
دیگری زنجبیل پرورده
آن یکی داد اسب و کالسکه
دیگری کشک و روغن و مسکه
آن یک آورد شال و قالیچه
آن دگر یک اساس بازیچه
گشت بالش بلند و بستر نرم
کار آجیل کوک و معرکه گرم

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روز آدینه وقت بانگ خروس
چوبداری بری شد از گروس
هوش مصنوعی: روز جمعه، هنگامی که مرغ سحر صدا می‌زند، وقت آن می‌رسد که از روستای گروس بیرون بیاییم.
گله گوسفندش اندر پیش
چپش و شاک ریخته و بز و میش
هوش مصنوعی: گله‌ای از گوسفند در سمت چپ او است و بز و میش در دور و برش پراکنده‌اند.
خاره و سنگ سفته با سم بز
پرچم افراز گشته از دم بز
هوش مصنوعی: تیغه و سنگ، پرچم را به دوش یک بز گذاشته‌اند و این پرچم به دلیل زهر موجود در بز، به اهتزاز درآمده است.
خوانده هنگام سوق میش و چپش
اتوکا علی اعصا واهش
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به توصیف وضعیتی می‌پردازد که در آن انواع خواسته‌ها و آرزوها به تصویر کشیده می‌شوند. به طور کلی، بیان می‌کند که چگونه انسان‌ها و موجودات دیگر در مسیر زندگی خود با چالش‌ها و موانع مواجه می‌شوند، و علی رغم تلاش‌هایشان، ممکن است دچار سردرگمی یا ناامیدی شوند. در واقع، می‌توان آن را دعوتی به دوری از ناامیدی و تلاش برای غلبه بر مشکلات دانست.
چون سوار تکه بجولان بز
مرغزی کرده پوستین مرغز
هوش مصنوعی: همانطور که سوارکاری از تکه‌ای برمی‌خیزد و در میان مرغزارها به آرامی حرکت می‌کند، در واقع پوستی متعلق به مرغ را بر تن دارد.
چون به تهران گشود بند جوال
کوس بیداد را بکوفت دوال
هوش مصنوعی: وقتی به تهران رسید، دست از کارهای ناپسند برداشت و به انتقاد از ظلم و ستم پرداخت.
نارش از ساوه سیبش از خمسه
قندش از روس و چایش از نمسه
هوش مصنوعی: میوه‌هایش از ساوه، سیب‌هایش از خمسه، قندش از روسیه و چای‌اش از نمسه تهیه می‌شود.
مشک از چین و شکر از اهواز
پشمک از یزد و باده از شیراز
هوش مصنوعی: عطر خوشی از چین می‌آید، شکر از اهواز تهیه می‌شود، پشمک معروف یزد را داریم و شراب ناب شیراز هم مشهور است.
پسته از شهر دامغان آمد
به و لیمو ز اصفهان آمد
هوش مصنوعی: پسته از دامغان و لیمو از اصفهان به بازار آمده‌اند.
آن یک آورد کوزه ای ارده
دیگری زنجبیل پرورده
هوش مصنوعی: یک نفر کوزه‌ای پر از دوغ آورده، دیگری نیز کوزه‌ای پر از زنجبیل آماده کرده است.
آن یکی داد اسب و کالسکه
دیگری کشک و روغن و مسکه
هوش مصنوعی: یک نفر یک اسب و کالسکه می‌دهد، اما دیگری از چیزهایی مانند کشک و روغن و مسکه صحبت می‌کند.
آن یک آورد شال و قالیچه
آن دگر یک اساس بازیچه
هوش مصنوعی: یک نفر کیسه‌ای پر از وسایل و ابزارگرانبه، و نفر دیگر چیزهایی برای سرگرمی و بازی آورده است.
گشت بالش بلند و بستر نرم
کار آجیل کوک و معرکه گرم
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره به راحتی و آسایش در خواب و استراحت شده است. بالش نرم و بستر راحت از نشانه‌های آسایش است و فضایی را به تصویر می‌کشد که در آن همه چیز برای استراحت مطلوب و گرم فراهم است.