گنجور

شمارهٔ ۱۸

منطقه اطلس بلند رواق
که معدل برو کنند اطلاق
هر دو قطبش دو قطب عالم گیر
در شمالش بنات نعش صغیر
دومین منطقه سپهر بروج
کرده بر چرخ ثابتات عروج
گذرد در دو نقطه این تدویر
از معدل ببین و باش بصیر
این دو نقطه همی رود بشمار
اعتدالین در خزان و بهار
سومین دان خطی که از آغاز
ره بر این چار قطب برده فراز
کمترین قطب آنکه شد موسوم
میل کلی در اصطلاح نجوم
باشد اندر میانه قطبین
یا همی بگذرد منطقتین
آنچه اندر رصد معین گشت
منزل ماه بیست باشد و هشت
که ز تقدیر کردگار قدیر
طی نمود این منازل تقدیر
تا به مصداق عاد کالعرجون
از حصار محاق شد بیرون

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

منطقه اطلس بلند رواق
که معدل برو کنند اطلاق
هوش مصنوعی: منطقه کوهستانی اطلس که به عنوان فضایی عمیق و باارزش شناخته می‌شود.
هر دو قطبش دو قطب عالم گیر
در شمالش بنات نعش صغیر
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف دو قطب شمالی اشاره دارد که به طور کلی به دو قطب مهم در جهان مرتبط هستند و یکی از آن‌ها با نام "بنات نعش صغیر" شناخته می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که این بیت بیانگر موقعیت و اهمیت این دو قطب در جهان است.
دومین منطقه سپهر بروج
کرده بر چرخ ثابتات عروج
هوش مصنوعی: دومین منطقه در آسمان که ستاره‌ها در آن قرار دارند، بر روی چرخ ثابت افلاک در حال حرکت و صعود است.
گذرد در دو نقطه این تدویر
از معدل ببین و باش بصیر
هوش مصنوعی: زندگی در دو مرحله می‌گذرد؛ با الگویی که باید در آن به دانایی و بینش دست پیدا کنی.
این دو نقطه همی رود بشمار
اعتدالین در خزان و بهار
هوش مصنوعی: این دو نقطه به شمار فصل‌های متعادل در پاییز و بهار می‌رسد.
سومین دان خطی که از آغاز
ره بر این چار قطب برده فراز
هوش مصنوعی: سومین دانش ای که از ابتدای مسیر، به این چهار نقطه به اوج رسیده است.
کمترین قطب آنکه شد موسوم
میل کلی در اصطلاح نجوم
هوش مصنوعی: نقش کوچکترین نقطه ای که در علم نجوم به عنوان قطب شناخته می شود، به طور کلی بیانگر تمایل و گرایش در این حوزه است.
باشد اندر میانه قطبین
یا همی بگذرد منطقتین
هوش مصنوعی: در میان دو قطب، ممکن است که منطق تو بگذرد یا در آنجا بماند.
آنچه اندر رصد معین گشت
منزل ماه بیست باشد و هشت
هوش مصنوعی: در رصدهای ستاره‌شناسی، مکان مشخصی برای ماه تعیین شده که برابر با بیست و هشت درجه است.
که ز تقدیر کردگار قدیر
طی نمود این منازل تقدیر
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که انسان با اراده و تقدیر الهی، مراحل مختلف زندگی را پشت سر می‌گذارد و در مسیر خود از خواست خداوند استفاده می‌کند.
تا به مصداق عاد کالعرجون
از حصار محاق شد بیرون
هوش مصنوعی: به معنای این است که مانند نخل درختی که بر اثر گذشت زمان و تغییرات، از تاریکی و محدودیت خارج شده و به روشنی و شکوه دست یافته است. در واقع، این تصویر به رشد و پیشرفت اشاره دارد که از موانع و مشکلات گذر کرده و به اوج خود رسیده است.